Eining - 01.08.1963, Síða 9

EINING
9
Einn af beztu læknum þessa lands stóð við sjúkrabeð
minn, þegar ég var ungur maður. Hann leit í lítið kver,
sem lá á borðinu hjá mér og sá þar eitthvað um áfengi eða
bindindi. Þá spurði ég hann: Hvað segir nú læknirinn um
skaðsemi áfengisins. Svar hans var þetta, og því hef ég
aldrei gleymt: „Það er hægt að neyta (skammtinn, sem
hann tiltók man ég ekki), án þess að það verði taugaeitur,
en svo lítinn skammt lætur enginn sér nægja, sem áfengis
neytir.“ Ég hygg að þessi ágæti maður hafi þarna mælt
bæði af þekkingu og einlægni,, og mun hollara að treysta
slíkri kenningu, en fagurmælum vínsalanna.
Sveitalcona þakkar borgarbörnum
heitir furðulegur pistill, sem birtist í dálkum Velvakanda
í Morgunblaðinu 9. ágúst 1962. Bíll „sveitakonunnar“ var
bilaður einhvers staðar uppi í Stafholtstungum, og þá gerð-
ist undrið: Þá kom þar að ungt og fjörugt og fallegt fólk
úr Reykjavík, stanzaði óumbeðið, piltarnir rifu vélarhúsið
upp og fóru að gera við, ósmeykir við að klína út fötin
sín, og eftir um hálftíma töf var bifreiðin, sem ég stýrði,
komin aftur í gang. Ekkert vildu piltarnir og kunningja-
stúlkur þeirra taka fyrir aðstoðina ( furða að þau skyldu
ekki öll fá kaup), „Ég býst við, að einhverjir siðapostular
hefðu talið þessa unglinga „spillta, af því að þeir höfðu vín
um hönd (þó ekki bílstjórinn og ein stúlkan). Ekki get ég
átalið það.“
Þetta er að sumu leyti fáránlegt tal, sem fólk viðhefur
oft þegar það vill koma sér í mjúkinn hjá almenningi og
vera dálítið betra en þessir vandræða „siðapostular.“ Fár-
ánlegt tal er þetta, bæði vegna þess, að enginn kallar góða
unglinga spillt fólk, jafnvel þótt þeir kunni að bragða á-
fengi, og svo hins, að áfengisneyzla getur þó alltaf verið
hættuleg. Allt of oft hefur það komið fyrir, að bílstjórinn
hefur loks látið eftir sér að „vera svolítið með,“ og hefur
svo allt „ofstopa“-leysið, „skemmtilegheitin“ og góði „söng-
urinn“ endað í angistarveinum og óskemmtilegheitum. Fólk
ætti að geta þakkað fyrir greiða án þess að vera með eitt-
hvert markleysis hjal út í bláinn, því að það er að biðja
illgresinu vægðar. Öll áfengisneyzla er vissulega það ill-
gresi, sem einna mestu tjóni veldur í öllu félagslífi manna.
Morðinginn
Eftirfarandi línur eru úr blaðinu Magna, sem Bindindis-
félag kennara gefur út. Þær eru teknar úr grein, sem þar
birtist í október 1960, en greinin var þýdd úr brezka blað-
inu News Chronicle 16. júní það ár:
Áfengið drepur. Á þessu leikur beinlínis enginn vafi, er
við lítum yfir skýrslur um slysin síðustu jól, sem nú hafa
verið rannsökuð til hlítar af sérstakri rannsóknarnefnd.
Slysin jukust um 50%. Komið hefur í ljós, að nærri þriðj-
ungur bifreiðastjóranna og meira en helmingur þeirra veg-
farenda, er létu lífið frá jóladegi til 27. desember, höfðu
neytt áfengis. Flestir hinna látnu voru ekki „drukknir,“
sem kallað er, heldur höfðu „aðeins“ fengið sér nokkra
drykki, en það varð þeim að aldurtila.
Menn verða margs varir í mat sínum
Svo heitir smágrein í Tímanum, 13. marz 1963. Þar eru
eftirfarandi setningar:
„Líður nú varla sá dagur, að menn verði ekki varir ein-
hvers í mat sínum, sem ekki hefur verið talið ætt til þessa.
Enn er mönnum í fersku minni mjölflugurnar, sem drýgt
>oooooooooooooooc>ooooooc>ooooooooo
Bindindisdagurinn
Hann verður að þessu sinni sunnudaginn 13.
október.
Það er háttur allrar karlmennsku að harðna við
hverja raun. Við bindindismenn höfum alltaf vitað,
að við sækjum gegn ofurefli, að seint mun ganga
að þurrka upp áfengisbleytuna á meðan stanzlaust
rennur úr krananum.
Hin síðari árin hafa óhugnanlegir viðburðir gerst
bæði hér á landi og víða um heim í sambandi við
áfengisneyzluna. Undan slíku sæmir enginn flótti.
Safna liði, sækja fram, herða sóknina, harðna við
hverja raun. Það eitt er mannsæmandi. Hálfvolgir
menn verða aldrei sigursælir, heitir, heilir og sterkir
verðum við að ganga á hólm við Golíat villimennsku
hins rangsnúna aldarfars. Enginn má bregðast.
Gerum bindindisdaginn að þessu sinni áhrifa-
ríkan um allt land, eins konar herkvaðningu til
stærri átaka og meiri sigra. Leggið okkur lið svo
um muni, allir þið, sem unnið heill þjóðarinnar og
viljið efla menningu hennar og velferð: prestar,
skólastjórar, kennarar, forustumenn bæja, borgar,
sveita, sýslna og allra félagsmála í landinu. Hef jið
undirbúning í tæka tíð á hverjum stað og gerið
eitthvað það, sem vekur athygli og hvetur þjóðina
til að leggjast fast gegn þeirri hættu sem henni
er búin af völdum áfengisneyzlunnar. Tíminn er
kominn, þjóðinni hefur blöskrað ýmsir viðburðir
síðustu ára, að fárast yfir þeim er engin lækning,
gegn þeim verðum við að snúast eins og manndóms-
mönnum sæmir. Látið ekki knýja árangurslaust á
dyr hjá ykkur, góðir menn, konur og karlar. Tökum
höndum saman og vinnum þjóðþrifa verk.
Gerum bindindisdaginn 13. október aö viöburöi
í þjóöfélaginu.
Pétur Sigurðsson
formaður Landssambandsins gegn áfengisbölinu.
Aðrir í stjórn þess eru:
Björn Magnússon, prófessor.
Tryggvi Emilsson, verkam.
Axel Jónsson, fulltrúi,
Frú Jakobína Mathiesen.
Magnús Jónsson, bankastjóri.
Séra Árelíus Níelsson.
höfðu rúgbrauð frá rúgbrauðsgerðinni um nokkurt skeið,
áður en upp komst.
I Tímanum í dag er frétt og mynd af kexköku, sem hafði
innbyggðan tommunagla til bragðbætis, og í dag hafði blað-
ið spum af því, að fundist hefði bréfklemma af stærstu
gerð í tebollu. Þá hringdi húsfreyja ein til blaðsins og sagð-
ist hafa ætlað að kaupa sér poka af þurrkuðum bláberjum,
en afgreiðslustúlkan sagði, að þau hefðu verið tekin úr um-
ferð. — Það fannst víst eitthvað í þeim, sagði hún.“