Jafnaðarmaðurinn - 15.12.1928, Qupperneq 1
1
UTGEFANDIt VERKLÝÐSSAMBAND AUSTURLANDS
16. tölublað
Noröfiröi, 15. desember 1928
3. árgangur
SJÖMANNAFJELAG REYKJAVÍKUR
Sítll 1915 :: P. 0. BOX 505
Reykjavík, 6. okt. 1928.
Heiðruðu sambands- og stjettarfjelagar.
Sjómannafjelag Reykjavíkur og Sjómannafjelag Hafnarfjarðar hafa
sagt upp samningum við Fjel. ísl. botn /örpuskipaeigenda og H.f.
Eimskipafjelag íslands. Samkvæmt því er því samningstíminn út-
runninn 31. des. þ. á.
Ennþá eru kröfur fjelaganna ekki gerðar, uni bætt launakjör,
hlunnindi og rjettarbætur, en takmarkíð er að auka þetta frá því
sem nú er. Við búumst því við að deila geti orðið allhörð um
ýms atriði, þegar til samninga kemur, deila, sem getur leitt til
þess, að vinnustöðvun verði um lengri eða skemri tíma. Sjómanna-
stjettinni hjer sunnanlands er því mikil nauðsyn á, að sjómenn
víðsvegar um land fylgist vel með í því sem gerist, og um leið
styðji stjettarbræður sína hjer með ráðum og dáð! Hið sama gild-
ir um verkamenn.
Við leggjum mesta áherslu á, að sjómenn og verkamenn, í fje-
Iögum víðsvegar um landið, standi seni veggur, þegar til þeirra er
leitað um að ráðast á skip hjer, og fari hvergi, f>r en sættir eru
komnar. Ennfreniur er það mikilsvert, að verkamenn og sjórrtenn
haldi uppi saniúð með okkur, gegn útgerðarmönnum, í ræðu og
riti. —
Við viljum því vinsamlegast rnælast til, aö þið á fundum ykkar
í haust og í vetur, takið þessi atriði til athugunar, leitið fregna hjá
okkur um það, sem þið æskið að vita, brýnið fyrir fjelögunum
hvaöa þýðingu samvinnan og samhjálpin hefir í þessu efni.
Kaupstreitu-barátta okkar hjer hefir rnikla þýðingu fyrir verka-
lýðinn um land alt. það, seni við vinnum á í því efni, kemur öll-
um að góðu fyr eða síðar. Til kaupgjalds og annara fríöindasjó-
inannastjettarinnar hjer, er ærið oft vitnað, og jafnvel farið eftir
|)ví hjá v’erkamönnum og sjómönnum út nm landið. Við treystum
því á skilning ykkar og góðan stuðning á komandi vetri, ef til
harðsnúinnar deilu keniur niilli okkar og útgerðarmanna.
Með fjelags kveðju.
F. h. Sjómannafjelags Reykjavíkur
Sigurjón Á. Ólafsson. R. Á. ívarsson
ritari.
Otsala á heimilisiðnaði
verður opnuð á Seyðisfirði 2. janúar n.k. að tilhlutun
„Sambands austfirzkra kvenna“, Menn snúi sér til frú
Elísabetar Baldvinsdóttur
Breiðabliki, pósthólf 42, Seyðisfirði,
er annast útsöluna fyrir Sambandsins hönd.
Elliheimilið „H0FN“ á Seyðisfirði
sem nú seilist hjer til valda, aug-
ljósar en fyr hefir verið. Það er
þjóðinni vinningur, að auðmagn-
ið flytjist hingað — sjeu nógu
rammar skorður reistar við mis-
notkun þess. En sje þess ekki
gætt, verður það böl verra en
stjórnmálakúgun.
Ýmsir munu líta svo á, sem
Island sje enn ekki fyllilega sjálf-
stætt ríki. En slíkt er misskiln-
ingur. Að vjer höfum enn ekki
utanríkismálin með höndum staf-
ar af því, að enn hefir ekki ver-
ið hirt um aö koma þeirn svo
hagkvæmlega fyrir, að vjer sje-
um megnugir þess, að bera
kostnaðinn af þeim Þegar það
tekur til starfa í janúarmánuði n.k. að öllu forfallalausu. Aldrað I hefir verið gert) er sjálfsagt að
fólk á Seyðisfirði og nærliggjandi héruðum, sem kynni að óskaLef tökum þau’þegar j stað
eftir heimilisvist, gefi sig fram sem fyrst við formann Kvenfélagsins Lða svo {ljótt sem þv{ verðurvið
„Kvlk“ á Seyðisfirði, Guörúnu Gísladóttur, sem gefur allar nán- komið _ j vorar hendur.
ari upplýsingar. Uppsögn sSttmála„s við Dani
Stjórnin, telja allir sjálfsagða 1943. Og
hafi Noröurlönd ekki fyrir þann
tírna gerst bandaríki, þar sem ís-
unni innanlands, eins og á sjer I landi væri trygður jafn veglegur
stað um allan hinn mentaða sess og frændþjóðum vorum,
heim. veröum vjer að vera við því
Allveruleg spor hafa verið stíg- búnir, að slíta að fullu samband-
ín til aukinnar mentunar og inu viö Dani.
menningar þjóðarinnar, sjerstak-l Að því ber að stefna næstu 10
lega á síðasta ári. Er það -góðs I árin.
viti, er fyrsti áfanginn endar með
Tíu
ar.
