Neisti - 18.02.1949, Blaðsíða 2

N23I 8TI
2
NEISTI
— VIKUBLAÐ —
tJtgefandi:
Alþýðut'lokksfélag Slgluf jarðar
Á byrgðarmaður:
ÓLAFUR GUÐMUNDSSON
Ritstj. annast blaðnefnd Neista
Blaðið kemur út alla f östudaga
Áskriftagjald kr. 20,00 árg.
Afgreiðsla I Aðalgötu 22.
Hugleiðingar um
atvinnuleysi
„Þetta land á ærinn auð,
ef menn kunna að nota ’ann“
Atvúnnuleysi, og böl það, sem því
fylgir, er ekki neitt nýtt fyrirbæri
hjá okkur tslendingum. Það hefur
verið, frá fyrstu tíð, skuggi dag-
verkamanna um heim allan, og við
það hafa þjóðimar barizt af mis-
jafnlega miklum áhuga og heilind-
um, en þvi miður er árangur
þeirrar baráttu lítt sjáanlegur. —
Það er eins og atvinnuleysi þurfi
endilega að koma 1 kjölfar þeirra
ára, sem næga atvinnu veita, og
fæstir gera sér fulla grein fyrir,
hve mikið tjón þetta öryggisleysi
verkamanna, skapar þjóðinni í
heild.
Siglfirðingar eru hér engin
undantekning, þeir hafa alls ekki
farið varhluta af atvinnuleysinu
ifremur en aðrir bæjarbúar á ís-
landi. Þeir urðu hinsvegar að
mestu afskiptir hinni vellaunuðu
og miMu vinnu, sem hemámið
veitti mörgum öðrum bæjum,
fengu aðeiins hinar beinu afleið-
ingar þessarar „ástands“-vinnu,
sem sé vaxandi dýrtíð og hröm-
andi „vinnumoral".
„Nýsköpun atvinnuveganna"
náðist hinsvegar hingað og veátti
siglfirzlkum verkamönnum góða
vinnu í 1—2 ár og Suðurlands-
síldin framlengdi þessi „gullár“
okkar um nokkra mánuði. En nú
er öllu lokið; ekkert eftir nerna
endurminningamar. Margir hafa
að vísu lagfært margt hjá sér,
fengið sér ýmsa hluti, sem þá hef-
ur vantað ög fáeinir lagt til hliðar
nokkra upphæð til þess að mæta
atvinnuleysinu, en hve margir
þola núverandi ástand öllu lengur?
Trúlega fáir.
Siglfirzkir verfkamenn eru ekki
ver gerðir en almennt gerist, þeir
sætta sig við sina vinnu, og eru þá
einnig til með að leggja nótt við
dag ef þvi er skipta. Síldin, þessi
„óútreiknanlegi" fiskur hefur
kennt Siglfirðingum, öðrum frem-
ur, að vera við ýmsu búnir og þeir
eru það líka. En þeir vita líka, að
fleira má gera en veiða síld og
Omurlegt hlutskipti
Framhald af 1. síðu
eftirvinnu starfsfólks þegar
hún er unnin, og ýms önnur
smærri atriði, sem starfsfólkið
varðar, svo sem erindisbréf og
fleira —“
Þessi mál voru tekin fyrir í Alls-
herjamefnd 10. og 17. apríi 1947.
Meirihl. Allsherjarnefndar hélt
iþví fram, að þrátt fyrir það, að
samningamir væru ekki formlega
undirritaðir, væru þeir í gildi, þar
sem kaup hefð verið greitt sam-
Ikvæmt þeim frá 1/1 1947.
1 annarri hinna dæmalausu Ein-
herja-greina segir orðrétt:
„Það er til starfsmannafélag
bæjarins og hefur það samið um
kaup otg kjör við bæjarstjórn
hingað til, og til er samningur
þar að lútandi í vörzlu bæjar-
stjóra og þeim samningi hefir
elcki veilð sagt upp af félaginu.*
Af hverju var félagið ekki látið
koma með þessar launakröfur,
allt þetta fólk, sem hækkunina
fékk er í félaginu, og sumt í
stjóm þess."
