Neisti - 25.04.1949, Qupperneq 2

NEISTI
— VIKUBLAÐ —
Utgefandi:
Alþýðuflokksfélag Sigluf jarðar
Á&yrgðarmaður :
ÓLAFUR GUÐMUNDSSON
Ritstj. annast blaðnefnd Neista
Biaðið kesmur út alla f östudaga
Áskriftagjald kr. 20,00 árg.
Afgreiðsla í Aðalgötu 22.
Á að byrja á fsví að
spara mannréttindin ?
thaldsþingmaðurinn Björn Ólafs
son heildsali, vajkti fyrir skömmu
athygli á sér með því að flytja
á Alþingi ihreinræktuðustu 'ihalds-
ræðu, sem iþar hefur heyrzt langa
tíð. 1 ræðu þessari krafðist íhalds-
þingmaðurinn stórfeldrar gengis-
lækkunar eða launaskerðingar. —
Neisti gerði þessum afturhaldstil-
lögum íhaldsþingmannsins nokkur
skil í 9. tbl.
Það var ahnenn skoðun, að aftur
haldstillögur heildsalawþingmanns-
ins ættu fáa formælendur, svo ó-
fýsileg sem ráð hans væru. En nú
hefur komið í ljós, að Bjöm Ólafs-
son á sér stuðningsmenn á Aiþingi,
sem yiija ganga enn lengra en
hann. Þessir menn eru Sjálfstæðis-
mennirnir Sigurður Kristjánsson
og Hallgríxri,ur Benediktsson, báðir
þingmenn Reykvíkinga í umboði
SjóHfstæðisflokksins. Sig. Kristjáns
son og Hallgrímur Benediktsson
feta í fótspor Björns Ólafssonar,
þegar þeir heimta afnám ríkisfyrir
tækja. Það sem vakti fyrir þeim
félögum í því efni, er einfaldlega
það, að einstaklingum verði gefinn
kostur á að reka í gróðaskyni fyrir
sjálfa sig hin umræddu ríkisfyrir-
tæki. En þó kastar þá fyrst tólf-
unum, þegar þessir Sjálfstæðis-
menn láta stjórnast af svo fá-
heyrðu skilningsleysi og afturhalds
semi, að heimta orlofslögin afnum-
in og framlög til almannatrygg-
inga lækkuð. Þjóðinni aíllri ber að
gefa gaum að þeirri kröfu og
hyggja að því, hvað um er að vera.
Það er furðulegt, að fyrirfinnast
skuli á Alþingi menn, sem vilja
að horfið sé aftur til þess ástands,
þegar íslenzkir verkamenn áttu
þess ekki kost að ‘njóta hálfsmán-
aðar orlofs á ári. Hitt er þó ef til
vill enn furðulegra, að fram sé
borin á Alþingi tillaga um að horfið
sé að meira eða minna leyti frá
framkvæmd almannatrygginganna
Þeir menn, sem slíkt vilja, eru svo
langt leiddir, að þeir sjá ofsjónum
yfir styrkjunum, er renna til þeirra
þegna þjóðfélagsins, sem vegna
elli, sjúkdóma eða örorku, eru mið-
GUNNAR VAGNSSON:
Nokkrar athugasemdir
i.
1 „Siglfirðingi,“ sem út kom
hinn 31. marz s. 1. endurtekur bæj-
arfultrúi, A. Sohiöth marghraktar
fullyrðingar hans og „Mjölnis“-
ritstjórans um svokallað húsa-
skiptamál og kaup bæjarins á mið-
hæð hússins Laugavegur 14. Hafa
mál þessi verið það ýtarlega rædd
hér 1 blaðinu, auk þess sem þessi
iháttvirti bæjarfulltrúi hefur átt
þess kost að fræðast um þau á
bæjarstjórnarfundi, þar sem þau
voru til umræðu, að honum ætti
ekki að vera hin minnsta vorkunn
að fara rétt með staðreýndir í
sambandi við þau. Vænti ég að mér
verði ekki láð, þótt ég fari að
draga i elfa, að fyrir bæjarfulltrú-
unum vaki að fræða bæjarbúa um
sannleikann í þessum málum, þeg-
ar hann skrifar um þau af því
ábyrgðarleysi sem raun ber vitni.
