Neisti - 20.05.1949, Blaðsíða 4

Adalfundur
Kaupfélags Siglfirðinga
Verður haldinn að Hótel Höfn, sunnudaginn
22. maí og hefst kl. 4 e.h. stundvíslega.
DAGSKRÁ:
1. Skýrsla stjórnar og framkvæmdastjóra.
2. Reikningar félagsins
3. Ráðstöfun ársarosins.
L... .
4. Lagabreytingar.
5. Kosningar.
6. Önnur mál.
Stjórn Kaupfélags Siglfirðinga
(Framhald af 1. síðu)
alveg sérstaka ástæðu til að endur-
taka þá yfirlýsingu, sem ég gaf á
bæjarstjórnarfundinum, þar sem
mál þetta var afgreitt, að ég væri
stoltur af þeim þætti, sem ég á í
hinum nýja samningi.
3) Tilla,ga Aiþ.fl. um að hefja
samningaumleitanir við Pólstjörn-
una h.f. uxri leigu á stöðinni, :án
þess þó, að það væri að sjálf
sögðu ekki fyrirfram ákveðið, að
leigja því félagi stöðina, heldur
leita við það samninga á áður-
nefndum grundvelli, svo sem
skólastjórinn réttilega viðurkenn-
ir. Það er á grundvelli þessarar til-
lögu, sem þeir samningar hafa nú
náðst við fyrrverandi leigjanda,
sem bæ jarstjórn hefur nýlega sam-
þykkt. Þegar skólastjórinn kemur
að þessum þætti málsins, slær al-
varlega út í fyrir honum. 1 stað
þess að bera saman gamla og nýja
samninginn, týnir hann fram
nokkur atriði hins nýja samnings,
án þessað veita nokkra vitneskju
um, hvemig hiliðstæð ákvæði giltu
áður, og fyrirbyggja þar með allan
árangur af viðleitni heiðarlegra
lesenda til að mynda sér sjálf-
stæða skoðun í málinu. Með því, að
ég geri ráð fyrir því, að íbúar
kaupstaðarins, margir hverjir
a.m.k., vilji kynnast þessu nokkru
gerr, en unnt er af grein skóla-
stjórans, vil ég hér með gera
grein fyrir og gera samanburð á
nokkrum helztu ákvæðum samning
anna, 'hins nýja og hins eldra:
1. 1 nýja samningnum er burtu
fellt hið hættulega ákvæði um,
að leigjandi hafi, að leigutíma-
bilinu loknu, rétt til að ganga
inn í tilboð, að jöfnu verði. Að
þetta ákvæði náðist burt er
miklu meira atriði en margan
grunar, og vænti ég, að flestir
muni sjá þýðingu þess við nán-
ari athugun.
2. Lágmarksleigan er kr. 30 þús.
í stað kr. 12 þús áður. Þessi upp
hæð, sjálf lágmarksleigan, er
lág, ef litið er á hana eina og
út af fyrir sig. Um það eru allir
sammála. En hvorttveggja er,
að vonandi verða saltaðar það
margar tunnur á stöðinni, að
leigan verði miklu hærri, þar eð
greiða á kr. 5,00 á tunnu, ef
söltun fer yfir 6000, og er þó
hitt margfalt meira virði, að
Rauðku eru látin í té viðskipta-
skip. Er erfitt að meta slíkt til
verðs, eins og nú horfir imi út-
vegun skipa til verksmiðjunnar.
3. Fari söltun fram úr 6000 tunn-
um, greiðast kr. 5 á tunnu. —
Hliðstætt ákvæði var á jþá leið
í eldra samningnum, að færi
söltun fram úr 800 tunnum,
greiddust kr. 1,50 á það, sem
fram yfir var þá tölu. Er þama
um að ræða verulega breytingu.
Allir vita, að á stöðinni má
hæglega salt a.m.k. 12—15 þús.
tunnur, eða jafnvel meira. Yrði
þá leiðan kr. 60—75 kr.
4. Leigjandi tryggir Rauðku
minnst 4 síldveiðiskip árlega.
Um þýðingu þessa þarf ekki að
ræðá, og ekkert hefur komið
fram, svo mark sé á takandi,
að hægt hefði verið að f á betri
niðurstöðu um þetta atriði,enda
minnist ég þess ekki, að Óskar
Garibaldason gerði, undir um-
ræðum um samninginn, nokk-
um ágreining um, að hér væri
markið sett of lágt. Hversu
miklu þetta munar á leiguupp-
hæðinni er ógerningur að spá
nokkru um.
5. Hálft lagerhús stöðvarinnar er
tekið undan og ætlað b. v. Ell-
iða“ til afnota. Sömuleiðis er
steinsteypti kanturinn í krik-
anum milli Öldubrjóts og platn-
ingarinnar nú til ráðstöfunar
fyrir hafnarsjóð.
6. Leigjandinn veitir b.v. „Elliða“
óhindraðan aðgang að stöðinni,
þegar þarf á að halda, hvenær
ársins sem er. Þarf þá skipið
ekki eins undir högg að sækja
um legupláss og áður, og er með
þessu leyst úr brýnu vandamáli
fyrir útgerðarstjóm togarans.
