Jafnaðarmaðurinn - 27.01.1928, Side 4

4
JAFNAÐARMAÐURINN
[Framh. frá 1. bls.]
við ykkur seinna, eða hvað? En
hvar verða teknir tollarnir og
skattarnir, þegar atvinnukóngur-
inn er oltinn úr hásætinu? Það
getur víst ekki skeð, að neinu
verði jafnað niður á ykkur til
þess að fylla skarðið? Eða að
kaupmennirnir reyni að rjetta
haila sinn með hækkuðu vöru-
veiði, eða bankarnir töp sín með
okurvöxtum, greiddum af skil-
vísum almenningi?
Aö „skaffa atvinnu"
eru þau hljómfögru orð, sem
eiga að hljóma í eyrum ykkar
sem dýrðarboðskapur frá drotn-
um íhaldsins — og þið eigið að
fara og tilbiðja þá!
Aörar raddir
berast ykkur þó til eyrna. Þær
koma frá andsíæðingam íhalds-
ins. Þið eigið ekki að vera ánauð-
ugir þrælar íhaldskonunganna!
Þið eigið að keppa að því, að
verða sjálíbjarga og sjálfstæðir
menn. Peningastraumunum á að
veita til almennings en ekki ein-
stakra manna. Þið eigið að verða
þess megnugir, að reka sjálfir at-
vinnu, hver fyrir sig, eða í fje-
lagi — í samvinnu, og njóta
sjálfir uppskerunnar af því, sem
þið íáið. Peningastofnanirnar eiga
að vera fyrir alla jafnt. — Sje
ástæða til að reka eitthvað í
stórum stíl, eigið þið að leggja
saman, eiga hluta í fyrirtækinu
og njóta hlutfallslega þess arðs,
sem það gefur. Korni fyrir að
halli verði, eigið þið að bera
ykkar hluta af honum — bera
byrðarnar hver með öðrum,
drengilega — og frjálsir. Ef til
þess kemur, að starfrækja ein-
hverja ákveðna auðsuppsprettu,
á hún að starfrækjast til almennr-
ar velferðar. Qróðinn á ekki að
renna til einstakra manna. Þjóð-
in á að njóta hans sameiginlega.
Honum á að verja tii þess að
gefa öllum jafnan kost á að
mentast og þroskast, svo að
bestu hæfileikarnir verði ekki úti
á hjarni fátæktarinnar. Honum á
líka að verja til þess, að tryggja
framtíð fjöldans, svo að eigi
skapist svangur og nakinn öreiga-
lýður í óhollum hreisum, eins og
hvarvetna í ríki íhaldsins. —
Jafnframt þessum röddum heyrið
þið enn raddir, hásar reiðiþrungn-
ar raddir úr ístrubelgjum íhalds-
ins, grenjandi á þessa leið: „Trúið
þeim ekki! Þetta eru lýðskrum-
arar, pólitískir Ioddarar — hræsn-
arar — Bolsar! Fylgið okkur!
Við erum gætnir fjármálamenn,
við viljum spara, við „sköfíum
atvinnu*', hinir geta ekkert nema
að blekkja og koma af staö æs-
ingum, uppreistum og blóðsút-
hellingum! Komið til okkar,
treystið okkur, kjósið okkur, og
þá eruð þið hólpnir**.'
Alþýðumenn! Á því, hversu
margir af ykkur hlýða þess-
um röddum úr ríki íhaldsins,
veltur það, livort smákóngunum
verður steypt af stóli eða ekki,
hvort ríki íhaldsins, þar sem enn
ríkir og ríkja mun ójöfnuður,
vægðarlaus samkepni, kúgun, at-
vinnuskortur og öreign, veður
sundrað og afmáð, eða ekki.
Aflið ykkur þekkingar — bygg-
ið á henni sannfæringu ykkar og
breytið samkvæmt henni — þá
munuð þið þola þrautir stríðsins
fyrir rjettinduni ykkar og ekki
41
gefast upp, þó torsótt sje að
markinu.
x.
Kosningaúrslitin
21. þ. m. urðu þau, að A-listinn
hlaut 194 atkv. og kom að sín-
um manni, Eyjólfi Jónssyni út-
bússtjóra. — B-listinn fékk 171
atkvæði, — 2 seðlar voru ógildir,
1 auður.
