Neisti - 17.05.1947, Blaðsíða 2

2
NEIS TI
Kaupgjaldsmálin
(Framhald af 1. síðu)
það fyrir fundi til endanlegrar
samþykktar. Um það hvort? stjórn
Þróttar hefir lofað að mæla með
uppkastinu, skai ósagt látið að
sinni, þótt allar lí'kur bendi til
þess, þar sem hún hafði engar
athugasemdir fram að færa. Hitt
mun aftur á móti rétt, að stjórn
Þróttar áskildi sér rétt að bera
það undir stjórn Alþýðusambands
íslands. Almennt var því búist við,
að samningsuppkastið yrði sam-
þykkt í Þrótti án athugasemda.
En á þessu tímabili, sem for-
maður verksmiðjustjórnar sat að
búverkum suður í Reykjavík, og
taldi lítils um vert, hvort samn-
ingar við Þrótt tækjust fyrr eða
seinna, höfðu aðrir atburðir gerzt,
sem ollu því, að sá möguleiki, sem
var fyrir hendi um miðjan apríl
til að ganga frá samningum við
Þrótt, var nú ekki lengur til
staðar. Kommúnistarnir, sem
höfðu orðið að hrökklast úr ríkis-
stjóm við lítinn orðstýr, biðu
aðeins eftir hentugu tækifæri til
að skapa ringulreið í íslenzku at-
hafnalífi, og þar með hefna s'in á
núverandi ríkisstjórn. Það þóttust
þeir fá við setningu hinna nýju
tollalaga. 4. og 5. maí fór fram
atkvæðagreiðsla í Dagsbrún um
uppsögn samninga þeirra, er gerðir
voru á s.l. vetri, og var þar sam-
þykkt með 937 atkv. gegn 770 að
segja samningum upp með mán-
aðarfyrirvara. Það getur nú hver
sagt sér það sjálfur, að ekki var
það vænlegt til mikils árangurs að
ætla sér fyrir kommúnistana að
fara að leggja út í harðvítugt
pólitískt verkfall með aðeins litlum
meirihluta í einu verkalýðsfélagi.
Þeir sáu því, að ef einhver árangur
átti að nást, varð að fara aðrar
leiðir, og hamingjan var þeim
merkilega hliðholl, og birtist þeim
í seinlæti formanns verksmiðju-
stjórnar S. R., og nú var tekið til
þess ráðs að banna Þrótti að
ganga frá samningum, og þv'i borið
við, að halda ætti ráðstefnu um
samræmingu kaupgjalds við síldar-
verksmiðjur á Norðurlandi. Þetta
mun vera í fyrsta sinn, sem stjórn
Alþýðusambandsins leggur út á
þá h!álu braut að banna verka-
lýðsfélögum að ganga frá samn-
ingum, sem hún sjálf getur hvorki
bent á, að séu óhagstæðir eða að
í þá vanti ákvæði, sem nauðsynleg
eru, vegna hagsmuna félagsheild-
arinnar. Enda voru mjög loðin
svör erindreka Alþýðusambands-
ins um það, hvað hann teldi at-
hugavert við uppkastið. Eina
ástæðan, sem hann færði fyrir því,
að sambandsstjórn hindraði sam-
þykkt upþkastsins var sú, að hún
óskaði eftir því, að taxtarnir yrðu
samræmdir við allar síldarverk-
smiðjur á Norðurlandi, en þá verð-
ur manni á að spyrja, hvers vegna
hindraði sambandsstjórn ekki
samþykkt samninga, bæði við
verksmiðjurnar á Djúpavík og
Ingólfsfirði, og hversvegna var
Hjalteyrar verksmiðjunni leyft að
gera bráðabirgðasamning til 6.
júní, og hversvegna var dregið
fram á síðustu stund, að krefjast
þess af sambandsstjórn, að Þrótt-
ur gerði ekki samninga við S. R. að
svo stöddu, enda þótt vitanlegt
væri, að búið var að gera samninga
við Vinnuveitendafélag Siglufjarð-
ar, og því ákaflega erfitt og illa
séð af verkamönnum að ætla sér
að fara að hafa hér tvo taxta.