Vill nú ekki skólastjórinn upp-
lýsa, að öllu þessu athuguðu, hve
há leigan raunverulega er miðað
við t.d. 10 þús tunna söltun? Áður
hefði leigan verið kr. 15.000,00, —
segi og skrifa fimmtán þúsund
krónur. Þessi tunnutala var söltuð
á stöðinni árið 1946 og þótti það
ekkert glæsilegt ár. Með nýja samn
ingnum væri leigan kr. 50 þús. —
að ótöldum hagnaði Rauðku af við-
skiptum við 4 góð skip, sem gæti
haft úrslitaþýðingu fyrir afkomu'
verksmiðjunnar hvaða ár sem væri,
að ótöldu því, að hafa hálft lager-
húsið til afnota fyrir togarann og
aðgang að stöðinni um legupláss,
og að ótöldu þvi, að afnumin er sú
forréttindastaða, sem leigjandinn
hafði um áframhaldandi leigu, svo
sem áður er sagt. Er hér með skor-
að á skólastjórann að reikna þetta
dæmi, áður en hann ifullyrðir meira
um, að illa hafi verið haldið á mál-
um kaupstaðarins í þessari samn-
, ingsgerð.
Þá er það rangt hjá skólastjór-
anum, sem hann þó endurtekur
þrisvar í grein sinni, með mismun-
andi orðalagi, að bæjarsjóður hafi
gert samþykkt um að leigja stöð-
ina til 2—3 ára áður en gengið
var til sariminga við „Pólstjöm-
una h. f. Mun þetta þó frekar
stafa af ónákvæmni en ásetningi.
Bæjarstjórn hefur ekki gert um
þetta neina samþykkt, hvorki fyrr
né síðar.
Skólastjórinn fullyrðir ennfrem-
ur, að „Pólstjaman h. f.“ geti, án
viðurlaga, haft stöðina á leigu eitt
ár, þótt félagið standi ekki við
skilyrði um að útvega Rauðku við-
skiptaskip. Eg fullyrði hinsvegar,
að við þessu er frá sjónarmiði
Pólstjörnunnar h. f. mjög strangt
refsiákvæði. Það er staðreynd, að
Pólstjaman h. f. leggur mikið upp
úr því, að leigutíminn verði 5 ár,
en ekki 3 ár eða skemmri. Af
þeifri ástæðu mun félagið beita
allri orku til að uppfylla skilyrðið,
þar sem eitt ákvæði samningsins
veitir hafnarsjóði heimild til að
segja samningnum upp eftir 2 ár,
ef ekki er staðið við skuldbindingu
!Í þessu efni.. Skólastjórinn hefur
einnig látið í það skína, að hætta
væri á að Pólstjarnan h. f. legði
ekki mikið kapp á iþetta, þrátt fyrir
þetta ákvæði. Eg fullyrði hinsveg-
ar, að skólastjórinn hefur ekki
mikla trú á sínum eigin orðum um
að eigendur Pólstjörnunnar h. f.
séu „reyridir og glöggir kaupsýslu-
menn,“ ef þeir í alvöru gera sér
leik að fyrir stundarhagnað að
standa ékki við skuldbindingar sín-
ar við bæjarfélagið. Það gera engir
„reyndir og glöggir kaupsýslu-
menn,“ og það ber vott um furðu-
lega vanþekkingu á því, hvemig
„reyndir og glöggir kaupsýslu-
menn“ munu telja hyggilegást að
haga sér í samskiptum við opin-
beran aðila, að álíta fyrir þeirra
hönd þá aðferð skynsamlegasta,
sem skólastjórinn hyggur þá muni
freistast til að fara í þessu efni.
Með því mundu þeir spilla áliti sínu
meir en svo, að þeir teldu slíkt
borga sig, að ekki sé talað um að
með því minnkuðu stórlega mögu-
leikar þeirra til að halda stöðinni
áfram.
Vafasöm er einnig sú skoðun
skólastjórans, að faUið hefði úr
gildi það ákvæði gamla samnings-
ins, að Pólstjarnan h. f. hefði for-
gangsrétt til framhaldsleigu, þótt
Rauðku hefði verið afhent stöðin.
Um það hefði að sjálfsögðu þurft
að gera sérstakan samning og inn
í hann hefði Pólstjarnan h. f. haft
rétt til að ganga. Enginn fyrirvari
var um það í gamla samningnum,
að ákvæðið nyti s’in ekki fyrir leigj-
andann gagnvart tilteknum þriðja
aðila. En í þessu er fólgin réttmæt
viðurkenning skólastjórans á þvi,
hvers virði það var að losna við
þetta hættulega ákvæði, sem nú
hefur tekizt.
Köpuryrði skólastjórans í minn
garð og „félaga minna“ Iæt ég
sem vind um eyru þjóta. Þeir svara
máske fyrir sig, ég hef gert grein
fyrir afstöðu minni og hef þar
engu að leyna. Miðað við allar að-
stæður, t. d. þær hve erfitt er nú
að fá viðskiptaskip til Rauðku, er
ég mjög ánægður með þennan
samning og tel allt hafa verið gert
til að tryggja hagsmuni bæjanfé-
lagsins og að það hafi tekizt svo
sem bezt var á kosið.
Af því sem nú hefur verið sagt
geta svo bæjarbúar fellt sinn dóm.
Við þann dóm er ég eldd hrædd-
ur.
Siglufirði, 18. mai 1949
Gunpar Vagnsson
Blómstur-pottar
og allskonar Wóma- og jurtafræ
LITLABÍÍÐIN
— Aðalgötu 5 —