Neisti - 12.08.1949, Blaðsíða 1
i
Sigluf jarðarprentsmiðja h. f. 28. tbl. Föstudagur 12. ágúst 1949. 17. árgangur.
Hvað vill Framsókn?
Framsóknarmenn haf a nú hleypt
ólgu í ’islenzk stjórnmál, hóta illu
og bera sig dólgslega, en hvað
þessum látum veldur, er mönnum
'varla ljóst.
!' Hitt vita menn gjörla, að þessum
bægslagangi er stjórnað af for-
manni þessa flokks, Hermanni
Jónassyni, gerðardómslagahöfund-
inum fræga, sem allir verkamenn
þékkja sem einn sinn hatramasta
óvin.
Framsóknarmenn munu, sem
fleiri, vera óánægðir með það
ástand, sem nú ríkir í efnahags-
málum þjóðarinnar, því ennþá
hefir ekki tekizt að stöðva dýrtíð-
ina, og ríkissjóður er báglega
staddur. Gull eða græna skóga
hafa menn varla orðið varir við,
þó að tveir framsóknarménn
skreyti stjórnarstólana íslenzku.
En til þess að dylja sína minni-
máttarkennd og slá sig til riddara
í augum þjóðarinnar, hafa þessir
menn nú tekið upp það ráð að
líta á báða bóga, kenna samstarfs-
flokkum sínum um svik og ausa
á þá upplogmrm óhróðri. Einkum
hefir Alþýðuflokkurinn fengið að
kenna á þessum bitvörgum, enda
ekki að furða, þegar forsprakkinn
er höfundur hinna alræmdu
gerðardómslaga; en aUir vita, hver
r afstaða Aiþýðuflokksins var til
þeirra.
Nú skulum við koma að því,
hvað Framsókn viU, að igert sé
til að ráða fram úr vandamálum
þjóðarinnar. Það mætti ætla, að
þessari spurningu væri auðvelt að
svara, því mikið hefir „Tíminn“
um máhð fjallað, og „Einherji"
* endursagt kjarnbeztu greinarnar
fyrir þá ógæfusömu Siglfirðinga,
sem ekki lesa „Timann“. En samt
leýfði einn ræðumaður sér á leiðar-
þingi hér að spyrja málsvarsmann
Framsóknar, hverjar væru tiUögur
flokks hans í vandamálunum, þvi
spyrjandinn, eins og aUir aðrir,
_ hafði aldrei rekist á þær tillögur
Framsóknarflokksins, sem leyst
gætu vandann, hvorki að öllu leyti
né nokkru leyti. Það furðaði því
engan, þó að framsóknarmaðurinn
færi undan 1 flæmingi og svaraði
því einu tU, að Framsóknarflokk-
,* lirinn, vildi lækna meinið, en
hvernig það skyldi gert, gat kaup-
félagsstjórinn ekki sagt. Foringjar
flokksins hafa þó leyft sér að
tæpa á þeim málum, sem þedr
telja, að til greina komi til að
leysa vandann, en það var ekki
von tU, að kaupfélagsstjórinn
þyrði að segja það upp hátt í
Alþýðuhúsinu á Siglufirði, því ís-
lenzk aiþýða mun aldrei hylla
þann mann, sem býður henni
gengislækkun og launabindingu.
Hver er sá, sem ekki trúir Fram-
sóknarflokknum tii að vinna að
þessu hvor tveggja? Veit hann
ekki, að þessi flokkur he'fir áður
gripið til gengislækkunar og man
hann ekki eftir gerðardómslögun-
um? Þetta hvort tveggja ætti þó
að vera öllum almenningi í fersku
minni, og vel væri, að hver kjós-
andi gætti þess, áður en hann
veitti þessum flokki brautargengi.
Það þarf meira en venjulega
ósvifni. til þess að geta boðið ís-
lenzkri alþýðu gengislækkun og
launabindingu núna á þessum tím-
irni, og þegar taka verður tillit til
þess, að ekki er langt til næstu
kosninga, þótt þær yrðu ekki á
þessu hausti. En framsóknarmenn
eru orðnir órólegir, því þeir sjá
fram á erfiðleikana við að stjórna
landinu í náinni framtíð, þar sem
síldarvertíðin virðist ætla að
bregðast eitt sumarið í viðbót og
dýrtíðina hefir ekki tekizt að
stöðva enn. En Framsóknarflokk-
urinn á fleiri óaðgengilegar tillög-
ur en gengislækkun, sem hann get-
ur notað sem átyllu til að hlaupa
úr ríkisstjórninni og heimta þing-
rof. Má þar til nefna hið mjög svo
vanhugsaða verzlunanfrumvarp
iþeirra, sem hefir skömmtunarfar-
(Framhald á 2. síðu)
Hverju hdfa jafnaðarmenn
áorkað í hœjarmálum
Siglutjarðarf
Að gefnu tilefni, vegna skrifa
Siglfirðings, sem út kom í gær,
vill Neisti „athuga afrek jafnaðar-
manna í bæjarmálum Sigluf jarðar“
það sem af er þessu kjörtímabili.