Nei, það virðist allt benda til þess,
að þó hægt sé að viðurkenna rétt-
mæti þess, að sami taxti sé við
allar s'íldarverksmiðjur, að stjórn
Alþýðusambands Islands hefir sof-
ið á verðinum, og það er fyrst
þegar komið er við hennar póli-
tíska hjarta, sem er fylgistapið í
Dagsbrún, að hún sér, að hún
verður að leita til annarra víg-
stöðva til að rétta hlut sinn. Eftir
að kommúnistarnir í stjórn Dags-
brúnar, í s'kjóli stjórnar Alþýðu-
sambandsins, gerðu samningana á
s.l. vetri, án þess að ná nokkrum
kjarabótum, hættu reykvískir
verkamenn að treysta þeim. Sama
verður uppi á teningnum hérna.
Alþýðusambandsstjórn leggur
ekkert ,,pósitívt“ til málanna varð-
andi samningana við S. R., heldur
þveröfugt. Hún hindrar með þessu,
að næturvinnutaxtinn, ásamt fleiri
hlunnindum, komist á fyrr en í
jún'i í stað Apríls. En það, sem
fyrir kommúnistum vakir er það
að hafa sem flesta samninga lausa
í byrjun júní, þegar Dagsbrún-
arsamningarnir renna út, þá á að
fá félögin á þeim stöðum, sem
slídarverksmiðjur eru, til að ganga
til samúðarverkfalls við Dagsbrún,
svo hægt sé að koma þar fram
það miklum hækkunum, að þeir
geti sagt, að þeir hafi komið
þessum kjarabótum fram, og þar
með ef til vill unnið að nok'kru
leyti aftur sitt pólitíska fylgi, —
alveg burtséð frá því, hvort það
kostar lífsafkomu þjóðarinnar
vegna þess, að stöðva þurfi síldar-
iðnaðinn, svo og svo langan tíma,
eða ekki. Einn ræðumaður komm-
únista á Þróttarfundinum um dag-
inn, sagði, að hann vissi það, að
siglfirzkir verkam. mundu ekki sjá
eftir þv'í, þó þeir þyrftu að missa
eitthvað af þeim réttindum er þeir
hafa þegar náð, eða fórna sér á
annan hátt, svo aðrir gætu haft
það gott. Eg er ekki á móti því,
að öðrum verkalýðsfélögum sé
hjálpað í hagsmunabaráttunni,
síður en svo. En sú aðstoð verður
að byggjast á meiri forsjá, en
stjórn Alþýðusambandsins hefir
sýnt á þessum síðustu tímum. —
Þrótti standa til boða góðir samn-
ingar, þá samninga á að sam-
íslenzka þjóðin
á vegamótum.
(Framliald af 1. síðu)
því, að framleiðsla íslendinga
verður að seljast í samkeppni við
aðrar þjóðir, og að sú sam'keppni
verður því harðari, sem innilok-
unarstefna og tollmúrar ná meiri
áhrifum í heiminum.
Fáar þjóðir munu búa við jafn-
mikla dýrtíð og íslendingar. Sú
dýrtíð stafar vissulega ekki af því,
að verkakaup eða vinnulaun séu of
há ,eða að þéssar stéttir þjóðfé-
lagsins beri of mikið úr býtum.
Dýrtíðin stafar af ósamkomulagi
og skipulagsleysi innanlands, jafn-
framt þv'i, að allir krefjast auk-
inna lífsgæða, sem er eðlilegt, en
gleyma því, að lífsgæðin fást ekki
með aukinni krónutölu fyrir unna
klukkustund, heldur með því
hversu mikið af þessum lífs-
gæðum fæst fyrir þá krónu-
tölu, sem greidd er fyrir erf-
iði og vinnu. Nokkuð af verðbólg-
unni, svo sem hæ'kkun á erlendri
vöru, farmgjöld o. fl. er okkur óvið
ráðanlegt eða lítt viðráðanlegt. En
innanlandsafurðir og neyzla, svo
sem húsnæði o. fl. ætti að mega
telja okkur sjálfrátt, ef að sam-
komulag fengist um raunhæfar að-
gerðir.
