Neisti - 12.09.1941, Síða 1

' tígefandi: ALÞÝÐUFLOKKSFÉLAG SIGLUFJARÐAR
9. árg.
I
Siglufirði, föstudaginn 12. sept. 1941.
I
11. tbl.
Brezk-íslenzki
verzlunarsamninéurinn
Eins og alþjóð er kunnugt, hefir
verið gerður verzlunarsamningur
milli íslendinga og Breta, urn að
þeir síðarnefndu kaupi nokkrar
vörutegundir okkar, en láti okkur
aftur í té, að sagt er, salt og olíu
með skaplegu verði, eftir því sem
nú er um að ræða.
I samningi þessum er íslenzkum
togurum leyft að sigla til Eng-
lands með eigin afla og selja þar
á markaði. Eigi rnega þeir kaupa
afla annarra skipa eða flytja afla
á milli skipá, nema þá með sér-
stöku leyfi þeirra ensku. Eigi mega
fleiri mótorbátar og línuveiðarar
flytja fisk til Englands en 25—30
talsins, og eigi mega þeirra kaupa
fisk vestan Húsavíkur eða vestan
Hornafjarðar. Þó mun nú leyft að
þau kaupi fisk að einhverju leyti
í Vestmannaeyjum. Sem sagt, allt
Norðurland vestan Húsavíkur, allir
Vestfirðir, Breiðifjörður, Faxaflói
og verstöðvarnar Austanfjalls verða
annaðhvort að eiga undir náð
Bretanna hvort þeir hafa skip til
að taka fisk á þessum stöðum eða
salta fiskinn, sem er nú í sjálfu
sér ekkert við að segja, en þó
ber þess að gæta, að haustafli er
oft mest ýsa, og annar fiskur, sem
ekki þykir borga sig að salta.
Hinsvegar hafa Bretar með um-
ræddum samningi lofað að kaupa
allan nýjan fisk okkar fyrir ákveð-
ið verð, sem allmikið er Iækkað
frá því er áður var. T. d. lækkaði
ýsutonnið um 200 kr., lúðutonnið
um 300 kr. Aðeins ein fisktegund,
sem nokkuð af ráði veiðist af, var
hækkuð, var það upsinn, úr20au.
kg. upp í 35 au. En upsa fiska
ekki önnur skip en togarar að
neinu ráði og má af þessu sjá, að
Kveldúlfshendin hefir munað eftir
stórútgerðinni, en síður eftir
þeirri minni. Enda hefir aðeins
eimi maður í einu bladi lofað þessa
samninga, og var það atvinnu-
málaráðherrann, aðaleigandi Kveld-
úlfs. ÖIl önnur blöð, sem á þessa
samninga hafa minnst, hafa öll
haft sitt hvað við þá að athuga,
end^ virðist nú svo komið, að fyrir
dyrum standi alger stöðvun þess
útvegs, t. d. við Faxaflóa, sem
línuveiðar, dragnóta- og togveiðar
stunda. Hefir nú þessum bátum
öllum verið lagt upp í bili. Hygg
eg að svona muni víðar fara, nema
úr rætist á einhvern veg.
Undanfarið hafa skip (brezk)
siglt út tóm til Englands, heldur
en að íaka bátafisk við Faxafló-
ann eða á öðrum stöðum hér við
land. Fáir skilja hvers konar sleif-
arlag þetta er. Það er talið víst,
þegar þessir samningar eru að
hefjast, að þeir munu verða þannig
úr garði gerðir, að báðir samnings-
aðilar hafi hag af. Bretar fái meiri
fisk frá okkur en áður, og við
meiri afsetningarmöguleika, enda
þótt verðið yrði lítið eitt lækkað.
En það er nú sýnilegt strax, að
samningarnir verka þveröfugt.
Miklu minna fiskmagn verður flutt
út en ella, skipin liggja aðgerðar-
laus og sjálfsagt hafa Bretar fulla
þörf fyrir fisk frá íslandi, eins
mikinn eins og við erum frekast
færir um að framleiða. En hvers
vegna að torvelda þetta? Hver á
sökina á þvi, að svona hefir tek-
izt með samninga þessa? Getur
slíkt og þvílíkt gerst undir hand-
arjaðrinum á atvinnumálaráðherr-
anum, sem alltaf er að bjarga
sjávarútveginum. Hann, sem þóttist
hafa höggið sundur einokunar-
hlekki, sem hann taldi að Síldar-
útvegsnefnd hefði reyrt matjes-
sildarsöluna í, hann leggur blessun
sína yfir samninga sem þessa.
Allir sjá þar heilindin og liklega
ekki sízt hans háttvirtu kjósendur,
sem hann hefir nú saumað allfast
að með samþykki sínu ásamning-
um þessum við Bretana. Enda er
nú vegið allfast að ráðherranum
syðra af útvegsmönnum við Faxa-
flóa, hversu svo sem hann fer að
hreinsa sig af hreinu faðerni þess-
ara samninga.
Margir héldu í einfeldni sinni,
að Bretar væru skyldir að hafa
jafnan skip til að taka fisk hér á
ströndinni, en svo virðist eigi vera.
Að eins þegar þeim þóknast og
nógu mikið magn er fyrir hendi.
Aftur á móti er eins og áður er
sagt, íslenzkum skipum meinað að
taka fisk nema á áðurnefndu svæði,
en á sama tíma er 25—30 fær-
eyskum skipum leyft að kaupa
fisk á Austfjörðum, svo nokkurn-
veginn sé tryggt að íslenzku skip-
in, sem þar ætla að kaupa, verða
að bíða dögum saman og fá ef til
vill engan afla eða skemma hann
á oflangri bið eftir fiskinum. Auk
þess er Austfjarðafiskurinn venju-
lega miklu verri söluvara í Eng-
landi, en fiskur frá Vestfjörðum og
Faxaflóa.
Enda þótt markaðsverð í Bret-
landi sé nú ágætt (nýlega seldu
2 togarar fyrir 10 þús. sterlings-
pund hver), þá er íslenzkum skip-
um fyrirskipað að kaupa fiskinn
niður á Bretaverði, enda þótt sann-
anlegt sé að hægt sé fyrir flutn-
Áf