Safnaðarblaðið Geisli - 29.09.1949, Blaðsíða 7

GEISLI
SHPTLMBLR 1949
- 33 -
? R Á__I I B S U M Á R UM,
(Ör Bunaðsrritinu 1888. Kaflár úr grein ritstjórans,Hermanns Jónassonar).
".... Þó að grasvegur sé víða lítill í Bsrðastrandarsýslu,bé hefir hún samt
mikið til síns age>tis,eðð að minnsta kosti margfalt meira,en mpnni sýnist í
fyrsta pugnakasti. Eg man bað vel,hvað eg hugseði,er eg sá sýsluna fyrst frá
sjó.Undirlendið á Barðaströnd o^ Rauðasandi sýndist nærri bví hverfa,og hin
hau kletta- og urðafjöll ganga í sjó niður.Þó tók út yfir,begár vestur fyrir
kom.Það var snemma morguns í glaða sólskini,sem skinið sigldi fyrir Latra-
bjarg og þar norður með. Hvar sem augað eygði,skein é gráa steinana eða sást
í dimma bjargskuggana. Byggðin í Dalasveitinni sýndist vera í graslitlum
skvompum,sem væru inniluktar af gríðarlegum hamraheltum. Þegar inn á BÍldudal
kom,hafði Arnarfjörður lokað ser,svo að eigi sást út á. hafið. Skipið sýndist
því vera á stöðuvatni, sem allt í. kring væri lukt hamraf jöllum. Þar virtist
því mjög vel fallið fyrir útilegumenn; bví að eigi sáust líkur til,að nokk-
urnstaðar lægju mannavegir að. Lg horfði til lands og var mjög óánægður; því
að eg óttaðist,að sáralítið gagn yrði að ferð minni ínnan um bessar grjót-
auðnir, Þegar eg gekk é land,mætti eg á bryggjunni gildum bónda baðan úr
grenndinni. Þegar hann vissi,hver eg ver,spurði hann,hvernig már litist, þar
umhosr.fs. Lg sagði,að mér sýndist lendið mjög óbjörgul egt.grýtt og hrjóstrugt.
Þa svaraði bóndi:"Þo að hér sýnist grýtt og hrjóstrugt,bá er eg sannfærður
um, að ef hér á Vestfjörðum væri rétt _á haldið, þé væri óvxða á landinu _be;tra
að hafÆ?. b.if ?n> 'áf LjrMr sér". Eg hugsaði með sjálfum mér,að' sá'begði veí frá
og barmaði sér eigi um skör fram. Mér duttu bó^oft síðer í hu^ orð bóndans,
og sá,að þaú höfðu mikil sannindi að geyma; bví að þegar eg fór að ferðast
um, sá eg að ^rasblettirnir voru fleiri, stærri og betri,en mér sýndist frá
sjónum,og sjavargagnið og önnur hlunnindi koma ber líka betur við,en eg hafði
áður álitið........ Barðastrandarsýslubúar eiga sérstaklega hrós skilið fyrir
þeð,hve vel beir verkp og hirða hey sín; end.a standa beir framar fkestum eða
öllum hér á lendi í beirri grein, Það kemur hér fram sem víðer,eð eftir því
sem erfiðera er að afla einhvers hlutar,eftir bví kunne menn betur að meta
gildi hans. Óvíða er erfiðara með heyafla,en í mcrgum stöðum í Barðastrandar-
sýslu,og fyrir bví vilje beir eigi,að meiru og minna leyti, eyðileggja hey-
feng sinn með vanrækt og skeytingarleysi,sem svo mörgum hættir við í hinum
góðu heyskaparsveitum. Það er með bað sem annað,að erfiðleikarnir kenna
mönnum oftar eð lifa eða haga sér skynsamlega,heldur en makindin eða bægínd-
in gjörfe það.
Þegar hey eru ferin eð þorna,eru bau ekki látin liggja flöt að kvöldi,
nema auðsætt sé,að vindburrkur verði yfir nóttina. Margir hafa líka dúka til
þess að breiða yfir uppsett hey. Dukar bessir eru nefndir hærur eða galta-
tjöld. Lang-elmennust eru bó galtatjöld í vestursýslunni,einkum í Tálkna-
fjarðarhreppi; enda finnast bar bændur,sem eiga elit að 3o hærur. Þeir telja
hærurnar, eins og má.,beztu búmannseign; enda telja þeir heyið svo gott sem
komið inn,begar það er komið und.ir hærur. Flestir vinna hærurnar sjálfir.í
uppistöðuna er hefður allur versti ullar-úrgangur. Unpistaðan er höfð tvö-
föld; viðlíka gild og pokabráður. ívafið er úr uppleystum hrognkelsanetum,
sem eru orðin ónýt til veiða; en ef bau eru eigi til,þá úr ullarúrgangi.
Bezt mundi bó hrosshár reynest,bví að það hlevpur ekki. Uppistaðan er venju-
lega höfð 6 kvertil á breidd, Þráðefjöidi 3oo - 36o. Ef ekki er hægt að hafa
uppistöðune 6 kvertil á. breidd, er hún höfð ? kvartil og hæren svo .jöðruð
saman. Hærurnar eru jeðraðer með snæri eða hrosshársþin,og eru þær látnar
poke lítið eitt,svo að bær lagi sig sem bezteftir heyi nu. Lykkjur-. eru hefð-
er í öllum hornufh og á miðjum hliðum,svo að hægt sé að festa í beim steina
eða hæle,til þess að halde hærunum niður.ef hve^sin. Hærur eru álitner
beztar sem gisnastpr; bví eð þá nær heyíð bctur eð blasp undir beim... Með
gáðri meðferð geta. hærur enzt í nokkur er. ".