Þó Eyj. Jónsson hlyti meirihl.
greiddra atxv., er engan veginn
svo, að hann hafi raunverulegt
meirihlutafylgi í bænum. — All-
margir fylgismenn alþýðunnar
gátu ekki sótt þessa kosningu.—
Nokkrir eru, vegna rangláetis
kosningalaganna, sviftir atkvæð-
isrjetti, og enginn af þeim mundi
fylgja Eyjólfi Jónssyni til kosn-
inga, síst eftir hina óþörfu árás
hans á þurfalingana á bæjar-
stjórnarfundi um daginn. — Þá
er annað ranglæti kosningalag-
anna það, að kosningarrjettur
skuli vera bundinn við 25 ára
aldur, í stað þess að 21 árs ald-
ur ættí að veita kosningarrjett,
a. m. k. í bæjarmálum. — Væru
ekki þessir. hættulegu agnúar á
kosningalögunum, mundi íhaldið
í Seyðisfj.kaupst. fljótlega lúta í
lægra haldi. — Því, sem betur
fer, aðhyllist rnikill minni hluti
hinna ungu og upprennandi
manna íhaldsstefnuna, — þá
stefnu, sem mesti ófarnaður allra
þjóða á rót sína að rekja til. —
En ilt er það ástand, er því veld-
ur, að aftur og aftur fljóta gamlir
andlega trjenaöir og hugsjóna-
snauðir íhaldsmenn upp í trún-
aðarstöður bæjarfjelagsins og
þjóðfjelagsins. — Þangað er þó
full þörf frjálslyndra og óeigin-
gjarnra manna, sem láta heill
almennings ráða gjörðum sínum
en ekki hagsmuni einstakra
manna. —
En, —
„Við skulum ei æðrast þó inn
komi sjór,
og endrum og sinn gefi’ á bátinn.
Nei! Halda sitt strik, vera’ í hætt-
unni stór,
og horfa’ ekki’ um öxl. — Það
er mátinn! “
Svo kvað Jón Ólafsson.— Óg
við skulum ekki æðrast um orð-
inn hlut, en halda okkar „strik**
að takmarkinu: Niöur meö í-
haldiö!
Kjósandi.
Seinni kosningin.
28. þ. m. á að kjósa 2 fulltrúa
til 5 ára í bæjarstjórn Seyðis-
fjarðar.
Á alþýðulistanum eru:
Quðmundur Benediktsson, rafvirki
Emil Jónasson, símritari. —
Hvorugur þessara manna hefir
til þessa látið neitl sjerstaklega
til sín taka á sviði bæjarir.álanna
— En þeir, sem þekkja þá best,
og styðja kosningu þeirra, hafa
fulla ástæðu til að vænta góðs
af þeim í hvívetna. —
Guöm. Benediktsson hefir starf-
að í fjelagsskap verkmanna í 15
ár og ætíð reynst hinn ótrauð-
asti í íjelagsstarfseminni og stað-
ið fast móti öllum tilraunum
íhaldsins ti! að sundra þeim fje-
lagsskap. Þaö er því ekki ófyr-
irsynju, að alþýðan velur hann
að fulltrúaefni við þessar kosn-
ingar — enda hefir hann nokkr
um sinnum áður verið á listum
hennar, þó hann hafi ekki fyr
verið settnr á oddinn. — Guð-
mundur er búinn að sýna það;
að hann hefir bæði sannfæring-
arfestu og einurð til að halda
vel á málstað verkalýðs og al-
þýðu, og má því fulltreysta hon-
um til hins sama í bæjarstjórn.
Emil Jónasson er ungur mað-
ur og hefir ekki átt kost á að
standa í stórræðum opinberra
mála fyr. En svo góðum hæfi-
leikum er hann gæddur, og svo
vel mentur er liann, að íhaldið
mun mega kanna vel liðið á
barða sínum, hinum skjaldaða,
til þess að finna þar jafn kurteis-
an og hæverskan riddara, — því
Emil Jónasson er maður, sem
prýðir hvarvetna hóp ungra
manna og hverjum svein er sómi
í að taka sjer til íyrirmyndar.
Vegna heilbrigðra skoðana,
frjálslyndis og vitsmuna er Emil
Jónasson útilokaður frá því, að
geta átt s mileið með íhaldinu og
þessvegna hlýtur hann að skipa
andstöðuflokk þess. — Hann
veður engan reyk „brúkaðs púö-
urs“, hann hefir aflað sjer sjálf-
stæðrar þekkingar á dagskrár
málunum og skapað sjer sann-
færingu á þeim grundvelli, og sú
sannfæring er heilsteypt og föst
og svo einbeitt, að henni verður
enginn geigur unninn, þó íhald-
ið sprengi hvellhettur sínar. —
Alþýðulistinn er því skipaður
svo góðum mönnum, að engin
ástæða er til að óttast að alþýðu-
menn láti eita sig úr hópi flokks-
ins við þessa kosningu. —
Fjelagsskapur sá hjer í bæ,
sem skarar skjöldum fleytu íhalds-
ins og stundar jöfnum höndum
kafbátaútgerð samkepninnar og
pólitíska refarækt, hefir nú þessa
daga slept refunum út, svo að
illfært er um bæinn fyrir bitvargi.
