Neisti - 20.03.1941, Side 2

2
NEISTI
utan um Alþýðusamband íslands,
sem verður til þess að skapa hina
varanlegu og þjóðlegu einingu
innan stéttarinnar, þar sem allar
ákvarðanir og kröfur eru rannsak*
aðar af hyggnum og framsýnum
mönnum, en ekki hrofað upp og
slett fram í meiningarleysi, af sterti-
mennsku einni og galgopahætti.
Eitthvert það stærsta og lang
þýðingarmesta mál, sem rætt hefur
verið innan bæjarstjórnarinnar og
sem náði loks fram að ganga, var
frystihúsmálið. Allir bæjarbúar
fylltust einskærum og óskiptum
fögnuði yfir því, að Ioksins var að
bóla á fyrirtæki, sem mundi skapa
atvinnu yfir veturinn (dauða
tímann).
Fjöldi verkamanna tók þannig
undir málið, að þeir skrifuðu sig
fyrir hluti í hinu fyrirhugaða ís-
húsi. Flestir þó með þeim hætti,
að þeir fengju að greiða sinn hlut
með fiski þegar frystihúsið tæki
til starfa. Bærinn er allstór hlut-
hafi en hefur þó ekki meirihluta í
félaginu.
Tímarnir liðu og stofnfundur var
haldinn og félagið hlaut nafn.
Hlutafé var á annað hundrað þús-
und krónur. Fimm manna stjórn
var kosinn og er það víst allt sam-
an einvalalið. Allt virtist nú ætla
að ganga að óskum.
Enn liðu tímar. — Nú fór fiskur-
inn síhækkandi og allir, sem vetl-
ingi gátu valdið (og eins hinir)
fóru nú á stúfana og vildu kaupa
fiskiskip, annaðhvort trillu eða
þilbát, með þeim árangri, að lík-
lega er trillu- og smábátafloti
Siglfirðinga kominn upp í 100 að
tölu, — en hvort allir bátarnir eru
að sama skapi örugggir til sjó-
sóknar, sked eg ekki dæma um,
en eitt er víst að vel eru þeir fær-
ir til fiskiróðra í sæmilegu veðri.
Hefur bygging íshúsanna eflaust
verið driffjöðrin í þvi að svo marg-
ir bæjarbúar réðust í smábátaút-
gerð, svo og hækkandi verð á ís-
vörðum fiski.
Nú eru liðnir rúmir 3 mánuðir,
síðan hraðfrystihúsið Hrímnir var
tilbúið að hefja frystingu á fiski,
en nú í dag þann 20. marz 1941,
hefur enginn þyrsklingur verið tek-
inn þar til flökunar. Hvað veldur?
Gæftaleysi? Aflabrestur ? Eða kaupa
skip, sem flytja ísaðan fisk til Eng-
lands allan aflan? — eða skortir
vinnukraft? Ónei. Endrum og
eins koma útlend fiskitökuskip
hingað og kaupa þá fiskinn, sem
sóttur er þann og þann daginn.
íslenzk skip koma svo að segja
aldrei norður fyrir Iand, þau fá
nægilegan fisk fyrir sunnan og á
miklu skemmri tíma. Það er nærri
sanni, að gæftaleysi hafi hamlað
sjósókninni nú um mánaðartíma,
en hins vegar hefur verið einmuna-
tíð, það sem af er vetrinum, og
muna elztu menn ekki aðra eins
veðurblíðu um hávetur. Þegar bát-
arnir hafa svo farið i róður hefur
aflinn yfirleitt verið sæmilegur og
hlutur hvers manns töluvert betri,
heldur en á undanförnum árum,
þrátt fyrir dýrtíðina.
Þó atvinnuleysis gæti nú mjög
lítið og verkamenn séu annað
slagið að bjástra víð hitt og þetta,
er langt frá því að skortur sé á
vinnukrafti og allra sízt til annara
eins verka og frystihús hefur upp
á að bjóða.