Þessi athugun mun fara fram á
mati staðreynda og sannrar frá-
sagnar, en ekki hleypidóma og fá-
vizku, eins og skrif Siglfirðingsrit-
stjórans hafa verið byggð á.
Afrek íhaldsins 1942-’46
Árin 1942—’46 fór sambræðsla
íhalds-framsóknar og D-lista-
manna með stjórn bæjarfélagsins.
Síðari hluta kjörtímabilsins fór
samstarf þetta út um þúfur vegna
sundurlyndis fyrrverandi bæjar-
fógeta og Hertervigs — en við tók
innilegt samstarf íhaldsins og
kommúnista. Er þessu kjörtíma-
bili lauk, taldi blað ikommúnista,
Mjölnir, skuldir bæjarins vera um
30 millj. kr., sem nær því allar
urðu til á þessu kjörtímabili íhalds
framsóknar-, hristingsmanna og
komimúnista. Annars verður því
ástandi, sem ríkti í fjármálum bæj-
arins eftir þetta kjörtímabil bezt
lýst með frásögn samherja Herter-
vigs í 19. tbl. Mjölnis það ár, og
yfirlýsingu bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins á bæjarstjórnar-
fundi 29. nóv. ’46.
Mjölnir frá 26. apríl 1946 hefur
orðið. Eftir að hafa birt bæjar-
málasamkomulag flokkanna, segir
blaðið á þessa leið:
„Almennt var talið, að tæpast
myndi nokkur einn flokkur fá
meirihluta þó kosið yrði upp, og
gat þá vel farið svo, að eftir
nýjar kosningar væri bæjar-
stjórnin jafn óstarfhæf. Eins og
fjárhag bæjarins er komið, er
sennilegt, að slíkt öngþveiti hef ði
leitt til kyrrstöðu í öllum fram-
kvæmdiun og bæjargjaldþrots.“
Sex mánuðum eftir þessa frá-
sögn kommúnistablaðsins, eða nán-
ara tiltekið 29. nóv., flytja komm-
únistar tillögu í bæjarstjórn um
Hinir 200 og 34
milljonirnar
FÁAR ÞJÓÐIR eru eins háðar inn-
flutningnum og íslendingar. —
Þessvegna eru verzlunarmálin
áhugaeini hugsandi manna
í landinu, þess vegna var verzl-
unaránauðin þungbærust hins
erlenda valds fyr a öldum. Þess-
vegna er utanríkisverzlunin
mesta þrætuepli íslenzkra stjórn
mála. Milljónagróðinn af verzl-
uninni skiptist á milli tveggja
aðila, heildsalanna 200 og smá-
sala annars vegar, en samvinnu-
félaganna hinsvegar. Ihaldið
berst fyrir heildsalana og þeirra
fé hefur byggt upp blöð þess,
Morgunblaðið og Vísi. Fram-
sókn berst fyrir samvinnufélög-
in, og auglýsingar þeirra og
styrkir þeirra renna drjúgum til
Framsóknar. Við skulum athuga
hvort þessir „heilbrigðu “verzl-
unarhættir“ séu nauðsynlegir —
og hvort það sé hagkvæmt, að
200 mismunandi heildsalar ann-
ist innkaup íyrir aðeins 140 þús.
manna þjóð. Við skulum athuga
nokkrar tölur þessu við'komandi.
EF FJÖLDI heildsalanna er bor-
inn saman við mannfjöldann í
landinu á hverjum tíma, kemur
í ljós, að 1916—’20 var einn
heildsah fyrir hverja 2600 lands
menn, 1926—’30 var einn fyrir
hverja 1600 landsmenn, 1936 —
’40 einn fyrir hverja 1400 og á
því herrans ári 1946 var einn
íslenzkur heildsali fyrir hverja
660 íbúa í landinu.
VERZLUN OG INNFLUTNING-
UR hafa vaxið og það ekki lltið,
en að það þurfi einn heildsala
fyrir hverja 660 Islendinga er
fráleitt. Þarf ekki annað en að
bera þessa fjölgun saman við
fjölgun smásöluverzlana. Frá
árunum 1916 til 1946 fjölgaði
smásöluverzlunum 1,8 sinnum,
(Framliald á 4. síðu)
nýjar kosningar. 1 sambandi við
þessa tillögu óskuðu bæjarfulltrú-
ar Sjálfstæðisflokksins, þeir Pétur
Bjömsson og Egill Stefánsson
bókað m.a.:
„Hinsvegar telur ílokkurinn,
að ástand bæjarins í f járliagsmál-
inn sé þannig, að óforsvaranlegt só
að fara út í nýjar kosningar.
Þannig var hið raunverulega
f járhagsástand bæjarins í lok ikjör-
tímabilsins 1942—1946. Bærinn
var á barmi gjaldþrots. Framund-
an var kyrrstaða „í öUum fram-
kvæmdum“.
Samstarf flokkanna
Vegna hins slæma og „óforsvar-
anlega f jármálaástands“ bæjarins,
(Framliald á 3. síðu)