Jafnaðarmaðurinn - 28.02.1928, Qupperneq 2

2
jafnaðarmaðurinn
staða forstöðumanna kosninga-
skrifstofu íhaldsins á ísafirði í
rjettarprófum fölsunarmálsins og
óviðfeldin framkoma Jóns Auð-
unns Jónssonar fyrir rjetti 11.
nóv. í máli þessu, er hann veitt-
ist að rannsóknardómaranum
með svigurmæium.
Varfærni í þessu efni er því
sjálfsagðari, sem tortryggilegar
misfellur höfðu reynst á kosn-
ingu sama manns í ísafjarðar-
kaupstað 1919 <yg einnin á þing-
mannskosningu þar 1923, þótt
aðrir frambjóðendur ættu þá
hlut að máli.
Nú hafa hingað borist skjöl
og lögrelurjettarbók setudómar-
ans í fölsunarmálinu, Halld jrs
Kr. Júlíussonar sýslumanns. Hef-
ir nefndin átt kost á að kynna
sjer þau gögn og leita upplýs-
inga hjá honum. Verður eigi,
eftir skýrslu setudómarans eða
þeirri athugun á nefndum skjöl-
um, sem við höfum gert, sjeð
eða sýnt, að Jón A. Jónsson
hafi átt nokkurn grunsamlegan
þátt í undirbúningi kosninganna
eða framkvæmd þeirrs, og ein-
ungis fyrir þessa skuld höfum
við getað fallist á að samþykkja
kosninguna. Hinsvegar er at-
kvæðafölsunarmálið sjálft svo
vaxið, að fyllsta nauðsyn virðist
á því, aö reynt veröi með breyt-
ingu kosningalaga og ströngu
eftirliti að reisa skorður við því,
að slík fölsun geti komið fyrir.
Alþingi, 25. janúar 1928.
S.veinn Ólafsson.
Gunnar Sigurðsson.
Eimskipafjelagið
og sjálfstæðið.
Með stofnun Eimskipafjelags
íslands, sýnir þjóð vor eina þá
raunverulegustu sjálfbjargar og
sjálfstæðisviðleitni, sem sögur
fara af. Jafn almenn samtök og
sameiginlegur skilningur á lífs-
nauðsyn þjóöarinnar hefir eigi
öðru sinni komið beturíljós.—
Sá þroski, sem sýndi sig í sam-
tökum og samhug þjóðarinnar
við það tækifæri, er einn hinn
gleöilegasti vottur menningar og
þjóðmetnaðar. — Og sá skiln-
ingur og þær tilfinningar í hjört-
um íslendinga, sem þá rjeðu
málsúrslitum, hefðu áttað þrosk-
ast og styrkjast síðan, svo að al-
drei kæmi fram nein veila eða
hik í því efni. — Ber margt til,
að svo ætti að vera, en sem
dæmi ætti að nægja að benda á,
hvernig mundi hafa farið fyrir
þjóðinni á stríð:-árunum ef hún
hefði þá verið með öllu ósjálf
bjarga og öðrum háð á sviöi
siglinganna. — Fátt eða ekkert,
mun hafa orðið sambandsþjóð
vorri eins mikill skilningsauki á
stjálfstæðisviðleitni vorri ogmögu
leikum, enda urðu upp úr því
þau endalok á sjálfstæðistogstreir-
unni við Dani, sem kend eru við
1. desember 1918.
Vegna hinnar afskektu legu
lands vors á hnettinum og þess,
að það er eyland, eru siglingarn-
ar það atriði, sem lífsskilyrði og
tilverurjettur þjóðarinnar veltur
einna mest á, og færi svo, að
Eimskipafjelaginu yrði á knje
komið af erlendum óvinum og
þjóðin yröi aftur komin upp á
siglinganáð annara þjóða, er hætt
við að sjálfstæði vort yrði meira í
orði en á borði. —
Nú má þjóðin eigi ganga þess
dulin, að „óskabarn" hennar,
Eimskipafjelagið er í allmikl-
um voða statt. Erlendu fjelögin,
sem eru miklu voldugri og eldri,
færast nú með ári hverju í auk-
ana til þess, að hnekkja Eim-
skipafjelaginu. — þau fjelög starfa
einungis með eiginhagsmuni fyrir
augum, en taka ekkert tillit til
hagsmuna íslands og íslendinga.