En hafi ég bæjarfultrúann í þessu
ur síii í lífsbaráttunni. Mörg og
fögur orð hafa verið og eru mælt
og rituð um mannréttindi. íslend-
ingar eru sízt undantekning í því
efni. Við viljum koma hér á sem
mestum mannréttindum og þess-
vegna höfum við efnt til mikilla
félagslegra framfara. Þetta er ís-
lendingum til mikillar sæmdar,
enda munu þeir menn vandfundnir
meðal þjóðarinnar, sem ekki fagna
þessari þróun af heilum hug og
vildu hana meiri en raun er enn á
orðin, þótt alimikið hafi áunnizt.
Þessvegna er það furðulegt, að á
Alþingi íslendinga skuli sitja menn
sem 'hafa þann boðskap að flytja
þjóðinni, að launastéttunum skuli
ekki unnt hálfs mánaðar orlofs á
ári og gamalmenni, sjúklingar og
öryrkjar skuli sviptir að meira eða
minna leyti styrkjum samkvæmt
almannatryggingarlögunum.
Það er ekkert við því að segja,
þó að fram komi tillögur um sparn-
að á útgjöldum ríkisins. Þær eiga
rétt á sér, ef þær eru rökstuddar
óg skynsamlegar. En hitt er regin
hneyiksli, að lagt sé til að byrja að
spara útgjöld rikisins með því að
afnema sjállfsögðustu mannréttindi
eins og þau, sem íslendingum eru
tryggð meéð orlofslögunum og al-
mannatryggingarlögunum. Menn,
sem slí'ks krefjast, eru fulltrúar
afturhaldsins, sem ætla mætti að
Islendingar hefðu vísað á bug í
eitt skipti fyrir öll.
Alþýðuflokkurinn, sem kom þess
um mannréttindum í gegn á sínum
tíma, mun fylkja alþýðunni gegn
þessum afturhaldstillögum Sjálf-
stæðisflokksins, því að þessi dýr-
mætu mannréttindi sín mun íslenzk
alþýða sannarlega aldrei láta frá
sér taka.
efni fyrir rangri sök, og hann sé
1 raun og veru ekki fróðari um
þessi mál en greinar hans bera vott
um, vil ég upplýsa hann um eftir-
farandi:
Bæjarfulltrúinn segir, að blöðin
hafi verið að skýra frá því að bæj-
arsjóður hafi tapað 60—70 þús.
kr. á húsaskiptunum margumtöl-
uðu og virðist meira að segja gefa
'í skyn, að. enginn ágreiningur sé
milli bæjarbl. um þetta. Síðan segir
bæjarfulltr., að ekkiverðiannaðséð
en að þessi skipti hafi fram farið
'heimildarlaust, með því að bæj-
arstjórn hafi aldrei lagt á þau
blessun sína, enda standi til atkv.-
greiðsla um þau innan sikamms. —-
Eg vil nú spyrja bæjarfulltrúann
1 fullri einlægni, hvort hann trúi
þarna sjálfum sér. Hvernig gæti
bærinn hafa tapað 60—70 þús. kr.
á skiptunum, sem ekki er búið að
ákveða ? Eða ætlar bæjarfulltrúinn
að tryggja skiptunum meirihluta í
bæjarstjórninni, til þess að
,,tryggja“ bænum þetta tap? —
Eftir framsetningu bæjarfulltr.
verður þetta ekki öðruv'isi skilið.
En hann veit betur; sennilegast
þykir mér það að minnsta kosti,
enda biðst ég afsökunar ef hann
viðurkennir þetta slúður stafa frá
fáfræði sinni. Hann veit að bæjar-
stjórn ákvað með 4 atkv. gegn 3
að skipti rkyldu fara Ifram gegn
milligréiðslu samkvæmt mati, og
að 'bæiarstjónr kaus 3 menn; þá
Svein Ásmundsson, Kristján Sig-
tryggsson og Pál Jónsson, til að
framkvæma matið, og sikyldi það
vera bindandi fyrir báða aðila,
enda báru toáðir aðilar fullt traust
til þessara matsmanna. Bæjarfull
trúinn skýtur þessvegna jdir mark
ið; hann hyggst sverta mig eða
bæjarstjórnina í heild (þar með
fulltrúa Sjálfstæðisfl., sem engan
ágreining gerðu um matsmennina)
með því, að matsmennirnir hafi
ekki verið starfi sínu betur vaxnir
en svo, að þeir hafi með ákvörðun
matsins skaðað bæjarsjóð um 60
—70 þús. kr. Slík fullyrðing hittir
matsmennina sjálfa.
