Jafnaðarmaðurinn - 10.03.1928, Blaðsíða 4

4
JAFNAÐARMAÐURINN
Bókaverslun Sig. Baldvinssonar
Seyðisfírði
hefir fyrirliggjandi: Höfuðbækur, dagbækur, kassabækur, tvíritunar-
bækur, vasabækur, hringbækur o. s. frv. Einnig bækur í stóru
broti með blástr. pappír, hentugar fyrir skýrslugeröir o. fl., t. d.
fyrir hreppstjóra og oddvita.
Nýkomnar miklar bir'gðir af stórarkapappír, strikuðum og óstrik-
uðum, fleiri stærðir, einnig fl. stærðir af reikn.strikuðum pappír.
— Pappírinn er sjerstaklega góður og ódýr. — Þeir, sem kaupa
mikið í einu, fá sjerstaklega góð kjör.
Lindarpennar og sjerstakt blek í þá altaf fyrir hendi.
Bókaverslun Sig. Baldvinssonar
Seyöisfirði.
Rjól frá Brödrene Braun.
Munntóbak frá Brödrene Braun'
Áugustinus og Obel (Mellemskraa, Smalskraa, Skipperskraa)
Skoriö neltóbak frá Obel, er ávalt fyrirliggjandi
í heildsölu hjá
Tóbaksverslun Islands, h.f.
Reykjavík.
seðlagjöfum. — Á klónni má
ekki slaka, mundi þá fljótt sækja
í sama horfiö.
Vínmálin og læknarnir veröa
að komast undir nógu strangt
eftirlit í framtíðinni, tii þess að
vínaustrinum linni. Jafnframt
þurfa læknarnir að læra að
þekkja sitt hlutverk, svo að
þeir starfi að alhliða heilsubót-
um landsmanna. — Það er ekki
nóg, að þeir læri að hætta að
spilla heilsu og velferð með vín-
austri, það er heldur ekki nóg,
að þeir sjeu ætíð til taks til þess
að lækna — eftir bestu getu þau
mein, sem þjá fólkið. Þeir eiga
að verða færir um að leiða þjóð-
ina inn á braut heilbrigöara líf-
ernis í hvívetna. — Þeir eiga að
verða lærifeður almennings á
heilbrigðissviðinu, fyrst og fremst
því efnislega, en þeir eiga einnig
aö geta orðiö samverkamenn
Tóbaksverslun Islands hf.,
Símar: 690, 1819, 1850. Sítnnefni: Tóbaksverslun, Reykjavík.
selur allar bestu tegundir af vindlum ng smávindlum svosem:
Havanna-vlndla: La Carona-Henry Clay, Bock: Cabanas, Villar y Villar, J.
S. Murias o. m. fl. heimskunnar tegundir.
Hollenska vindla: Jón Sigurðsson, Carmen, Regal, La Semeuse, Nasco
Prinsessons, Madame Recamier, Fleur de Paris o. m. fl.
Danska vlndla: Hirschsprungs, Obels, Nobels og Törnings ágætu tegundir.
Þýska vindla, Brasilíu-vindla, Jamaica-vindla.
A. V. Bestu yindlategundirnar á íslandi eru
ódýrari en víðasthvar annarsstaðar í heiminum.
presta og kennimanna á andlega
sviðinu, — en nú þegar á að
heimta svo mikið af þeim, að
þeir gefi almenningi góða og
fullkomna fyrirmynd í heilbrigðu
líferni sjálfra sín, þó fræðslu-
störfin verði ekki veigamikil á
næstunni. En inn á fræðslu-
brautina á að snúa starfsemi
læknanna meira en verið hefir,
svo að þeim tilfellum megi fara
fækkandi, að menn glati heilsu
og hamingju fyrir sakir vanþekk-
ingar og skilningsleysis — eða
með lœknishjálp!
*
Bókasafni Neshrepps
hafa 2 undanfarin ár borist bóka-
gjafir frá hr. kaupm. Páli Q. Þor-
mar hjer. Gjafir þessar eru hin-
ar rausnarlegustu, sjálfsagt 2—
300 kr. virði, og bera þær vott
höfðingsskapar og örlætis gef-
anda. Ættu fleiri efnamenn þessa
þorps hjer eftir að breyta og
víkja safninu einhverju við og
við. Mundu slíkar gjafir flýta að
mun fyrir því, að við eignumst
gott og stórt bókasafn, en slíkt
satn mundi verða þorpsbúum
sönn menningarlind.
Bókasafnið þakkar hjermeð
gjafir hr. Páls Q. Þormars hjart-
anlega.
Bókavörður.
