Neisti - 01.07.1936, Side 1
IV. árg.
Utgefandi: Jafnaðarmannafélag Siglufjarðar.
Siglufirði, miðvikudaginn 1. júlí 1936
23. tbl.
Stórstúka Jslands
var 50 ára 24. júní s.l.
24. júní árið 1886 var Stórstúka
Islands stofnuð. Pá voru liðin rðsk
tvö ár frá því fyrsta Góðtemplara-
stúkan var etofnuð hér á landi, en
hún var stofnuð 10. jan. 1884 á Akur-
eyri af Norðmanni, Ole Lied, sem
þá var þar'og fékk sú stúka nafnið
Isafold Fjallkonan.
Stórritari Jóhann Ogm. Oddsson
skýrir í viðtali við Alþýðublaðið
meðal annars svo frá stofnun, vexti
og viðgangi Stórstúknnnar:
„Pað var ekki tekið betur á móti
Reglunni hér á landi en verkalýðs-
hreyfingunni. Hún var hundelt og
avivirt. Talið var að hún væri dul-
arfullur leynifélagsskapur, sem menn
yrðu að varast. Á fundunum færi
fram hin mesta ósiðsemi og argasta
aiðleyii; Par dansaði fólk allsnakið
og konur voru sérstaklega varaðar
við að ganga inn í þá Sódóma og
Gómorra. Pað vakti því ekki lítið
hneyksli, þegar fyrata konan réðiit
gegn þessu með hinum eina við-
eigandi hætti, að sækjaum upptöku
í stúku. Porbjörg Hafliðadóttir,
sem gekk í stúkuna Verðandi 1887
var sannkölluð hetja'á þeim tímum
en hún var fyrsta konan, sem
áræddi að ganga í Regluna. Síðan
hafa „syaturnar", eini og við köll-
um konurnar í Rcglunni, verið itoð
og stytta hennar, þær hafa aldrei
brugðiit, hvað sem á hefir dunið.
Við stofnun Stórstúkunnar voru
iélagar hennar 542 í 14 stúkum.
1909 voru félagarnir komnir upp I
b582 i 94 atúkum og 37 barnastúk*
um, en 1918 eru félagarnir ekki
orðnir nema 2570 í 28 stúkum og
18 barnastúkum. En brátt fór aftur
að færast líf í Regiuna og 1928
naer hún hámarki sínu. Pá eru fé-
lagar orðnir 11374 í 81 stúku og
52 baruastúkum. En þá byrjaraftur
afturkippur í starfið, svo að í fyrra
eru stúkur taldar 46, en 47 barna-
itúkur með 4882 félögum.
Á þessu ári hefir aftur á móti
félögum fjölgað mjög mikið og eru
nú komnir upp í 5843 en samt
eru undiritúkur ekki itarfandi
nema 42. Geta má þess, að allmik-
il fjölgun hefir orðið síðan 1. febr.
„Allt er mér leyfilegt, en
ekki er allt gagnlegt. Allt er
mér leyfilegt, en eg má ekki
láta neitt fá vald yfir mér“.
I. Kor. 6. 12.
Kristileg siðfrsði grundvallait á
þvi að mennirnir hafi frjálst vilja-
val og geti valið og hafnað rétti-
og tel eg víst að nú séu félagar
eldri og yngri komnír yfir 6 þús.”
Hér á Siglufirði er starfandi
undirstúkan Framsókn nr. H87 og
munu meðlimir nú vera um 180,
og svo er barnastúkan Eyrarrós,
sem telur um 150 meðlimi. Auk
þess er hér starfandi Bindindisfélag
Gagnfræðaskólans, svo og sem
annarstaðar, Áfcngisvarnanefnd.
Hér er því itarfað ötullega að
bindindismálum og er það að þakka
virðingarverðri forgöngu ýmsra
góðra manna og kvenna. sem vinna
falslaust að eflingu bindindis. Á
þetta fólk vissulega þakkir skilið
fyrir starf sitt, og það er illa farið,
að úr bítum ber það oft ekki annað
en napurt vanþakklæti. Væri betur
að menn gerðu sér almennt ljósara
en er, hversu mikilsvert starf þess-
arra minna er fyrir fjölda einstakl-
inga og um leið fyrirþjóðarheildinat’
* *
lega, eftir því sem aðstæður lífsins
eru fyrir hendi.
Pessi orð Páls postula geta vakið
oas til umhugsunar um ótal svið
mannlífsins, því í raun og veru er
allt líf mannsins viljaval í einhverri
mynd og hin æðsta list Iífsinserað
vera fullkomlega frjáls og óháður í
Bindindi og siðgæði.
Ræða flutt í tilefni af 50 ára afmæli Stórstúku íslands,
28. júní 1936, nokkuð stytt.
Eftir sr. Óskar J. Porláksson.