Neisti - 19.08.1936, Blaðsíða 2

2
NKISTl
er er leigutími Rauðku útrunninn
og ætti bæinn þá að taka rekstur-
inn í sínar hendur. Pað er vitan-
legt, að í allflestum árum er það
glæsilegur atvinnurekstur, að gera'
út stór skip á síldveiðar, sérstaklega
þegar hægt er að Iáta þau fá nokk-
urnveginn viðstöðulausa afgreiðslu
í landi. Og þessa aðstöðu getur
bærinn skapað 2—3 togurum.
Pví hefir verið haldið fram af
sumum, að bærinn ætti að eignast
togara til þess að skapa atvinnu
hér við verkun á þorski. Pessi rök
tel ég mjög lítils virði. Hvað þorsk-
veiðunum viðkemur, verður að
sitja við þann eldinn sem best
brennur og verður því að teljast
að litlar iíkur séu fyrir því, að
koma upp -fiskverkun hér að
nokkru ráði, vegna þess hve að-
staða hér er miklum mun verri
en víða annarsstaðar. En það eru
síld og karfaveiðarnar, sem ætti að
vera hægt að staðbinda hér.
Pað skal ekki um það rætt að
þessu sinni, hvernig unnið hefir
verið að togaramálinu af þeim, er
til þess hafa verið kvaddir. En
hvað sem öðru liður, þá situr það
illa á kommúnistum að halda því
fram, að ráðherra Alþýðuflokksins,
Haraldur Guðmundsson, muni
eyðileggja málið. Peim ætti að vera
það kunnugt, að Framsóknarflokk-
urinn setti sig upp á móti frum-
varpi Alþýðuflokksins um togara-
útgerð ríkis og bæja, að Framsókn-
armenn hér voru því máli and-
Foryrði.
Hér í blaðinu mun ég á næst-
unni taka til meðferðar, eftir þvi
sem mér vinnst timi og blaðrúm
til, ýms hagsmunamál siglfirskrar
alþýðu. Að sjálfsögðu býst ég við,
að margt af því, sem hér verður
rætt, verði ekki aðeins sérmál sigl-
firskrar alþýðu, heldur sameiginleg
hagsmunamál allrar islenzkrar al-
þýðu um leið, enda við því að
búast, að sameiginlegu málin verði
flest, þó að vitanlega sé í inörgum
málum sérstaða fyrir hendi. Vart
er heldur við því að búast, nð við-
fangsefnin verði að fullu tæmd eða
stæðir, jafnvel þótt þeir yrðu að
viðurkenna það tvennt, að endur-
nýjun togaraflotans væri nauðsyn-
leg og einstaklingsframtakið myndi
ekki framkvæma hana.
Kommum ætti ainnig að vera
það kunnugt, að blað Framsóknar-
manna hér, Einherji, hefir lýst yfir
andstöðu við málið og síðast en
ekki sizt, að Alþfðuflokkurinn á
ekki nema einn ráðherra af þrem-
ur, Pað þarf því að verða talsverð
hugarfarsbreyting hjá Framsóknar-
mönnum, til þess að Alþingi sam-
þykki ríkisábyrgð til togarakaupa
fyrir Siglufjörð, þvi auðvitað eru
Sjálfstæðismenn á móti.
Við Alþýðuflokksmenn getum
vel unað því, þótt deilt sé á ráð-
herra okkar fyrir það, að vilja
ekki lofa því, sem hann veit að
ekki er hægt að standa við.
En er ekki hægt að fá togara
án ríkisábyrgðar ? Hvað segir tog-
aranefndin um það?
Togaranefndin var kosin til að
rannsaka möguleika fyrir kaupum
á togurum og rekstri þeirra. Átti
hún að hafa Iokið því fyrir 1. þ m,
Ennþá hefir bæjarstjórnin ekkert
samþykkt um það, hvort hún vill
kaupa togara eða ekki, og engar
skýrslur borist frá nefndinni.
Væri ekki rétt að heimta skýrsl-
urnar og halda svo bæjarstjórnar-
fund um málið?
Pá verða allir flokkar að sýna
hreinan lit.
krafinn til hins ítrasta. Myndi
slikt verða vandgert, svo engu verði
við bætt eða út á sett. En tilgangi
mínum er náð, ef eg get vakið til
alvarlegrar umhugsunar. um þau
mál sem hér verða rædd, — í
fyrsta lagi þá, sem hafa sameigin-
legra hagsmuna að gæla í því, að
fá bætt dagleg lífsskilyrði sín og
sinna, svo að sæmileg rnegi teljast.
í öðru lagi þá, sem hafa vegna
ýmsra trúnaðarstarfa, skyldur að
rækja við hinn vinnandi lýð, —og
í þriðja lagi allla þá, sem af alhug
og einlægni vilja styðja viðreisnar-
og hagsmunabaráttu alþýðunnar, en
þó hafa ekki gert sér grein fyrir ó-
hrekjaniegu réttmæti hennar í hin-
um ýmsu dægurbaráttumálum.
1. Skylduruar við börtiiti. —
Dagheimili. — Sumarheimili.
Olium ber saman um það, að
uppeldi barna sé vandasamt, en
að öllum feðrum og mæðrum beri
að gera sitt bezta í þeim málum,
enda sé það í flestum tilfellum
gjört. Hitt verður heldur ekki um-
deilt mál, að aðstaða heimilnnna
til að annast þessi vandamál er
svo margvíslega misjöfn, að eðli-
legt sé að árangurinn verði eftir
því.
Siglufjarðarbær hefir sérstöðu
gagnvart sínum börnum, sérstöðu,
sem skapast af sérstöðu Siglufjarð-
ar í atvinnumálum. Mestan tíma
ársins er hér svo rólegt sem í sveit
væri, en yfir tvo mánuði (síldveiði-
tímann), gjörbreytist þetta. Pá
fjölgar fólkinu í bænum um helm-
ing eða meír, þá verður allur sólar-
hringurinn aðsamfelldum vinnudag,
ys, þys, hávaði og gauragangur helzt
þá nætur og daga.
Pá snýst allt lífsiglfirzkrar alþýðu
um vinnu, vinnu og meiri vinnu,
— sem vonlegt er, þar sem þessi
tveggja mánaða >inna er oftast
nær einustu heimilislekjurnar yfi
árið. Pá koma efnaðri borgarar
bæjarins börnum sínum í sveit til
þess meðal annars að losa þau
undan óreglu- og ónæðisáhrifum
þeim. sem atvinnulifið skapar. —
En börn verkafólksins, — þess
fólks sem harðast þarf að leggja að
sér með vinnuna, en hafa samt
minnstar árstekjurnar og lífsþægind-
in, — þau verða að vera heima
hér, í ólofti og ónæði, við oft litla
umönnun og umsjá, — því það eru
engin ráð til þess að koma þeim í
sveit.
Jafnvcl þótt börnin séu ekki
nema 2—4, þar sem aðeins ein 10
—14 ára telpa hefir verið fengin
til að gæta þeirra, en faðir og
móðir stunda óreglulega erfiðis-
vinnu og eru uppi jafnt nótt sem
dag, þá geta allir séð, hversu mjög
takmörkuð hlýtur að vera umsjá
barnanna, — jafnvel þó móðirin
verji öllum sínum fritíma í þe'rra
þágu.
Hlutskipti barnanna verður: ó-
næðissamur og óreglulegur svefn,
óreglulegar máltíðir og leikvellirnir
Framh. á 4. síðu.
X.
Guðberg Kristinsson:
Hagsmunamál siglfirskrar alþýðu.