Neisti - 18.11.1936, Blaðsíða 2

2
NEISTI
lands og Alþýðuflokkurinn að hafa
forustuna, enda hefir það þegar tek-
ið hana, því að slíkan málefna-
grundvöll teljum vér' 4 ára áætlun
Alþýðuflokksins, sem vér lýsum oss
fylgjandi í öllum atriðum, og máM
efnasamning þann, er núverandi
stjórnarflokkar gerðu með sér um
löggjafarstarf og stjórnarframkvæmd-
ir síðast liðin 2 ár. Viljum vér
einnig lýsa ánægju vorri yfir fram-
kværrsd þess samnings, svo langt
sem hún nær og eins og hún hefir
komið fram í löggjafarstarfi Alþing-
is yfirleitt og stefnu ríkisstjórnarinn
ar í atvinnumálum.
II. KAFLI.
En þar sem sá samningur um
bráðabirgðaverkefni ríkisstjórnarinn-
ar er nú útrunninn, en eftir eru 2
ár af yfirstandandi kjörtímabili, sem
4 ára áætlun Alþýðuflokksins var
miðuð við, leggur 13. þingAlþýðu-
bands íslands fram eftirfarandi
STARSKRÁ, sem það krefst að
lögð verði til grundvallar löggjafar-
starfi alþingis og stefnu ríkisstjórn-
arinnar i atvinnumálum á næstu 2
árum.
1. Öll stjórn atvinnumálanna hafi
það markmið, sem tekið er fram í
1. gr. 4 ára áætlunar Alþýðuflokks-
ins og í samningum sljórnarflokk-
anna: að reisa við atvinnuvegi
þjóðarinnar, gera landbúnaðinn arð-
berandi og auka atvinnuna í land-
inu, þar til atvinnuleysinu er með
•öllu útrýmt. Tekið sé jafnl tillittil
verkalýðs-, iðnaðar- og handverks-
manna bæja og kauptúna og vinnu-
stétta sveitanna og þeim veitt hjálp
jafnhliða og samtímis, svo að jafn-
vægi haldist svo sem unt er, milli
atvinnutekna og kaupgetu þessara
stétta og sömuleiðis milli bæja og
sveita.
2. Peim tilraunum, sem hafnar
eru til að byggja upp nýjar atvinnu-
greinar og nýjan atvinnurekstur, sé
haldið áfram og þær auknar að
miklum mun, rannsóknir á mögu-
leikum til nýrra fiskveiða og nýjar
aðferðir við hagnýtingu aflans séu
auknar og styrktar ríflega, nýjum
frystihúsum sé komið upp sem víð-
ast um landið með opinberum styrk
og nýjar verksmiðjur reistar svo
víða sem fært þykir
3. Ráðstafanir séu gerðar með
lögum til þess að tryggja fyllri
notkun þeirra atvinnutækja, skipa
og véla, sem til eru í landinu. Út*
gerð ríkis og bæjarfélaga sé hrundið
í framkvæmd með lögum og útveg-
aðir á næstu 2 árum a. m. 3—5
nýtízku togarar með öllum nýtízku
tækjum til að vinna úr aflanum og
hagnýla hann til fulls.
4. Opinber rannsókn verði látin
fara fram nú þegar á fjárreiðum og
rekstri stórútgerðarfyrirtækjanna og
þau þeirra, sem ekki reynast að
eiga fyrir skuldum, en hafa verið
rekin fyrir lánsfé á ábyrgð banL
anna, tafarlaust tekin til gjaldþrota-
meðferðar og sett undir sameigin-
lega stjórn, er ríkisstjórnin skipar,
en verkalýðssamtökin eiga fulltrúa
í, og sé það tryggt, að rekstur
þeirra atvinnutækja, sem talist hafa
eign slíkra fyrirtækja, naldi áfram án
nokkurrar tafar og stöðvunar vegna
uppgjörs þeirra og stjórnarbreyting-
arinnar.
5. Komi það í ljós við rann-
sóknina, að óreiða hafi átt sér stað
í stjórn fyrirtækjanna eða refsiverð
meðferð á fé, sem þau hafa haft
með höndum, þannig t. d., að fé,
sem fyrirtækjunum hefir verið lán-
að til reksturs þeirra, hafi verið
dregið út úr rekstrinum eða eign-
um þeirra skotið undan, er forráða-
mönnum þeirra var kunnugt um,
að þau ættu ekki fyrir skuldum,
skulu hinir seku látnir sæta fuilri
ábyrgð að lögum og sakamál tafar-
laust höfðað gegn þeim.
