Safnaðarblaðið Geisli - 01.01.1955, Blaðsíða 9
1 )
........ G E I S L I--------S -----------X. ÁRGANGUR,
ME TLAKA TLA.
Allir kanns.st við Kötlu, eld-
fjallið illræmda í Mýrdalsjökli, en
hver hefir heyrt Metlakötlu getið ?
Metlaketla. er ekkert eldfjall,held-
ur IndíánaÞorp á Annette-eyju við
suðurströnd Alaska. Er borpið merki-
legt um margt,og skal hér drepið á
það helzta.
Árið 1857 (sama á.r sem Indíán-
ar í Utah eyddu 120 manna innflytj-
endahópi],kom 24.ára gamall prestur,
sr.Vilhjalmur Duncan,til Kyrrahefs-
strandar í Kaneda,sem þá var "break
nýlenda British Columhia. Hann ætl-
aði ser hvorki meira né minna en að
kristna hina illræmdu Tsimsjian-Ind-
iána. Eyrst hélt hann sig í herkest-
ala Eort Simpson og lærði Tsimsji-
anamálið. Að ári liðnu treysti hann
sér til þess að fara út til Indíán-
anna. Henn fór einn síns liðs og ó-
vopnaður,þrátt fyrir að»varanir
kastaleliðsins,sem lifði í hálf-
gerðum ótta við þessa "blóðbyrstu
villimenn". Henn talaði til þeirra
á móðurmáli þeirra og sagðist vera
kominn til ]b^ss að fræðe þá um Guð.
Einn Indíánanna varð fyrir svör-
um: "Þe.ð er engin ný hóla. Við höf-
um sjálfir sagnir ef Guði,en getur
þú kennt okkur Guð s hjartalag?"
"Það er einmitt það sem^ég ^et",
svaraði presturinn. Hann fékk agæta
áheyrn og skírði marga.
Sr.Vilhjálmur hefði mátt vera á-
nægður með slíkan árangur strax í
þyrjun. En bráðum fór að koma í ljós,
að heiðinn hugsunarháttur var furðu
seigur,en auk þess,að hin . nýja trú
hafði opnað Indíánum leiðina að
freistingum hvitre manna,sem þá
skorti alla lifsreynslu til að glima
við. Auk þess blöskraði prestinum
lífskjör þessara veiðimenna. Þeir
höfðu verið algerlega háðir duttl-
ungum veiðiheppninnar,lifðu i óhófi,
þegar vel bar i veiði,en sveltu heilu
hungrinu þess á milli. Með skot-
vopnum hvitre. msnna gengu beir svo
á villibráðerstofninn,að af því
hlauzt langvarendi veiðileysi í eft-
lrdragi. Þar við bættistjað hvítu
mennirnir þrengdu að Indiánunum bæði
með skógarhöggi,með veiðum sinum og
með beinum hernaði. Einnig sú "hugg-
un",sem hvítu mennirnir færðu með
sér var Indiánunum banvæn,en það var
"eldvatnið". Þannig kölluðu þeir
brennivxn.
Sr.Vilhjálmur va.r sjálfum sér sam-
kvæmur. Þegar hann boðaði Tsimsjiönum
Krist,sem er vegurinn,sannleikurinn
og lífið,gat hann ekki horft á það
aðgerð arlaus, að þeim væri útrýmt.Hann
fór fram á það við stjórn nýlendunnar,
að hún bannaði innflutning hvitra
manna á svæði,sem voru eign kristinna
Indiána. En nýlendustjórn Breta sinnti
ekki beiðni hans og leit óhýru auga
til prestsins æ síðan. Sr.Vilhjálmur
itrekaði beiðni sína við stjórn sam-
veldisins Kanada eftir stofnun þess
1867,en gerði þar með sjálfan sig ó-
vinsælan þar, Hann reyndi að bæta
lifskjör sóknarbarna sinna með því að
kenna þeim að taka upp atvinnuvegi
hvitra manna,t.d.að annast flutninga
meðfram ströndinni. Hann sá sér ekki
fært að kenna Indíánunum bindindi og
samtímis að gefa þeira vin i altaris-
sakramentinu. Hann sleppti víninu.
Þar með gaf hann á sér þann höggstað,
sem yfirvöldin biðu eftir,til þess að
geta svipt hann embættinu. Eftir meir
en tuttugu ára óei^ingjarna þjónustu
var hann rekinn fra sóknarbörnxim sín-
um,sem voru orðin hluti af honum
sjálfum. Tsimsjian-menn elskuðu prest
sinn einnig mjög mikiðjreiddust rang-
lætinu,sem honum var sýnt og grófu
upp stríð sexi, til þess að verja hpnn.
Sr.Vilhjálmur átti í mestu erfið-
leikum með að sefa þá,en honum tókst
að fyrirbyg^ja blóðbað,sem hefði haft
útrýmingu sóknarbarna hans í för með
sér. Hann fór burt,en lofaði að koma
aftur til þeirra. Á þessu sama ári,
1876,féll Custer herforingi í orr-
ustu við Sioux-Indíána og öll her-
sv^it hans var felld, Þegar sr.Vil-
hjalmur kom fyrir forseta Bandaríkj-
anna og bað um land fyrir friðsamlega
kristna Indíána,var honum vel tekið.
Hann fékk handa Tsimsjian-mönnum
þeim,sem vildu fylgja honum,úthlut-
aða eyju við suðurströnd Alaska og
fluttist hann þangað 1878 og með hon-
um 850 Indíánar. Þar var numið land,
byggt þorpið Metlakatla og nýir at-
vinnuvegir teknir upp.' Eyjan er