Þau beina siglingum ettir þeim
brautum, sem arðvænlegastar eru.
— Hlutverk íslenska fjelagsins
verður hinsvegar að vera það,
að fullnægja svo sem unt er
siglingaþörf allra landshluta, en
því fylgir sú tímatöf og tekjurírð,
sem óhjákvæmilega háir fjelaginu
talsvert. —
Viðhorf einstaklinganna frá
bæjardyrum eiginstundarhags-
muna freistar mjög til að nota
sjer lækkun flutnings- og fargjalda
með skipum keppinautanna, og
væri ekkert við það að athuga,
ef svo stæði ekki á, að afkoma
Eimskipafjelags íslands tæki beint
til afkomu sjálfrar þjóðarinnar,
- og það er atriði, sem þjóðin
verður að sjá og skilja, að enda
þótt erlendu fjelögin færðu flutn-
inga- og fargjöld allmikið niður
fyrir það, sem íslenska fjelaginu
væri fært, þá væri hið mesta
glapræði að nota eigi samt sem
áður íslensku skipin. — Gjalda-
munurinn yrði ekki annað en
einskonar skattur, sem þjóðin
greiddi af fúsum vilja til að
tryggja siglingasjálfstæði sitt. —
Því miður er eigi enn svo
langt komið, að Eimskipafjelagið
hafi tök á að annast alla flutn-
inga til landsins og frá því. Það
á að vera takmarkið, sem stefnt
er að, en því takmarki verður
tæplega náð nema þjóðin skilji
hlutverk sitt svo vel, að engin
mistök eigi sjer stað, — að eng-
ir út- eða innfiytjendur láti ginn-
ast til að styðja erlenda keppi-
nauta í viðleitni þeirra til að
glata Eimskipafjelagi íslands og
koma siglingasjálfstæði voru
fyrir kattarnef. — Þegar Eim-
skipafjelagið getur eigi fullnægt
flutningaþörfinni, er ekkert til
þess að segja, að skip keppinaut-
anna séu notuð. En komi hitt
fyrir, að erlendu skipin sjeu að
óþörfu notuð, á almenningur
hreint og beint að láta svo til
sín taka gagnvart hlutaðeigend-
um, að slíkt hendi ekki oft. —
Almenningur verður aö vaka á
verði yfir velferð „óskabarnsins“,
og engum á að haldast uppi, að
vinna því nokkurí mein. —
Það getur ekki hjá því fariö,
að nokkurn geig veki hjá unn-
endum Eimskipafjelagsins tómlæti
það, sem virðist ríkjandi víða á
landinuhjá umboðs- ogafgreiðslu-
mönnum þess. — Þeir ættu þó
fyrst og fremst — næst útgerð
arstjóia og stjórn — að vera á
verði um hag fjelagsins. — En
þessir menn virðast vera samtaka
í því, að láta sem minst á því
bera, að þeir sjeu starfsmenn
Eimskipafjelagsins; og harla fáir
þeirra munu nokkru sinni hafa
lagt sæmilega rækt við að tryggja
skipum þess flutninga. Hitt mun
tíðara, að þeir læðist að störfum
sínum fyrir fjelagið í fullu and-
varaleysi og láti leita sig uppi til
þess að sækja um rúm í skipun-
Ársfundur
H. f. „Herðubreið“ verður haldinn í Barnaskólanum á
Seyöisfirði fimtudaginn 22. mars n. k. kl. 8 síðdegis.