Austfirskar verslanir
ættu ekki að gleyma því, að aug-
lýsingarnar eru nauðsyn. Jafnað-
armaðurinn er nú svo útbreiddur, að
það er tvímælalaust hagur hverjum
kaupmanni, að láta hann flytja aug-
lýsingar sínar. Hyggnir kaupmenn
auglýsa jafnt í öllum blöðum. Meö því
tryggja þeir sjer viðskifti almennings.
„Radio“.
— Vonandi verður útvarpsstöðin í
Reykiavík bráðlega endurbætt svo, að
vel geti heyrst til liennar um-alt land.
Þá geta frjettir og fróðleikur, söngur
og hljóðfærasláttur daglega borist ínn
á hvert Jieimili, sem hefir móttöku-
tæki. —
Slík tæki, af nýjustu og bestu gerð-
urn, útvega jeg hverjum sem óskar.
Oskið upplýsinga og tilboða, sem jeg
læt,fúslega í tje.
ö/tilokið yður ekki frá umheiminum
lengur! Fáið yður útvarpsviðtæki þeg-
ar í sumar og þá verður gaman að
lifa næsta vetur. — Munið að jeg tek
lægri óniakslaun en nokkur annar.
Sig.Baidvinsson,Seyöisfirði
VEGGFÓÐUR
á nokkur herbergi selst fyrir hálfvirði
gegn peningaborgun. Notið tækifærið
til að prýða herbergin ykkar fyrir að-
eins 2 til 5 krónur.
Bókaverslun Sig.Baldvinssonar
Seyðisfirði.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Jónas Quðmundsson.
Prentsmiðja Sig. Þ. Quðmundssonar
Seyðisfirði.
Hver sem vill, getur nú athug-
að möguleikana sem eru fyrir
þetta fólk, að verða að sjálf-
stæðum mönnum í sveitarfjelagi
sínu. Til þess þarf ekki annað,
en að taka einstakt dæmi.
Allflestir hafa hjer ekki lengri
vinnutíma en 9 mánuði og þyk-
ir það gott. Verkamaður, sem
vinnur í 9 mánuði fyrir 200 kr.
urp mánuöinn ber úr býtum
1800 kr. yfir árið. Þessar 1800
kr. fást ekki greiddar í pening-
um, og honum er á allan hátt
fyrirmunað að auka við þær
með því að vinna sjer eitthvað inn
í eftirvinnu eða helgidagavinnu,
því fyrir þá vinnu fær hann ekkert
samkv. ráðningarsamningi sínum.
Hafi maður þessi heimili, verður
hann að leigja fyrir það hjá at-
vinnurekandanum og greiðir hon-
um fyrir það alóhæfa húsnæði,
sem honum er fengið, minst 35
kr. á mánuði eða 420 kr. yfir
árið, sem dregst frá kaupi hans.
Eru þá eftir 1380 kr. handa
fjölskyldunni til að lifa af alt ár-
ið. Meðalfjölskylda hjer á landi
er talin vera 5 menn — lijón og
3 börn — kemur þá á hvern
mann 267 kr. á ári eða kr.23.16
— tuttugu og þrjá krónur og
sextán aurar á mánuði. — Hver
meðlimur fjölskyldunnar verður
þá að lifa af kr. 0,77 — sjötiu
og sjö aurum á dag — eða tæp-
lega andvirði eins kaffibolla með
smurðu brauði.
Af þessum 77 aurum á að
fæða og klæða hvem meðlim
fjölskyldunnar, kosta skólagöngu
bamanna halda heimilinu hreinu
og endurnýja þau tæki, er nota
þarf til heimilishaldsins og úr
sjer ganga árlega.
Útkoman verður lík, þó dæmi sje
tekið af tímavinnumanni. Hann
kann að bera meira úr býtum
yfir sumarmánuðina, en hann er
þeim mun lengur atvinnulaus.
Hvar í heiminum halda menn
að slíkt kaupgjald tíðkist sem
þetta? Og samt hrópa atvinnu-
rekendur sífelt á kauplækkun —
kauplækkun! Hafa þeir góðu
menn nokkurntíma athugað kaup-
gjaldsmálið frá sjónarmiöi verka-
mannsins? Hvernig mundi þeim
þykja að eiga að lifa fyrir 77
aura á dag fyrir hvern meðlim
fjölskyldu sinnar? Hvernig mundi
þeim þykja að láta neita sjer
um peningaborgun á kaupgjaldi
sínu — arðinum af atvinnurekstr-
inunir’ Hvernig mundi þeim þykja
að búa í illa tilhaföri tveggja
herbergjaíbúö, algerlega þæginda-
lausri? Hvernig mundi þeim, í
fáum orðum sagt, þykja að þurfa
að lifa lífi öreigans, sem ekki
einu sinni á víst, að geta fengið
að vinna fyrir þessum 77 aurum
handa sjer og sínum til að draga
fram lífið með, og horfa fram á
það, að verða alla æfi að vera
kúgaður og hljóta að fara á mis
við alla gleðigeisla beilbrigðs lífs
og sannrar menningar? Enginn
þeirra mundi vilja skifta við ör-
eigann. þess er heldur ekki von.