Er bitvargi þessum ætlað að
leggja vígtennurnar svo fast að
fulltrúaefnum alþýðunnar, að
þeim endist til falls. — Er nú
alþýðunnar að standa fast sam-
an um menn sína og veita harð-
snúna mótstöðu og stökkva ill-
þýðinu aftur á bak til íhaldsgrenj-
anna. — Af kafbátunum þarf eng-
nm geigur að standa, því eigi er
þar öðru skotefni til að dreifa
en „brúkuðu púðri" úr forðbúri
„Hænis“. — Fylgir þar enginn
kraftur, en daunn illur og reykur
mikill, sem engan þann sakar,
sem mannrænu hefir til þess að
nota hreint andrúmsloft, en það
getur íhaldið aldrei sölsað undir
sig frá alþýðunni, enda jafnan
gert sitt til að kenna verkalýðn-
um að lifa á loftinu, og ætti
honum því að vera þaö frjálst.
Það mundi þykja ókurteisi, að
geta hjer að engu andstæðinga
listans, og er ekki ástæða til að
láta slíkt henda. —
Á honum eru:
Sveinn Árnason fiskiyfirmatsmaðr
Jón Jónsson bóndi í Firöi.
Mörgum alþýðumönnum hjer í
bæ er meinlítið við Svein Árna-
son. — Hann er gamall samherji
þeirra og góðviðrissál að ýmsu
leyti. — Mönnum mun því helst
sárna hið pólitíska ráðleysi hans
og hviklyndi og þykja hann illa
kominn í illum fjelagsskap. Og
þó honum skyti þarna upp í
fyrra, munu margir hafa búlst við
Kjörseöill
viö bæjarstjórnarkosningu í Seyöisfjaröarkaupstaö 28. januar 1928.
A B
Sveinn Árnason Guðmundur Benediktsson
Jón Jónsson Emil B. Jónasson
Þannig lítur kjörseðillinn út, áður en kjósandinn greiðir atkvæði. — Þeir sem ætla að kjósa B-listann, eiga að setja X (kross) með blýantinum fram- an við B ið, og lítur þá kjörseðillinn þannig út:
A X B
Sveinn Árnason Guðmundur Benediktsson
Jón Jónsson Emil B. Jðnasson
Varist að setja nokkur önnur merki en X á kjörseðilinn. — Verkamenn
og frjálslyndir borgarar! Standið fast saman um B-listann, þá er sigurinn vís.
að honum yrði ofraun að stáð-
festa ráð sitt á heimili íhaldsins.
— En nú er sýnt, að íult ár
getur þó liöið á milli hans póli-
tísku vistaskifta. Væri óskandi,
að honum yrði það ti! góös, því
tíð vistaskifti hafa aldrei þótt væn-
leg til efnabóta. —
Sveinn var áður fulltrúi al-
þýðunnar í bæjarstjórn hjer. Qat
sjer þá engan m3rkverðan orðstír,
og situr nú við þann, sem hann
hefir unnið sjer með hlaupum
milli flokka. — Ætti slíkur að
verða kraftlítil lyftistöng handa
svo líkamaþungum manni upp í
bæjarstjórnarsæti.