Dagskrá:
I. Stjórnin skýrir frá starfsemi fjelagsins og lýsir fjár-
hagsástæðum þess síðasta reikningsár, og leggur fram
tillögur um störfin næsta ár.
2. Úrskurðaðir reikningar fjelagsins fyrir s. 1. ár.
3. Stjórnarkosning.
4. Kosning endurskoðenda.
5. Önnur mál.
Seyðisfirði, 2. febrúar 1928.
S t j ó r n i n .
SKIPA-og BÁTA-
DIESELVÉLAR,
af stærðunum 6—1000 hk. Arleg fram-
leiösla 350000 lik.: 15000 vélar. Selt í
Danmörku 6 sfðustu árin 720 vélar.
Vegna þess, að DEUTZ-mótorvélin
er búin til af elztu og stærstu vélaverk-
smiðju Evrópu, er vélin framar öllum
öðrum hvað snertir ^
byggingu, efni, gang- Á,-
vissi og sparneyti. —
Biðjið um tilboð.
Herm. Thorsteinsson & Co.
Sími 13. Seyðisfiröi. Símnefni: Manni.
Umboðsmaður fyrir Austur- og Norðurland.
Allir þeir
sem skulda verslun minni,
eru hjermeð vinsamlegast
9 beðnir um að borga þær
hið fyrsta til herra Jóns Þór Sigtryggssonar, bæjarstjóra,
sem annast innheimtuna mín vegna og er til viðtals frá
kl. 5— 7 hvern virkan dag í húsi Samein. ísl. versl. hjer.
Seyðisfirði, 20. febrúar 1928.
Stelanía Arnórsdóííir.
um. — Eigi ekki illa að fara,
verður þetta að breytast. Eim-
skipafjelagið verður að hafa dug-
lega og vel-vakandi afgreiðslu-
menn. — Menn, sem sýna það í
athöfnum, aö þeir sjeu vakandi
á verði fyrir fjelagið og lála eink-
is ófreistað til þess að tryggja
skipunum allan þann flutning,
sem þau geta annað.— Innflytj-
endur þurfa að gæta þess betur
en áður, að fá vörur sínar flutt-
ar til landsins með íslenzku skip-
unum. — Þess munu æði rr.örg
dæmi, að kaupmenn láta hina
útlendu viðskiftamenn sína ráöa
því eina, með hvaða skipum þeir
senda vörurnar. Slíkt tómlæti má
ekki eiga sjer stað. Innfleytjend-
um er í flestum tilfellum í lófa
lagið að haga svo til, að vör-
urnar verði fluttar með íslenzku
skipunum, og þeir eiga ætíð að
leggja svo fyrir og láta hart mæta,
ef út af er brugðið. Margir kaup-
menn hafa sýnt lofsverðan áhuga
í því efni að haga flutningum
sínum þannig, að íslensku skipin
nytu hans alls og þannig gefið
eftirbreytnisvert fordæmi. —
í öðrum löndum mun það al-
gengt, að ýmsar hömlur sjeu
lagðar á flutninga erlendra skipa.
Meðan ísland var komið upp á
einskonar náð annar þjóða með
siglingar, gat slíkt ekki komið til
mála hjer — en nú ætti að vera
tími til þess kominn, að reisa
skorður við því, að erlend eim-
skipafjelög raki fje út úr landinu
án þess að þjóðin nái þar af
nokkrum eyri í ríkissjóð.— Þess
verður að vænta, að yfirstand-
andi Alþing hafi opin augun fyrir
þessu máli og taki það að ein-
hveriu leyti til meðferðar og á
heillavænlegan bátt. —
*
Am i nn ing.
Einhverntíma á undan síðustu
bæjarstjórnarkosningu í Seyðis
fjarðarkaupstað var því haldið
fram í „Hæni“, að Jón í Firði
(annar maður á A-lista, þá ver-
andi) hafði boðið bæjarstjórninni
(bænum) kaup á eign sinni í
Firði (1]/ 30 af Fjarðareigninni).
