Eining - 01.02.1963, Blaðsíða 6

6
EINING
EINING
Múnaöarblað um áfengásmál, bindindi og önnur
menninparmál.
Ritstjóri og ábyrgðamaður: Pétur Sigurðsson.
Biaðið er gefið út með nokkrum fjárhagsstyrk frá ríkinu og Stórstúku
íslands, kostar 50 kr. árg., 4 kr. hvert eintak.
Utanáskrift til blaðsins og ritstjórans er: Pósthólf 982. Revkjavík.
Sími: 15956.
A
Sj? blaði sænsku stórstúkunnar, Reformatorn, birtist ný-
i lega viðtal við tvo Indverja, karl og konu, sem komu
* til Svíþjóðar og vildu kynnast starfi góðtemplararegl-
unnar þar, sem er mjög öflugt eins og baráttan gegn áfengis-
bölinu yfirleitt. Þessir indversku gestir gátu einnig frætt um
mikið og merkilegt starf í heimalandi sínu til að vinna gegn
því, að áfengið eitri þjóð og einstaklinga, og verður hér
skýrt frá nokkrum meginatriðum, er fram komu í þessu við-
tali. Skulum við nú gefa Indverjunum orðið.
I heimalandi voru hefur algert bann gegn öllum áfengum
drykkjum og eiturlyfjum verið mikilvægur þáttur í þjóð-
málabaráttunni. Þegar Gandhi hóf frelsisbaráttu sína fyrir
nærfellt 50 árum, tók hann bannið upp sem eitt atriði
stefnuskrár sinnar.
Nokkur hundruð sjálfboðaliðar þyrptust utan við áfeng-
isbúðirnar í þorpum og bæjum um allt land og sárbændu
menn að snúa baki við áfenginu. Einkum voru konur fjöl-
mennar í þeim hópi. Brezk yfirvöld tóku fasta marga þeirra,
sem tóku þátt í þessum aðgerðum, og settu í fangelsi. En
samt breiddist þessi hrejrfing út og vakti mjög almenna
andstöðu gegn áfengisnautn. Víða hjuggu menn pálma og
önnur tré, sem ræktuð voru til áfengisframleiðslu. Þannig
hafa Indverjar um langan aldur barizt gegn áfengisneyzlu
sem þjóðarböli. Meðan þeir bjuggu við takmarkaða sjálf-
stjórn var algert bann lögleitt í ýmsum ríkjum. Forvígis-
maður þess máls var einn merkasti stjórnmálamaður þeirra,
C. Rajagopalachari, sem var forsætisráðherra í Madras.
Eftir að Indland öðlaðist fullt sjálfstæði hafa öll ríki ind-
verska samveldisins nema Vestur-Bengal komið á algeru
banni.
Sérstök nefnd hefur verið sett til að fylgjast með fram-
kvæmd bannsins. Annarri nefnd var fyrir tveim árum fal-
ið að meta árangur bannsins. Að lokinni nákvæmri athug-
un komst hún að þeirri niðurstöðu, að alls staðar. þar, sem
banni hefur verið komið á, hefur það orðið þjóðinni að ó-
metanlegu gagni. Einkum á það við um verkamenn við
kornmylnur og námur, einnig um bændur, vefara og aðra
handverksmenn í þorpum landsins. Á því leikur enginn vafi,
að hundruð þúsunda manna hafa sloppið við tjón af völd-
um áfengisneyzlu, og njóta nú hamingju, heilbrigði og ein-
drægni á heimilum sínum. Þar ríkir friður og velsæld 1 stað
ófriðar, barsmíða og misþyrminga á börnum, sem fylgja í
kjölfar áfengisneyzlu.
Einkum kunna konur að meta það, hve bannið hefur góð
áhrif á efnalega afkomu heimilanna, þar sem menn þeirra
koma nú heim með kaup sitt, svo að þær geta keypt meiri
mat og föt og búið í betri hýbýlum, og varið meiru til góðs
uppeldis og menntunar barna sinna. Þær geta verið ó-
hræddar við að taka þátt í hátíðum og skemmtunum, og
einnig varið nokkru til að efla búskapinn og fjölga hús-
dýrum.