Er reyndar furðulegt, ef mats-
mennimir þola bæjarlfulltr. þessa
fullyrðingu óátalið, svo svívirðileg
aðdróttun sem í henni felst. Ein-
asta sikýringin á þolinmæði þeirra
er sú, að þeir vita að allar þessar
fullyrðingar eru framsettar gegn
betri vitund og ætlunin að sverta
með þeim aðra en matsmennina,
þótt engir aðrir en þeir hljóti fyrir
að verða.
Bæjarfulltrúi A. Schiöth þarf
ekki að taka ráðleggingum mínum
nema'honum sjálfum sýnist, það er
mér ljóst. En ég vildi þó ibeina
þeim tilmælum til hans, að hann
geri sér það ómak, áður en hann
stingur næst niður penna um þetta
mál, að eiga tal um það við ein-
hvern matsmannanna, og gera með
því ærlega tilraun til að fræðast
mn málið, í stað þess að endur-
taka sömu firrumar. Vilji bæjar-
fulltrúinn hafa það sem sannara
reynist, hlýtur hann að gera þetta,
og ætti reyndar að hafa tekið það
upp hjá sjálfum sér fyrir löngu. —
Hvort liann gerir þetta eða ekki
er prófsteinninn á það, hvort hon-
um leikur nokkur hugur á að liafa
heldur það, er réttara reynist.
II.
Ekki er bæjarfulltrúinn mjúk-
hentari á staðreyndunum í sam-
bandi við kaupin á íbúðmni handa
bæjarverkfræðingnum.
Þegar allsherjarnefnd gerði til-
lögu til bæjarstjórnar um kaup á
'ibúð handa bæjarverkfræðingnum.
og innréttingu hennar, lá fyrir til-
boð í ákveðna óinnréttaða hæð, svo
sem tillagan ber með sér, og kost-
aði hæðin kr. 52.000 kr. Sömuleiðis
var því lýst yfir af mér, að þar eð
verkfræðingurinn ætti ekki yfir
neimrm verulegum fjármunum að
ráða er um munaði við kaupin og
standsetningu hæðarinnar, . yrði
allsherjarnefndin að gera sér ljóst,
að um veruleg fjárútlát yrði .að
ræða í þessu sambandi. Þetta vissi
bæjarstjórnin þegar samþykktin
var gerð, þótt ýmsir hafi síðan
orðið til þess að ,,gleyma“ því,
viljandi eða óviljandi.
Orðalag bæjarfulltr. A. Schiöth
er, að ég hafi svo út á þessa samþ.
greitt hvert tugþúsundið á fætur
öðru, er mjög klaufalegt, því ól'ik-
legt þykir mér að hann einn bæjar-
toúa viti ekki, að engar greiðslur
eiga sér stað frá gjaldkeranum,
án uppáskriftar allsherjarnefndar.
Hún vissi því jafnóðum, hvað
greiðslunum leið, og þegar ég í
jan. s. 1. óskaði þess 1 allsherjar-
nefnd, svo sem fundagerðabók
hennar staðfestir, að upphæðinni
sé slegið fastri, en hún var þá
orðin um kr. 80.000 fékkst nefndin
ekki til að gera það, heldur samþ.
að greiðslum skyldi haldið áfram
vegna innréttingarinnar.
Bæjarfulltrúinn gerir tilraim til
að telja bæjarbúrun trú um, að
ótryggilega sé gengið frá þeim
íjármunum, sem bærimi á þarna
bundna. Það sé svo sem ekki lítill
munur á, hversu hyggnari bæjar-
verkfræðingurinn sé 'í þeim efnum
og hafi hann snúið laglega á bæj-
arstjórann, því sjálfur hafi verk-
fræðmgurinn þinglesið afsal fyrir
sínum parti í húseigninni, en bær-
imi enga. Getur bæjarfulltrúinn
ekki skilið það, að það skapar bæj-
arsjóði og Jóni Guðmundssyni
sameiginlega tryggingu, að hafa
þinglesið afsal frá seljanda fyrir
ihæðinni? Skyldi það ekki útiloka
að hugsanlegir lánardrottnar
(Framhald á 3. síðu)