Ennfremur því, að boðið hefði
verið „mjög sanngjarnt. En að
bærinn hefði ekki enn treyst sjer
til að taka því“.
Engar brigður ber jeg á sann
girni Jóns í Firði — íeinkamálum.
Jeg veit, að hann er drengur
hinn besti, og hverjum núver-
andi Seyðfirðingi líklegri til þess,
að fara ófœrúr — öðrum til
bjargar, ef að hann áliti þess
þörf.
En hann mun aldrei hafa álit-
ið þörf á því, hvorki fyrir sig
nje aöra, að bjóða bæjarfjelaginu
jarðeign sína til kaups.
Þessvegna hefir hann víst
aldrei gert það.
Iheir, sem ógoldið eiga mjer
*fyrir kenslu frá undanförnum
árum, semji við mig um greiðslu
s! uldanna fyrir 15. mars. n. k.
ella verða þær innheimtar með
lögsókn á kostnað hlutaðeigenda.
Seyðisfirði, 27. febr- 1928.
Elfz. Baldvinsd.
Nú ber „Hæni“ að segja trá
því hreint og afdráttarlaust, hvað-
an honum hafi komið vitneskjan
um þetta umrædda kauptilboð
Jóns í Firði, og hvers vegna hann
hafi talað um það, rjett fvrir
bœjarstjórnarkosninguna.
Seyðisfirði, 24. febr. 1928.
Karl Finnbogason.
Brenna.
/
Hlaupa þau á hjarninu.
Húmar á milli fjalla.
Himininn hvelfist hár og blár,
honum er sama um alla.
Öldurnar rísa,
öldurnar brotna og falla.
Hlaupa þau á hjarninu.
Húmar í kring um eldinn.
Bera þau klæðin blá og rauð,
brosa þeim auðnar-veldin.
Skuggarnir lengjast,
skaflar harðna á kveldin.
Hlaupa þau á lijarninu.
Hafa þeir borið saman
brennuefni úr bænurn margt.
Börnunum er það gaman,
þegar að loga lýsi og tjara
saman.
Hlaupa þau á hjarnipu.
Hverfandi brennur viður.
N*-;istarnir fljúga allir upp.
En askan fellur niður.
Kemur hún niður,
kemur hún altaf niður?
Inni í koti, yst í bæ,
ein er gömul kona.
Vantar eld í ofninn sinn,
ekki er neins að vona.
Gengur það svona,
gengur það altaf svona?
Hlaupa þau á hjarninu.
Húmar á milli fjalia.
Himininn hvelfist hár og blár,
honum er sama um alla.
Öldurnar rísa,
öldurnar rísa og falla.
g......
„Smári“.
Barnastúkan hjer á Norðfirði hetir
nýverið sent frá sjer I. tölublað þessa
árgangs, mjög vandað að efni og öll-
um frágangi, 8 síður auk kápu. —
Jafnaðarmaðurinn hvetur foreidra ein-
dregið til þess, að kaupa Smára handa
börnum sínum Það er þeim hollur
lestur. — Blaðið er afar ódýrt (1. kr.
árgangurinn) og fjölbreitt að efni.
Siðasta blað flytur: Nýárssólin (kvæði)
eftir M. J. — Hin skapandi hugsun,
kafli úr prjedikun eftir sr. Sv. Víking.
Góð trygging, smásaga þýdd. —
Austfirskt tónskáld (með mynd) eftir
Sigd.V. Orekkan.— Góða móðirin, eftir
Þorstein Þ. Viglundsson. — Á nýárs-
nótt. — Foreldrafundir í barnastuk-
unum — og auk þess ýmislegt til
skemtunar í tómstundum.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Jónas Guömundsson.
Prentsmiðja Sig. Þ. Guðmundssonar
Seyðisfirði.