Það er haft eftir Mahatma Gandhi, að engin ríkisstjórn
ætti aö byggja tekjur ríkisins á áfengissölu, þar eð þeir fé-
munir, sem svo eru fengnir, séu fengnir með því að merg-
sjúga þjóðina, og á þessari meginreglu byggir Indlands-
stjórn enn stefnu sína.
Tilgang bannsins segja Indverjar vera að breyta venj-
um og háttum fólksins, enda þótt það sé erfitt hlutverk.
Indverjar eru þó svo vel staddir í þessu efni, að meðal
þeirra er mjög sterkt almenningsálit gegn ofneyzlu áfengis.
Jafnvel meðan engin bannlög voru til og hver maður gat
drukkið eins og hann lysti var uppi rík trúarleg erfðavenja
og samfélagslegar hömlur gegn drykkjuskap og meira að
segja einnig gegn reykingum. Víndrykkja, spilamennska
o. þ. h. var ekki álitið merki um tigna þjóðfélagsstöðu,
heldur þvert á móti litið niður á slíkt. sem ósæmilegt,
bæði einstaklingum og samfélagi. Múhameðstrú forbýður
t. d. áfengisnautn og sárfáir múhameðstrúarmenn á Ind-
landi neyta víns. Hindúatrú telur áfengisnautn vera slæm-
an löst, og aðeins meðal lægstu stétta tíðkast áfengisnautn.
Á þessu hefur þó orðið allmikil breyting, og þrátt fyrir
löggjöfina hefur áfengisneyzla breiðzt ört út á síðustu
tímum meðal menntamanna og efnaðri stétta. Það getur
þótt hæfa að drekka í klúbbum og heimboðum og verka-
mönnum hefur einnig orðið hált á svellinu.
Ekki hafa Indverjar sloppið við það, að sérhyggjumenn,
sem fjandsamlegir eru samfélaginu, hafi tekið til við
bruggun og smygl og hagnazt á því, einkum í og kringum
stórborgirnar, eins og t. d. Bombay. Ríkisvaldið er samt
við því búið að uppræta þennan ófögnuð. Hins vegar kvört-
uðu Indverjarnir undan því, að frjáls samtök og félög
hefðu ekki gengið fram fyrir skjöldu í þessu efni, þar sem
ríkisvaldið eitt gæti ekki að fullu unnið þetta verk. Ný-
lega hafa verið settar á laggirnar nefndir til að fylgjast
með framkvæmd bannsins í hverju ríki, og þess er að
vænta, að þær geti orðið stjórnaryfirvöldunum hjálplegar
við framkvæmd bannlaganna.
Ekki geta lögbrot nokkurra manna heft bannlagastefn-
una, því að Indverjar eru sannfærðir um það, að eina leið-
in til að endurbæta félagslega og fjárhagslega aðstöðu
alls þorra manna er að banna alla framleiðslu, sölu og
auglýsingar áfengra drykkja og annarra deyfandi lyfja.
Með þeim orðum luku Indverjarnir máli sínu í viðtali við
Reformatorn.
Bj. M. íslenzkaði.
Kvikmynd — smámynd af heiminum
Skki er mér. fyllilega ljóst, 'hver ástæða er til þess,
að ég kem sjaldan í kvikmyndahús og leikhús. Árið
1938 bauð mér einhver að koma með sér í bíó.
Þegar ég kom heim, skrifaði ég þetta erindi og flutti
það svo í útvarpið, en því hafa áreiðanlega allir gleymt, sem
heyrðu þá. Áræði ég nú að biðja Einingu að geyma það
mér til minnis, áður en það fer í glatkistuna.
Hvað var svo að sjá í þessu bíói? Kvikmynd, sem var
marglit smámynd af mannlífinu. I upphafi myndarinnar
bar mest á þessu yndislegasta og fallegasta, sem skreytir