— En — „það sem þjer viljið
að mennirnir geri yður, það skul-
ið þjer og þeim gera“ — sagði
meistarinn og það er ekki nema
sanngirniskrafa til atvinnurekend-
anna, að þeir byrji fyrstir á því,
að framkvæma þau boðorð.
Ef menn kunna að halda, að
hjer sje um ýkjur að ræða á
einhvern hátt, skal jeg benda á,
að ein af þessum fjölskyldum
þefir verið á vegum mínum að
nokkru leyti síðasta ár. Fjöl-
skyldu faðirinn var ráðinn yfir 9
mánuði fyrir kr. 250,00 um
mánuðinn, og var það albesta
kaup sem borgað var. Hann fjekk
kaupið ekki greitt í peningum
nema lítinn hluta þess, er fjekst
fyrir mitt tilstilli.
Alls bar fjölskylda þessi úr
býtum 2250 krónur yfir árið.
Fjölskyldan er ellefu manns.
Hún leigir í tveggja herbergja íbúð
og greiðir í húsaleigu kr. 40,00
fyrir hvern mánuð, eða kr. 480,00
yfir árið. Þegar það er greitt. eru
eftir 1770 kr. handa þessum 11
mönnum að lifa fyrir alt árið
eða kr. 161,00 á hvern mann.
Verða það kr. 13,42 á mánuði
eða fyrir 45 aura á dag á hvern
meðlim fjölskyldunnar.
Afleiðingin hefir orðið sú, að
fjölskyldan hefir þurft fátækra-
hjálpar, er nam um 1000 kr. á
árinu, og mun engan furða á
því.
Hjer skal þá staðar numið að
sinni. í heild sinni er ástandið
svona : Verkalaunin eru lægri en
víðast hvar annarsstaðar á land-
inu. Þau fást yfirleitt ekki greidd
í peningum, svo verkafólk 'getur
SKIPA-og BÁTA-
DIESELVÉLAR,
af stærðunum 6—1000 hk. Arleg fram-
leiðsla 350000 hk.: 15000 vélar. Selt í
Danmörku 6 síðustu árin 720 vélar.
Vegna þess, að DEUTZ-mótorvélin
er búin til af elztu og stærstu vélaverk-
smiðju Evrópu, er vélin framar öllum
öðrum hvað snertir
byggingu, efni, gang-
vissi og sparneyti. —0
Biðjið um tilboð.
Herm. Thorsteinsson & Co.
Sími 13. Seyðisfiröi. Símnefni: Manni.
Umboðsmaður fyrir Austur- og Norðurland.
ekki notið þess, hvað vörur kunna
að vera ódýrari í einum stað en
öðrum, heldur verða menn að
skifta við þær verslanir, sem unn-
ið er hjá án tillits til verðlags.
Húsnæði verkafólks er ilt og ó-
fullkomið, en selt á okurverði,
og vinnutími þeirra, sem eru
mánaðar- eða ársráðnir, er alger-
lega ótakmarkaöur, svo þeim
verkamönnum er fyrirmunað, að
bera nokkuð úr býtum fram yfir
hin ákveðnu mánaðarlaun. Af-
leiðingin af þessu verður eöli-
lega sú, að langsamlega flestir
verða skuláugir við verslanir
þær, er þeir skifta við og vinna
hjá, og þar með ófrjálsir menn
gerða sinna, eða þeir lenda á
sveitina, missa mannrjettindi sín,
og verða flestir handbendi sveit-
ar sinnar upp frá því.
* Lýsingin er ekki glæsileg, en
hún er sönn. Það munu allir
geta orðið sammála um, bæði
atvinnurekendur sem aðrir. Og
það mun reynast, að aldrei munu
atvinnurekendur bæta úr þessu.
í þeirra augum verður vinnuafl-
ið altaf einn liður í reksturskostn-
aði verslunar eða útgerðarfyrir-
tækisins og þann lið er um að
gera að lcekka sem mest eins og
hina liðina, til þess að hagnað-
urinn geti oröiö sem mestur.
Það verður því að vera ykkar
eigið verk, verkamenn og verka-
konur, að laga þessa ágalla og
og skapa ykkur viíjunandi lífs-
kjör. Enginn getur lagad þaö
annar. Með öflugum samtokum
og trygð við þá stefnu, sem hefir
bætt lífskjör verkafólks, sem fyrsta
og æðsta boðorð sitt, tekst að sigra.
Verkafólkið á að gera kröfur
til lífsins, eins og aðrar stjettir,
og það verður sjálft aö fá þær
gerðar að raunveruleika.
Það tekst, ef samheldnina ekki
brestur.
Jónas Guðmundsson.