6. Stofnað sé sérstakt verzlunar-
og utanríkismálaráðuneyti, er hafi
það verkefni, sem tekið er fram i
3. gr. samninga núverandi stjórnar-
flokka: „að undirbúa alla verzlun-
arsamninga við erlend ríki, stjórna
markaðsleitum, ráðstafa inn- og út-
flutningi og hafa að öðru leyti yfir-
umsjón með öllu. er viðkemur ut-
anríkisverzluninni".
Ráðuneytið skal þegar gera öfl-
ugar ráðstafanir til þess, að verðlag
á lífsnauðsynjum i landinu geti
lækkað með þvj að hafa hemil á
verzlunargóða stórkaupmanna og
heildsala. Ráðuneytið skal ennfrem-
ur gera ráðstafanir til þess, að okur
á nauðsynjum atvinnuveganna, svo
sem olíu, kolum, salti og veiðarfær-
um geti ekki áit sér stað, og þær
vörur fáist ávalt í landinu fyrir
sannvirði. Ráðuneytið skal auka og
efla það starf, sem þegar er hafið,
til eflingar og hagnýtingar nýrra
markaða fyrir íslenzkar afurðir.
Skipaðir verði tafarlaust verzlunar-
fulltrúar í Mið Evrópn og Ameríku
til þess að greiða fyrir viðskiftum
við þau lönd. Stjórn saltfisksölu-
málanna sé falin mönnum, er
ráðuneytið skipar og fari fram und-
ir eftirliti þess, en tekið sé tillit til
fiskframleiðenda um skipun þeirra
mála.
7. Hafið sé skipulagsbundið og
víðtækt starf undir forustu og eftir-
liti þess opinbera, til þess að koma
fram stórfelldri aukningu í iðnaði
og landbúnaði með nýtísku aðferð-
um og eftir áætlun er ríkisstjórnin
leggi fyrir næsta þing (1937) að
fengnum tillögum Skipulagsnefndar
atvinnumála, sem þegar eru undir-
búnar.
8. Iðnaði num séð fyrir fjármagni
með stofnun sérstakrar lánítofnun-
unar (iðnlánasjóðs, iðribanka), er
hafi sama hlutverk með höndum
og samsvarandi íánstofnanir fyrir
aðra atvinnuvegi. Ríkissjóður leggi
fram meirihluta stofnfjár þessarar
lánsstofnunar, en stuðlað sé að því,
að einkafjármagn, og þá fyrst og
fremst það, sem bundið er í verzl-
unni, leiti til nýrra iðnfyrírtækja
gegnum iðnlánasjóðinn og á annan
hátt. Séu hin nýju iðnfyrirtæki yfir-
leitt á einkareksturs- og samkeppn-
is- eða samvinnugrundvelli, en eft-
irlit haft með stofnsetningu þeirra.
Þau iðnfyrirtæki, sem eru svo stór,
að ekki er rétt að ætlast til að þau
séu rekin sem einkafyrirtæki, skulu
stofnuð og starfrækt af því opin-
bera með sérstökum fjárhag. Eftir-
liti sé komið á með verðlagi á inn-
lendum iðnvarningi, en tekið með
öllu fyrir innflutning á slíkum vör-
um. um leið og sýnt er, að fram-
leiða má þær í landinu sjálfu.
9. Samskonar og tilsvarandi at-
vinnu- og framleiðsluaukningu skal
leitast við að koma fram í land-
búnaðinum með því að styðja að
skipulegri jarðrækt I stórum stíl,
byggðri á fullkominni ræktun, korn-
rækt og garðrækt, fyrst og fremst í
nágrenni bæja og 'kauptúna, enn
fremur alifuglarækt og loðdýrarækt,
en fjaríægari sveitir sitji fyrir um
mjólkur- og kjötframleiðslu. Bændur
sem taka vilja upp slíka nýbreytni
í búskap, séu studdir til þess með
ódýrum lánum til jarðræktar, bygg-
inga og búreksturs. Landi sé þeim