Neisti lætur Einherja og Bjarna
Jóhannsson stangast um það,
hvort réttara sé, skrifieg staðfest-
ing Bjama á þvi, að gildur starfs-
mannasamningur hafi ekki verið
fyrir hendi, eða hið gagnstæða, er
Einherji heldur fram. Þó dregur
Neisti enga dul á það, að þar muni
Bjarni standa með pálmann i
höndunum.
Engar frekari umleitanir starfs-
mannafélagsins um nýja samninga
við bæinn komu fram árið 1947.
En í júní 1948 kom bréf frá stjóra
starfsmannafélagsins, undirrit-
að af Sveini Þorsteinssyni og Sig-
urði Gunnlaugssyni, þar sem þess
er farið á leit, að samningar verði
teknir upp við nefnd frá félaginu.
Bréf þetta er afgreitt 24. júní og
* Leturbr. Neista.
bíða eftir síld. Þeir vita, að „þetta
land á ærinn auð ef menn kunna
að nota ’ann". Þeir vita, að síðan
skáldið mælti fram þessi orð,
hefði þjóðin vissulega átt að vera
búinn að afia sér þeklkingar til
þess að hagnýta sér auðlindir
lándsins og þá einnig og fyrst og
fremst orku þjóðarinnar sjálfrar,
vinnuaflið, betur en hún gerir nú.
Aldrei hafa Islendingar haft
eins góð tækifæri til hverskonar
atvinnureksturs, við sjávarútveg,
landbúnað og iðnað; aldrei haft
edns mörgum menntamönnum og
sérfræðingum í hinum ýmsu grein-
um á að skipa og nú, en líklega
sjaldan verið ötllu lengur frá því
marki að „kunna að nota“ auð-
lindir landsins, en einmitt nú.
„Elliði"
kaus þá Alsher jamefnd tvo menn,
þá Gimnar Vagnsson og Óskar
Gariibaldason til viðræðna við
stjórn félagsins.
NBDURSTABA SAMNINGA-
NEFNDARINNAR OG AF-
GREBDSLA BÆJARSTJÓRNAR
EUefta nóv. 1948 lagði samn-
inganefndin fram 1 allsherjarnefnd
uppkast að nýjum launasamningi.
Samkvæmt fundargerð nefndar-
innar á þeim fundi, var „nefndin
sammála um að leggja til við
bæjarstjórn að kaup starfsmanna
bæjarins verði" — eins og þar er
skráð, en það er svo að segja ’í
öUum atriðum samhljóða sam-
þykkt bæjarstjómarfundarins, er
skömmu síðar afgreiddi málið.
Til dæmis um vinnubrögð Fram-
sóknarfulltrúans má geta þess, að
um laun bæjargjaldkera komu
fram tvær tillögur á þessum fundi,
önnur frá fuUtrúa Sjálfstæðisfl.
um kr. 900,00 grunnkaup, hin frá
fuUtrúa Framsóknarflokksins um
kr. 850,00, þó greiddi hann at-
kvæði á . bæjarstjómarfundinum
gegn þeirri tiUögu sinni, og lagði
þá til að kaup gjaldkerans skyldi
vera kr. 750,00.
Undir þessa fundargerð Alls-
herjaraefndar hafa ritað eftirtald-
ir menn, aUir án ágreinings.
PáU Erlendsson,
Hlöðver Sigurðsson,
Gísi Sigurðsson,
Jón Jóhannsson og
Ragnar Jóhannesson
Jafnframt samþykkti Allsherjar
nefnd eftirfarandi tillögu:
„Tillögur þessar um launa-
kjörin em samþykktar á þeim
forsendum, að engin eftirvinna
verði greidd af hálfu bæjarfé-
lagsins, þó unnin verði og verði í
erindisbréfi settar nánari reglur
um verksvið hvers starfsmanns"
AUsherjamefndinni var ljóst,
að nauðsyn bæri til að binda enda
á það, að starfsmönnum bæjarins
væri greitt kaup fyrir eftirvinnu,
samkvæmt framlögðum reilkning-
um. Sá Uður í launagreiðslum var
allstór og óviss, en fellur nú niður.