Vaxandi verðbólga hefur gert
það að verkum, að Islendingar eru
ekki lengur samkeppnisfærir með
verð ýmissa helztu framleiðsluvara
sinna á heimsmarkaðnum. Ef að
íslenzka þjóðin- ætlar að halda
frelsi s'ínu og sjálfstæði verður
hún sérstaklega að standa vörð
um fjárhagsafkomu sína. En fjár-
hagsafkoma þjóðarinnar byggist á
framleiðslu hennar, sem selja
verður til útlanda. Afurðanna þarf
að afla, en jafnframt þarf að nýta
þær svo og á þann hátt, að þjóðin
geti fengið nægan gjaldeyri til
kaupa á þeim varningi, sem hún
ekki getur framleitt, en sem nauð-
synlegur er til menningarlífs.
Þessvegna er íslenzka þjóðin í
dag á vegamótum. Ber hún gæfu
til þess að sameinast um þá við-
leitni, sem hafin er til þess að
lækka verðbólguna og auka kaup-
mátt íslenzku krónunnar, eða lætur
hún glepja sér sýn og vinnur með
þykkja strax að ráðstefnunni á
Akureyri lokinni, og vilji hann
rétta öðrum félögum hjálparhönd
með samúðarverkfalli, getur hann
með miklu meira öryggi gert það,
þar sem hann hefir sína eigin
samninga, heldur en með því
ástandi og óvissu, sem nú ríkir um
kaupgjaldsmál Þróttar.
Gísli Sigurðsson
þeim sundrungaröflum. sem vilja
auka á erfiðleikana og lækka kaup-
mátt þeirra peninga, sem vinn-
andi menn skapa með starfi sínu ?
Líkur virðast til þess, að á milli
þessa þurfi að velja, og hver hugs-
andi maður og kona þarf að brjóta
þessi mál til mergjar og haga sér -
síðan eftir þv'i sem rétt telst með
hagsmuni þjóðarinnar fyrir aug-
um.
Smáfygi leiðrátt
Ég sé, að „kunningjar" mínir
við Mjölni vilja kenna mér, að ein-
hverju leyti um byggingu og hrun
mjölhúsþaksins fræga. Læt ég rpér
þetta raunar í léttu rúmi liggja,
þar sem öllum er ljóst, er til
þekkja, að þar um gat ég engu \
ráðið. Þykir mér þó rétt að taka
fram, að það eru hrein ósannindi,
að ég hafi nökkru ráðið um gerð
húsanna, styrkleika eða lögun. Það
eina, sem ég hefi lagt til þessara
mála er það, að í samtali við
Snorra Stefánsson átaldi ég, að
hann skyldi ganga inn á, að húsin
snéru svona. Veit ég, að hann
mun kannast við þetta, enda hvað
hann, að búið hefði verið að ákveða
legu húsanna, áður en hann var til
kvaddur.
En þar sem allir hér í Siglufirði
þekkja velvilja „Mjölnismanna“ í
minn garð, má af því marka, að
ek'ki þykir þeim sérstakur heiður
af þessari Hr. Áka-smíði úr því
þeir vilja miðla mér heiðrinum.
Siglufirði 14. ma'í 1947.
Erl. Þorsteinsson
Bærinn fær gjaldeyris-
og innflutningsleyfi fyrir
heimilisvélum.
------- 4
Bæjarstjóri lagði nýlega fyrir
bæjarstjórn tilkynningu frá við-
skiptaráði um, að Siglufjarðarbæ
hafi verið veitt gjaldeyris- og inn-
flutningsleyfi að . upphæð kr.
157.500,00 fyrir rafþvotta
vélum, eldavélum og rafáhöldum
til heimilisnotkunar. Þessar heim-
ilisvélar koma áreiðanlega til þess
að létta mikið undir heimilisstörf
húsmæðranna í ,bænum og ber
þess vegna að fagna þessari til-
'kynningu. En þess verður að gæta
við sölu þeirra, að þau heimili og
þær húsmæður, sem helzt þurfa
hjálpar við, verði þessara véla að-
njótandi.
*
. i