Vera - 01.02.1983, Blaðsíða 7

veggjunum og dæmdu: Pessi er of feit, þessi er of loðin á fótunum,
þessi er með of langt nef. Stelpurnar reyndu að fara eftir reglunum.
Þær máluðu yfir vankantana, klæddu af sér vöxtinn, breiddu yfir
túrinn, biðu þess í eftirvæntingu að verða konur, en roðnuðu ef það
sást á þeim. En það var alltaf eitthvað að. Of stór rass. Of lítil brjóst.
Of lágt enni. Hárið of krullað eða of slétt. Þess vegna varð að fela
frummyndina, breyta henni einhvern veginn.
Ég var blind í öllum frímínútum í fyrsta bekk af því að ég vildi
ekki fara með gleraugun fram á gang. Ein bekkjarsystir mín fór á
sjúkrahús vegna næringaskorts eftir að hafa lifað á harðsoðnum
eggjum í þrjár vikur. Hún var í megrun. Önnur svaf með toppinn
límdan niður með cellotape til að venja úr honum krullurnar. Og
enn ein svaf víst aldrei því hún fór alltaf í rúmið með rúllur. Hárið á
henni var of slétt.
Engin spurði: Hvaðan koma allar þessar reglur'? Hver bjó þær til?
Hver gaf strákunum vald til að dænta'? Eða umhverfinu? Hvers
vegna erunt við svona ósáttar við okkur sjálfar? Hvers vegna er
frummyndin svona lítils viröi?
Kannske var það ekkert skrýtið að engin spurði. Hvaða rétt
höfðu stelpur svo sem til að spyrja — hvers virði voru þær svo sem,
þær — sem engar kröfur uppfylltu? Hvað höfðu konur gert til að
eignast þann rétt? Var einhver kvenhetja í sögunum. Guðrún
Ösvífursdóttir olli dauða fjögurra karla. Hallgerður sent drap
Gunnar. Vondar konur. Bergþóra lagðist nteð karli sínum til að
ðeyja. Spurði einskis. Góð kona. Vegieg fyrirniynd.
Var einhver saga eftir konu í sýnisbók bókmenntanna? Afrek
honu í mannkynssögunni? Störf kvenna í skáldsögum? Hugsanir
kvenna í ljóðunt? Skoðanir kvenna í stjórnmálasögunni? UppgötVr
anir kvenna í vísindum'? Hvar voru konur? Hvergi. Hvers vegna?
Vegna þess að verk þeirra og hugsanir skiptu ekki máli, voru einskis
virði. Við veröum konur. Málum það, felunt það. breiðum yfir það,
Það'? Það að vera öðruvísi en strákunum er þóknanlegt.
Svo slitu þessar stelpur Hagaskólaskónum og fóru lengra út í lífið
og hittu aðrar stelpur úr öðrum skólum. Þær veltu vöngunt, horfðu
í kring um sig og veltu enn vöngunt. Þær komust að raun um að allt
sem sagt er um stelpur, öll fyrirmælin, allar reglurnar, jafnvel fyrir-
myndin stórkostlega, er skapað af einhverjum öðrum en stclp-
unum sjálfunt. Þær skoðuöu það sem heitir þjóðarmenning og sáu
að hún var sköpuð af öðrum en stelpum. Sköpuð af einhverjum,
sem innir önnur störf af hendi, hefur önnur áhugamál, hugsar öðru
vísi. Að allar þær mælistikur, sem umhverfið notar á manneskjuna,
þessar mælistikur sem þær beygðu sig undir, eru sprottnar úr sant-
félagi og menningu, sem þær og hinar stelpurnar í gegn unt aldirnar
höfðu átt fjarska lítinn þátt í að móta.
Og þær ákváðu að nú þyrfti að taka til höndunum.
Sumar hittust í Kvennaframboðinu. Kvennaframboðiðerþeirrar
skoðunar að konur og karlar séu jafn mikils virði og að þaö þurfi að
breyta viöhorfum, stjórnfyrirkomulagi og skipulagi lifnaðarhátta
okkar svo báðum kynjum sé gert jafn hátt undir höfði. Til þess að
svo megi verða, þurfa konur að leita á vit þeirra kvenna, sem gerðar
hafa verið ósýnilegar vegna þess að samkvæmt mælistiku karlanna
voru þær ekki nógu góðar. Einhvern tíma skulu stelpurnar geta
verið eins og þær vilja vera sjálfar, ekki eins og þeim er sagt að vera.
Ms
1 &