Með þessari samþykkt var AUs-
herjamefnd að gera tvennt: verða
við réttmætri kröfu Starfsmanna-
félagsins um, að gengið yrði end-
anlega frá launasamningum og út-
rýma greiðslum fyrir eftirvinnu.
Um leið og samningur þessi var
gerður, var eðlilegt og reyndar
óhjákvæmilegt að fram færi sam-
ræming á kaupgjaldi, svo sem um
laun bæjargjaldkerans, enda viður-
kennt af bæjarstjóm, að kaup fyr-
verandi bæjargjaldkera væri orðið
lægra en vera bæri með tiUiti tU
iauna annarra starfsmanna og
felst sú viðurkenning í þeirri
ákvörðim bæjarstjórnar að veita
honum ful eftirlaun, þó hann ætti
ekki, þegar Utið er á starfsaldur-
inn eingöngu, kröfu til þeirra.
Einherji missir mariks sem oftar
er hann hyggst hæða bæjarstjóra
fyrir það, að hún hafi samþykkt
að 7 skuli vera 7, með því að sam-
þykkja, að vinnutími starfsfólks-
ins skuli vera 7 stundir á dag. —
AUsherjamefnd hafði ekki gert ^
neina samþykkt um vinnutímann í
tíllögum sínum varðandi hina nýju
samninga. Skyldi sú afgreiðsla
bæjarstjómar ekki hafa þótt
kyndug, ef hún hefði gleymt að
taka fram, hver skyldi vera vinnu-
tíma starfsfólksins eftír hinum
nýju samningum ? Því hér var
verið að gera nýja samninga og því
sjálfsagt að slá þessu mikilvæga £
atriði föstu.
ÞEGAR RAGNAR „KLOFNABI"
Þó fulltrú Framsóknarflokksis
hafi haft tilhneygingu tU þess að
leita raunhæfrar lausnar á þessu
máld í AUsherjamefnd, var hlut-
skipti hans á bæjarstjómanrfund-
inum annað og ömurlegra.
Þar snýst hann gegn sínum eig- ,
in tiUögum í AUsherjamefndinni
og stympast á móti tillögum ann-
arra, sem miða að þvi að leysa
málið á sæmandi hátt. Hvort sú
athöfn Framsóknarfulltrúans, að
bera fram sýningar-tillögur í
laimamálum á bæjarstjómarfundi, '
er framin vegna þess, að hann hafi
verið kúgaður til þessa óþurftar-
verlks af einhverjum flokksbræðra ?
sinna, skal ósagt látið. En það er
broslegt, og þó raunalegt, að rif ja
upp þátt hans í málinu frá upphafi
og allt tU þess, að veikur vUji hans
tU dyggilegs starfs varð að lúta í
lægra haldi fyrir þeirri tilhneyg-
ingu að tyUa sér á tá framan i
háttvirtum kjósendum. Verður
yfirklórstUraun hans í Einherja,
sízt til þess að draga úr þeim áhrif- f
um.
NOKKUR NIÐURLAGSORÐ .
Þeim tveim greinum, sem birt-
ust í síðasta Einherja um launa-
samningana við starfsfólk bæjar-
ins, hefur hér að ofan verið svarað
svo sem þörf er á, og báðum í senn
Þó segja mætti, að sú greinin, sem
undirrituð er „verkamður" sé íll- *
skárri að því leytí, að þar er engin
tUraun gerð tU þess að fyUa upp á
miUi staðhæfinganna með rökleys-
um, en staðhæfingamar strípaðar
látnar nægja. Verður ekki lagt í
þá tvísýnu að gera upp á milli
þeirra hér. Og það slkiptir að vásu
ekki miMu máli, út af fyrir sig, ^
hver er höfundur þessarar greinar. -
Þó er það leitt og niðrandi fyrir
verkamenn yfirleitt, að hann skuli
gera tilraun til að skýla sér undir
nafni þeirra. Bendir öU greinin til
þess, að hún haf dropið úr penna
hjá kotrosknum og viðskotaiUum
ribbalda, sem ofmetur sína eigin
persónu og verður höfundurinn þá ^
tæplega vandfundinn, þeim, sem
kynnu að hafa gaman af að kynna
hann nánar, þvá slíkir menn em,
sem betur fer, f ágætir í þessum bæ.