Neisti - 05.06.1941, Blaðsíða 1

Úgefandi: ALÞÝÐUFLOKKSFÉLAG SIGLUFJARÐAR
9. 'árg. I Siglufirði, fimmtudaginn 5.
1 ClA 1
Það verður að setja á stofn
sambrœðslu og samsöltun.
Smábátaeigendur verða að sameinast og
knýja fram hækkun á lifrinni.
Siglingar skipanna með ísfisk til
Englands hafa nú legið niðri um
tveggja mánaða skeið. Þar sem
aðal atvinnugrein landsmanna hefir
verið háð siglingunum, hefir þessi
tími, sem siglingarnar hafa legið
niðri, valdið örðugleikum miklum
hjá öllum þorra þeirra manna, sem
að einhverju Ieyti hafa starfað við
sjóinn, og þá sérstaklega hjá sjó-
mönnunum sjálfum.
Eins og flestir muna, varíslenzk-
um skipum bannað að sigla*
skömmu eftir hinar svívirðilegu
árásir þýzkra kafbáta á hin varn-
arlausu íslenzku fiskiskip. Þeirra
hroðalegu atburða munu flestir ís-
lendingar minnast með klökkva,
og um leið fá óvirðingu á þeim
þjóðum, sem af eigingirni og yfir-
ráðafýsn myrða þannig varnarlausa
verkamenn, sem allt sitt líf berjast
við tryllt náttúruöfl, við lélegkjör,
vosbúð og þreytu, til þess að geta
séð sér og sinum fyrir nauðsynleg-
um lífsforða.
Nú í tvo mánuði hefir svo að
segja ekki verið reynt að róa á
siglfirzku bátunum, hefir beitu-
skortur og of lágt verð fyrir fisk-
inn í salt, verið þar aðallega til
fyrirstöðu. Þó mun aðalástæðan til
landlegunnar vera sú, að sjómenn
hafa ekki fengizt til að róa upp á
þau kjör að salta sjálfir, eða selja
fiskinn fyrir 15—18 aura kg. til
fiskkaupmanna. Einstaka bátur hef-
ir þó róið nú annað slagið, og
hefir afli verið sæmilegur, þó alls
ekki framúrskarandi í neitt skiptið.
Aftur á móti hafa Ólafsfirðingar
sótt sjó viðstöðulaust siðan í haust
og hafa þeir oft og mörgum sinn-
um hlaðið bátana. Nokkrir trillu-
bátar hafa aflað þetta frá 80 skp.
og upp í 130 skp. nú í tvo mán-
uði og er það einhver sá allra
bezti afli, sem þar hefir verið á
s.l. áratug. Hitt er óvíst, hvort
hlutur batnar að sama skapi, en
eitt er vist, að aldrei verður greitt
minna en 30 aurar pr. kg. upp úr
sjó, — væri þá illa farið, að sigl-
firzku smábátarnir skyldu aldrei
hafa hætt á að salta fiskinn sinn
sjálfir, kann þó getuleysi að hafa
átt einhvern þátt í þeim fyrirhyggju-
skorti.
Eins og nú horfir, liggur ekkert
annað fyrir þeim er sjó stunda en
að salta, ef þeir þá vilja á meðan
ekki er hægt að selja í fisktöku-
skip, nema endrum og eins, þar
sem siglingar eru nú stopular, —
en vonandi rætist úr því hið allra
fyrsta.
Það bezta og hentugasta, sem
smábátaeigendur gerðu, væri að
setja á fót samsöltun og sam-
bræðslu. Með sambræðslu mundi
fást. sannvirði fyrir Iifrina, en eins
og allir vita, hafa tveir stórútgerð-
armenn stórhagnast á lífrarkaupum
hér á Siglufirði s.I. ár. Hefir lifrar-
verðið verið svo svívirðilega lágt,
að furðu sætir, að útgerðarmenn
skuli ekki fyrir löngu síðan vera
búnir að koma á stofn sameigin-
legri lifrarbræðslu. Um alllangt
skeið var lifrinni haldið í 65 aur-
um líterinn, en nú upp á síðkastið
«hefir hún hækkað þó nokkuð, eða
upp í 95 aura, sem þó er ekki
nema tæpur helmingur þess verðs,
sem fæst fyrir hana annarstaðar
á landinu, t. d. Vestmannaeyjum,
þar greiða þeir 2 krónur fyrir lít-
erinn og er útlit fyrir að hún
hækki þar enn.
Útgerðarmenn og aðrir smábáta-
eigendur ættu að gefa því gaum,
hvort ekki væri nein tök á því
að koma upp sambræðslu. Því
hugsum okkum þá geysilegu þýð-
ingu fyrir smáútgerðina, ef hægt
væri að fá 2 krónur fyrir líterinn
af lifrinni. Með sæmilegum afla
væri leikandi hægt að Iáta lifrina
greiða allan útgerðarkostnaðinn,
og mundi það ekki bæta svo lítið
hlutallra, sem að útgerðinni vinna,
og gera þeim, sem vildu salta,
margfalt hægara fyrir.
Við þurfum ekki lengra en til
Ólafsfjarðar, til þess að sjá þann
árangur, sem samvinnan hefir
skapað, hvorutveggja, bæði með
sameiginlegri söltun og sam-
bræðslu. Nú á sama tíma, sem við
fáum greidda eina 95 aura fyrir
lifrarlííerinn, fá Ólafsfirðingar út-
borgað strax 1,30 kr. og svo vit-
anlega stóruppbót síðar. Aðeins
þetta eina dæmi sýnir greinilega,
að það verður eitthvað að gera til
þess að koma smáútgerðinni á
hreinni grundvöll. Því að sú út-
gerð eða sá atvinnurekstur, sem
rekinn er af öllum þeim, er að
framleiðslunni starfa, og hagnaðin-
um skipt jafnt niður á milli þeirra,
verður alltaf heilladrýgstur og
sanngjarn, en það verður aðeins
gert með sameiginlegum átökum
verkamanna og sjómanna.
Eitt af því glæpsamlegasta, sem