Jón í Firði er skör lægra sett-
ur, — hvort sem Sveinn hefir
„ragað“ hann þannig niður eða
ekki. — Er Jón margra hluta
vegna slíks ómaklegur og ekki
síst vegna þess ótrauða ötulleika,
er hann hefir jafnan sýnt í bar-
áttunni fyrir íhaldsstefnunni og
einstaklingshyggjunni. — Jón er
ákafamaður, gengur óhikað og
beint til verks í baráttunni fyrir
skoðunum sínum, og er því
mörgum íhaldsmanni hreinvirkari
á orustuvelli. — Hinsvegar eru
skoðanir hans háskalega aftur-
haldskendar og einstaklingshyggj-
an mögnuð. — Er honum slíkt
nokkur vorkunn, vegna aðstöðu
hans hjer í bænum. — Hann á
n/ao bæjarlandsins (að Vestdal
undansk'ldum) og vill halda
dauðahaldi í þá aðstöðu sína.—
Það eru eiginhagsmunirnir. —
Hinsvegar er það hagsmunamál
bæjarfjelagsins, að ná eignarha'di
og yfirráðum allrar jarðeignar-
innar — og hlýtur um það að
standa harður bardagj áður lýk-
ur. — Væntanlega ber svo að
skilja þessa niðurfærslu á Jóm,
sem listinn ber með sjer, að
flokkur hans sjái, að eignarhald
á allri jarðeigninni sje eitt aðal
framtíðarmál bæjarins, og að því
þyki rjeti að svifta hann tvígildi
því, sem honum hefir verið veitt
gegn hagsmunum bæjarfjelagsins,
með því að hafa hann í bæjar
stjórn. — Er því nokkur von til
þess, að jarðeignarmálið hætti að
skifta fiokkum í bænum og þar
sje eitt af velferðarmálum bæjar-
ins, er bæjarbúar sameinist um,
óskiftir, cg verði til lykta leltt í
náinni framtíð. — Það virðist
því rjett að alþýðuflokkurinn
styðji sem fastast að viðleitni
íhaldsins til að kom Jóni út úr
bæjarstjórninni, og að þar eigi
sjer engin piistök stað, og best
verður það trygt með því, að
skipa sjer þjett og eindregið um
B-listann. —
Htrjólfur.
Dónaskapur „Hænis".
Gestrisni er talinn einn veglegasti
eiginleiki í fari /slendinga, — Kurt-
eisi er talinn vottur mentunar og
háttprýði. — Heiövirðir menn sýna
jafnt vinum sem óvinum kurteisi og
gestrisni, hvenær sem þá ber að
garði. — Götustrákar einir sýna
mönnum sletni og ókurteisi á al-
manna færi. - Að ritstjóri „Hænis"
væri af því sauðahúsi þætti varla
trúlegt — að óreyndu. — Frásögn-
in í 2. tbl. um ferð „Esju" og far-
þega með henni er því e. t. v. frá
einhverjum ósiðuðum frjettasnata
blaðsins — en ritstjórinn hefði þá
átt að bæta um handaverk hans, því
líklega veit hann um allar fregnir,
sem í blaðið fara.—
f þessum frjettapistli er byrjað að
telja meðal farþeganna „bolsévikann
frá Akureyri". — Er þar vafalaust
átt við þingmann Akureyringa, Erling
Friðjónsson. — Er Seyðfirðingum
gerð meira en meðal skömm meö
því, að þjóðinni verði opinbert að
götustrákar hafi aðgang að opin-
beru blaði hjer, tiL þess að koma
þar að ókurteisi og slettum (upp-
nefnum) við gesti sem fara hjer um.
Er slíkt jafn vítavert hvort sem í
hlut á jafn hátt settur maður og
löggjafi eða umkomulaus lítimagni.
í landsmálaþáttum, er Einar H.
Kvaran rithöfundur skrifaði í blað-
ið „Vörð“ í fyrra, kemst liann m.
a. svo að orði: „jafnaðarmenn, sem
alt af er verið að svívirða, eru
skoðanabræður og samherjar mjög
margra af hinum ágætustu hug-
sjónamönnum veraldarinnar, að marg-
ir af þessum hugsjónamönnum hafa
sýnt það, að þeir eru með gáfuð-
ustu mönnum jarðarinnar".
Samherji slíkra manna er Erling-
ur Friðjónsson, þingmaður Akureyr-
inga. Hann telst enganveginn til
þess flokks erlendra umbótamanna,
sem „bolsjevíkar" eru kallaðir, en
þegar hann kemur sem gestur á ferð
lil Seyðisfjarðar, kallar málgagn
íhaldsburgeisanna hann „bolsje-
víkann frá Akureyri". — Einar H.
Kvaran vítir blöðin fyrir að uppnefna
jafnaðarmenn og kalla þá „bolsa".
Ritstjóri „Varðar", Kr. Albertson,
hreinsar sitt blaö og tekur fram,
að slíkf ónefni liafi aldrei sjest í
sínu blaði, enda sje það hátturgötu-
stráka einna, að nota slík uppnefni.
— „Hænir" er þannig fyrirfram
dæmdur af tveim þjóðkunnum rit-
höfundum fyrir dónaskapinn. —
Það verður gaman að sjá hvernig
hann áfrýjar þeim dómi.
Athugull.
Prentvilla var í fréttaskeytinu
í síöasta blaði. Stóð þar: með
27 gegn 25, — en átti að vera:
með 25 gegn 17. —
Ritstjóri og ábyrgðarmaöur
Jónas Guðmundsson.
'Tiiðja Sig. Þ. Guðmundssonar
Seyðisfirði.