Bœjarstjórnarkosning.
Samkvæmt fyrirskipun atvinnumálaráðuneytisins fer
fram kosning 8 fulltriía í bæjarstjórn
Neskaupstaðar
miðvikudaginn annan janúar 1929.
Listum, með nöfnum fulltrúaefna og meðmæl-
endum, eins og lðg mæla fyrir um, sje skílað til
formanns kjörstjórnar (oddvita Neshrepps) fyrir há-
degi á þriðjudag þ. 18. þessa mánaðar.
Norðfiröi, 5. des. 1928.
Oddviti Neshrepps.
Hinn 1. þ. m. voru tíu ár lið-
in síðan ísland varð fullvalda ríki.
Þá — fyrir 10 árum — var til
fullnustu unninn sá sigur, sem
þjóð vor hafði um aldir þráð að
vinna. Hvarvetna þar, sem tök
hafa veriö á því, mun fullveldis-
ins hafa verið minst á þessu
merkis-afmæli.
Ef litið er yfir hin liðnu ár, er
margs að minnast. Því verður
ekki neitað, að verulegar fiam-
farir hafa átt sjer stað í flestum
eða öllum atvinnuvegum lands-
manna. Auðmagnið hefir færst í
aukana og á fyrir höndum að
færast það enn betur. En jafn-
framt því hafa stjettarsamtök
verkalýðsins aukist og eflst. —
Verkalýður landsins fylkir sjer
nú mun fastar undir merki jafn-
aöarstefnunnar en hann gerði
fyrir 10 árum. Þingflokkur verka-
lýðsins hefir fimmfaldast á þeim
10 árum, sem liðin eru frá því
fullveldið fjekst. Og næsti áfang-
inn — næstu 10 árin — munu
bera enn meiri merki hinna
auknu samtaka verklýös og sjó
manna.
í landsmáluni hafa línurnar
skýrst til verulegra muna á hin-
um umliðnu árum. Flokkarnir,
seni sjálfstæðismálunum rjeðu til
lykta, eru horfnir úr sögunni og
í þeirra stað komin flokkaskift
ing er byggist á stjettaskifting-
Jón á Eyri
og hreppsmálin.
öflugum tilraunum til aukinnar
mentunar almennings.
Fyrsti desember ætti að vera
lögskipaður helgidagur jijóðar-
innar, og margt hefir Alþingi
samþykt sem óþarfara er en það.
Mundi sá merkisatburður, er þá| BArvakur- ykkar (haldsmaitna
gerðist, geymast betur í hugum kom út í 3ja sinn á fullveldis-
alls almennings, ef hann fyndi að daginn, 1. þ. m. Bjuggust ýmsir
veruleg helgi hvíldi yfir deginum. við að blaðið, sem út kæmi á
Vafalaust má benda á margt, 10 ára afmæli fullveldisins, yrði
sem betur heíði mátt fara hjá . min»ingu þess að ein-
., _. , , hverju leyti. En su von brást. —
oss en veriö hefir á Þessum B|að þct|a var ait hclgað mjer
fyrstu bernsku árum. En altmver einasta grein var um mig
stendur það til bóta. meiri og minni skammir í minn
Vjer vonum að næstu 10 ár garð. Mun „Árvakur" meö því
færi þjóðina framar á brautL13®* hafa sett met í íslenskri
þroska og menningar og aukins Þla«a™ensk“ aa lvennan há«-
c , . , . _ Bæði þann, að hvert einasta orð
efnalegs sjálfstæðis. Þó skoð-l að uttdaitteknum þrem aug.
amrnar sjeu skiftar um leiðir þær, iýsingum og hálfri annari UnUi
er liggja til framtíðarlandsins, er sem voru frjettir — skyldi vera
óþarfi aö kvíöa því, að sá ágrein- skammir um einn og sama man.n
ingur komi að sök. Hörmungar svo hinu’ Sleyma
minnast fullveldisins á lOáraaf-
umliðinna alda og kúgun og ó-
mæli þess.
stjórn erlends valds munu hafal ( þessu þlaði )(Árvaks“ áttirþú
kent íslendingum, að þeim ber stærstu og skömmóttustu grein-
að vera á verði um þau verð- ina, er bar hina yfirlætis-miklu
mæti, andleg og efnaleg, sem nú jyfirskrift: „Oddvitinn rifinn úr
hefir tekist að skapa. Og aldrei r°ðinu . Hefir þú þar tekið að
mun þjðð vorri stafa hætta af ?*“• i',rir |;8nd, s'ál,f Þlnsk0?
, ....... „ llhaldsins, að fletta ofan af þvi,
erlendu stjórnmalavaldi. Þaö er- Lem a{laga hefjr {arið { minn{
lent vald, er henni ber að vera oddvitatíð, auk þess, sem þú
á verði gegn, er erlent auðvald,|heldur áfram fyrri mannskemda-