Það, sem veldur því að frysti-
húsið Hrímnir og eins Hraðfrysti-
húsið h/f, hafa ekki starfað að
undanförnu, er það að ekki hefir
náðst samkomulag um að reka
húsin á meðan kaupgjald verka-
kvenna væri svo hátt. Forráða-
menn húsanna hafa látið það í
veðri vaka, að hallalaust gætu
ekki frystihúsin starfað á meðan
kaupgjald kvenfólksins væri svo
hátt.
Verkakvennafélagið »Brynja«,
sem er eitt öflugasta kvenverka-
lýðsfélag á þessu Iandi, hefur sam-
ið kauptaxta fyrir meðlimi sína og
fengið hann viðurkenndan og sam-
þykktan af Atvinnurekendafélagi
Siglufjarðar og heldur verka-
kvennafélagið því fram, að kaup-
krafan sé sanngjörn á allan hátt
og í fullu samræmi við hækkun
þá, sem verkamenn innan »Þróttar«
hafa fengið á kauptaxta sinn.
Eins og allir vita koma um 120
stúlkur til með að vinna í frysti-
húsunum og er það þess vegna
vanvirða ein og glæpur ef ekki
næst samkomulag um eins lítið
atriði og verkakvennafélaginu og
forráðamönnum frystihúsanna,
greinir á um.
Bæjarbúum öllum er það lífs-
spursmál, að vinnan hefjist og ein-
mitt þegar líður fram á vorvertíð-
ina og gæftir verða dag eftir dag,
er mest hættan á því að bátarnir
verði að hætta að róa, vegna
þess að enginn tekur við aflanum.
Þess vegna er það krafa allra
hugsandi mánna innan bæjarfé-
lagsins að reynt verði þegar í stað
að komast að samkomulagi um
kaupgjald þeirra verkakvenna,
sem koma til með að vinna í
frystihúsunum.
Ef frystihúsin störfuðu bæði, og
nægur fiskur væri fyrir hendi,
mundu þau greiða 225.000.00 kr.
aðeins fyrir fisk á mánuði, miðað
við 25 aura kg., auk þess myndu
þau greiða vinnulaun til kvenfólks
er næmi 59.000.00 kr. á mánuði
miðað við 1.10 á klst. og fulla
dýrtíðaruppbót, og um 31.000.00
kr. til karlmanna á mánuði. Þannig
mundi renna til bæjarbúa, fyrir
fisk og vinnu, rúmar 300.000.00
kr. á einum mánuði. Allir hljóta
að sjá, að hér er um mikla pen-
inga að ræða, og stór búbót að
geta fengið þannig inn í bæinn,
fyrir vinnulaun og fisk, sem svarar
300.000.00 kr. á mánuði.
Nú loksins þegar draumur hinn-
ar siglfirzku verkalýðsstéttar er að
rætast, og upp eru risin atvinnu-
fyrirtæki, sem opnar henni nýjar
lífslyndir, dynja erfiðleikar smá-
sálarinnar með öllum þunga sínum
yfir málefnin og samkomulag næst
ekkert um smæstu atriðin. Á þeim
strandar, og nú eru það smámunir
einir, sem haldið er i, og hvergi
kvikað frá, þótt heill og heiður
bæjarfélagsins sé i veði. Hefð-
bundinn hrokinn á aðra hliðina og
stálköld þrjózkan á hina.
Nú þegar verkalýðsfélögin eru
orðin það sterk að þau geta brotið
á bak aftur alla þrjózku frá hálfu
atvinnurekandans, og sagt þetta
ber okkur, ríður ekki lítið á því
að framsýnir menn og hyggnír
standi við stjórnvölinn, svo ekki
þurfi að horfa til vandræða fyrir
þá sök.
Einmitt nú álít eg að þetta fyrir-
myndar verkakvennafélag eigi inn-
an sinna vébanda menn, sem séu
þess albúnir að taka upp samn-
inga við forráðamenn frystihús-
anna og ganga þannig frá samn-
ingsborðinu, að bæði húsin taki
upp vinnu, og það þegar í stað.
Auglýsið í
„N E I S T A“.