Eining - 01.12.1957, Blaðsíða 10

10
E I NING
Stórstúkan leggur til ýms göng, m. a.
handbók, sem skráð hefur Arent Midt-
bö, leiðtogi góðtemplara í þessum mál-
um.
Eg er sannfærður um, að við getum
auðveldlega með skipulögðu átaki kom-
ið á hjá okkur þessari starfsemi, og
mundi hún verða félagsstarfi okkar til
mikillar blessunar.
A þingi þessu varð mér enn ljósara
en fyrr, að góðtemplarareglan í Noregi
er mjög sterk og vel skipulögð. Tel eg,
að við getum tekið ýmsa þætti í starfi
hennar til athugunar og fyrirmyndar.
Af slíkum mótum sem þessum, er hér
hefur verið greint frá, koma menn heim
bjartsýnni en áður og með aukið þrek
til starfa.
Mér er ljúft og skylt að verða við
þeim óskum stórstúkuþings Norðmanna,
að flytja templurum á íslandi innileg-
ustu bróðurkveðjur og árnaðaróskir.
Sigurður Gunnarsson.
Oslo. Fíð höfnina. Ráöliúsiö gnæfir hæst.
1 landinn á milli fljótanna
gerast stórvirki á ný
TT^waar gerðist í fornöld merkur þáttur
iWÆ í sögu mannkynsins. Nú gerast
þar stórvirki vélamenningarinn-
ar. I fornöld var þar höfuðból
hins volduga ríkis Babýloníumanna. Þar
heitir nú Irak.
I þessu landi hafa á síðustu öld stein-
arnir talað og vitnað um forna frægð.
Miklar minjar hafa verið grafnar upp
úr rústum fornu stórborganna Nínívu
og Babýlon og vitnað um frábæra lög-
gjöf, glæsilega menningu, auðlegð og
íburð og stórbrotið líf. Þar var höggv-
inn í stein, til varðveizlu um ókomnar
aldir, lagabálkurinn kenndur við
Hammurabi, sennilega elztu og merk-
ustu siðaboð, er mannkynssagan grein-
ir. Þar sat hinn ,,útvaldi“ lýður Drott-
ins eitt sinn herleiddur. Þar skráði dul-
arfulla höndin á þiljurnar í veizlusaln-
um mikla dómsorðin: mene, mene,
tekel ufarsin — Þú ert veginn á skál-
um og léttvægur fundinn.
Ríkið var herjað, borgir þess lagðar
í rúst og landið varð eyðimörk.
Nafnið Mesópótamía þýðir Tunga.
Það er „löng og breið lágslétta upp frá
Persaflóa, en er á aðra vegu umkringd
af fjöllum og eyðimörk. Eftir landinu
falla stórfljótin Evfrat og Tigris“. Það
voru þessi fljót, er gáfu landinu gróð-
ursæld sína fyrr á öldum, og nú er hið
sama að endurtaka sig, er sagt frá þessu
í fróðlegri grein í tímaritinu Reader’s
Digest, september heftinu 1957. Nú
renna áveitustraumar innyfir gróður-
lendur næstum nákvæmlega sömu leið-
ir og hjá Babýloníumönnum fyrir 3000
árum, og þá var menning Mesópótamíu
3000 ára gömul. Þá lágu áveituskurðir
um allt landið milli stórfljótanna.
Ríkið heitir nú Irak. Áður en stór-
virki þessara ára hófust þar. voru kjör
fólksins bág og menning þjóðarinnar
rýr. 90 af hundraði íbúanna voru hvorki
læsir né skrifandi. Meðal árstekjur á
mann voru sem svarar 84 dollurum.
Fyrir nokkrum mánuðum var Feisal
konungur II viðstaddur, er opnuð var
ein af áveitustíflunum í Evfrat. Neðan
við stífluna er vatnsæðakerfi, sem veitir
vatni á eyðimerkursvæði um 70,000
hektara. Því skal nú breytt í gróður-
land. Fjögur til fimm hundruð bænda
voru viðstaddir þessa athöfn. Þegar
vatnið tók að renna um áveituskurðina,
þustu bændurnir að til þess að dýfa
hendi sinni í vatnið svo það væri þeim
áþreyfanleg staðreynd. Tveim hundruð-
um þeirra, er látnir voru ganga í röð
framhjá konunginum, rétti hann skjal,
er veitti hverjum einum yfirráðarétt á
næstum 20 ha jörð. Á þessu nýja
áveitusvæði fá 2000 jarðnæðislausir
bændur jarðir. Fertugur maður, Elawi
Aboud, að nafni, tók fyrstur manna við
skjalinu úr hendi konungsins. Hann
gekk til hliðar, næstum eins og í leiðslu.
Honum varð síðar að orði: „Alla tíð
höfum við, faðir minn, faðir hans, og
eg, orðið að vinna á annarra manna
landi, ævinlega skuldugir, ævinlega
hungraðir. Nú er mér, syni mínum og
syni hans, tryggt eignarland . . .“
Vonandi rætist draumur þessa manns
um það, að sonur hans og sonarsonur
fái á njóta landsins í friði. En þeir eru
búsettir á óróasvæði jarðarinnar, að
fornu og nýju.
I sömu vikunni sem konungurinn var
við opnun áveitunnar, var hann einnig
við, er opnuð var tóvinnsluverksmiða,
sem kostaði hafði 12 milljónir dollara.
I Bag'dad vinna nýtízku stór*vélar að
gatnagerð og þar rísa nú upp 1250
húsasamstæður, nýtízku steinhús í stað
moldarkofa manna, sem aldrei hafa átt
þess kost að lifa mannsæmandi lífi.
Tvær miklar brýr er verið að gera
yfir Tígrisfljótið og kostar hver þeirra
hájfa fimmtu milljón dollara. Ofar í
fljótinu er gerð stífla mikil, sem kostaði
40 milljónir dollara. Frárennsli þar frá
á að útiloka flóðahættuna. 400,000 hús
eiga að rísa upp víðs vegar í landinu
og eru margar þúsundir þeirra í smíð-
um. I Bagdad er verið að reisa sjúkra-
hús,er kostar 14 milljónir dollara. Þar
verða 1000 sjúkrarúm. Fimmtán önnur
sjúkrahús eiga að rísa víðs vegar í land-
inu. Verið er að koma upp 250 skólum
og þegar búið að opna marga þeirra.
Áætlaðar voru þannig ýmsar fram-
kvæmdir fyrir næstum hálfan annan
milljarð dollara og til þeirra ekki varið
einum eyri erlendra peninga. írak legg-
ur sjálft til allt fjármagnið. Olían sér
um það.
Til mikilla framkvæmda þarf þó oft-
ast fleira en peninga. Oftast þarf einnig
hugkvæmni mikilla athafnamanna. Nuri
as-Said, forsætisráðherra þjóðarinnar,
er slíkur maður. Án hans, segir í Digest-
greininni, myndi þessi litla þjóð hafa
fyrir löngu orðið að engu, tætt í sund-
ur eins og bráð í vargakjöftum. Nuri
hefur verið krafturinn á bak við fram-
kvæmdirnar og á sjö árum hefur hann
breytt örlögum þjóðarinnar.
Á dögum Múhammeðs gerðu Arabar
Mesópótamíu að stórveldi. Þá ríkti