Vera - 01.02.1983, Blaðsíða 22

I túninu heima
hjá borgarstjórn
I síðasta tölublaði Veru birtum við ræður tveggja borg-
arfulltrúa úr umrœðu um jafnréttismál. Sú umrœða fór
fram þ. 18. nóvember og var í kjölfar skýrslu Jafnréttis-
nefndar Reykjavíkur. Að þessu sinni birtum við kafla úr
rœðu Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur flutta við sama
tœkifœri en hún tók til múls þegar fulltrúar Sjálfstœðis-
flokksins og Framsóknarflokksins höfðu lokið sínu máli.
I upphafi sagði Ingbjörg Sólrún m.a.:
„Jafnréttiskönnunin staðfestir, þaö sem við (konur)
höfum verið að segja í mörg undanfarin ár, hún staðfest-
ir að konur fyrst og fremst bera ábyrgð á fjölskyldu
og börnum. Hún staðfestir að konur komast ekki út á
vinnumarkaðinn. vegna skorts á dagvistunarrými. Hún
staðfestir að konur eru í laegstlaunuðu störfunum og að
konur hafi minni menntun en karlar og þar af leiðandi
minni möguleika. Hún staðfestir að konur eru beittar
ofbeldi á heimilum. Hún staðfestir líka að konur eru í
liiTnnihluta þeirra sem notfæra sér þjónustu strætisvagna
Reykjavíkur og hún rennir þar af leiðandi stoðum undir
þá kenningu Davíðs Oddssonar, sem hér hefur stundum
komið fram sem fyndni, að þar sé um reynsluheim
kvenna að ræða.
Petta höfum við lengi vitaö. Og það þarf enga könnun
til að segja okkur að hafi borgarstjórn áhuga á að breyta
þessu, þá getur hún ýmislegt gert. Hún getur t.d. gert
átak í uppbyggingu dagvistunarheimila, hún getur t.d.
gert átak varðandi leiðakerfi strætisvagna og hún getur
gert átak í launamálum þeirra kvenna, sem vinna hjá
borginni. Hún getur líka orðið við þeirri íjárhagsbeiðni,
sem borist hefur frá Samtökum um Kvennaathvarf í
Reykjavík og hér hefur verið lögð fram á fundi.
Paö er alveg ljóst að þjóðfélagið mismunar gagngert
tveimur þjóðfélagshópum, þ.e. konum og börnum og
þetta viðgengst bæði leynt og ljóst í öllum þjóðfélögum, í
norðri, suðri, austri og vestri. í öllum þjóðfélögum ríkir
karlveldi. í sinn hlut fá konur aðeins 10% af tekium
heimsins, og 1% af eitznum hans. Samanlagður fjöldi
vinnustunda þeirra er engu að síður mun hærri en karla
og þá sérstaklega í þriöja heiminum eða vanþróðu ríkj-
unum. En langur vinnutími er líka algengari meðal
kvenna hér a íslandi, og er þá bæði launavinna og heim-
ilisstörf talin með. Þetta kemur m.a. fram í þessari
skýrslu. Til að slá alla varnagla þá vil ég taka það fram að
mér er full-ljóst, að þaö er til mikið af karlmönnum, sem
litlu ráða í veröldinni og bera lítið úr býtum. Ég veit
fullvel að það eru heilbrigðir velstæöir hvítir karlmenn
sem ráða heiminum honum til tjóns. Það hefur hins veg-
ar alltof lengi viðgengist að hagsmunum kvenna og bar-
áttumálum þeirra sé fórnað undir merkjum samstöðu við
þann hóp karla, sem minnst hefur fyrir sig að leggja.
Okkur konum, hefur jafnan verið sagt, að með því að
berjast l'yrir þeirra málum vænkist okkar hagur. Það er
gert út á fórnfýsi kvenna án tillits til þess aö þaö eru
konur sem eru fjölmennastar í verkalýðsstéttinni.
Enginn hópur þar sem karlar ráða ferðinni hefur verið
tilbúinn til að gefa hagsmunamálum kvenna algeran for-
gang ekki einu sinni tímabundið. Enginn slíkur hópur
hefur sýnt lit á aö gera áhlaup til að bæta hag kvenna,
þjóðfélagshóps sem er gagngert undirokaður. Að mínu
mati gildir þetta t.d. um pólitísku tlokkana og það er
þess vegna, sem konur hafa alla tíð oröið að skipuleggja
sig sérstaklega t.d. í kvcnnahreyfingum. M.a. þess vegna
varö Kvennaframboðið til, þó það sé annað mál og ekki
hér til umræðu."
Síðar í ræðu sinni vék Ingibjörg Sólrún að samskiptum
kynjanna við stjórnun borgarinnar.
,,Mig langar að víkja að örfáum orðum að þessari
stofnun hér. Ég hef nefnilega svolitla löngun til að fá
Borearstiórn Revkjavíkur til að skyggnast um í túninu
heima og skoða ýmsa huglæga þætti, sem þar ráða ferð-
inni í jafnréttismálum, horfa aðeins frá jafnréttiskönnun-
inni sjálfri. Ég veit vel að ég er aö hætta mér út á afskap-
lega hála braut, þegar ég segi þetta því enginn er spá-
maður í sínu heimalandi. Margir hér inni eru sjálfsagt
tilbúnir til að fallast á það, — cða alla vega einhverjir hér
inni, — að einhverjir karlar kúgi einhverjar konur ein-
hvers staðar fyrir utan vettvang borgarstjórnar. En það
er ekki eins víst, — að þeir hinir sömu séu tilbúnir til að
fallast á það, að arrnur þeirrar kúgunar teygi sig hingaö
inn. Hér sitjum við öll við sama borö og plömpum upp í
pontu eftir því sem þurfa þykir. í þeirri leiksýningu, sem
hér fer fram, ríkir nefnilega formlegt jafnrétti að vísu
með þeini eina hnökra, að hér eru færri konur en karlar,
en það gildir nú reyndar í flestum leiksýningum.
Ég vil taka það strax fram, svo ekki valdi misskilningi,
að mér dettur ekki í hug að halda því fram, að Davíð eða
Sigurjón kúgi Guðrúnu í horgarráði. og troði þar ofan af
henni skóinn. Mér dettur heldur ekki í hug að halda því
fram, að Vilhjálmur kúgi mig í skipulagsnefnd eða
Katrínu Fjcldsted í heilbrigðisráði. Og mér dettur heldur
ekki í hug að halda því fram að Davíó kúgi Ingibjörgu
Rafnar í hafnarstiórn. Ég ætla liins vegar að halda því
frarn, að í nefndum og ráðum borgarinnar ríki karlaveldi
bæöi hvaö varðar andrúmsloft og starfshætti. Sérstak-
lega held ég þó að þetta eigi við um hefðbundnar karla-
nefndir, s.s. stjórn S.V.R., bygginganefnd, skipulags-
nefnd og hafnarstjórn, þar sem engin hefð er fyrir viöur-
vist kvenna. Félags- og heilbrigðismálanefndir eru sjálf-
sagt heldur skárri, enda hafa konur liaft þar nokkur áhrif
á undanförnum árum. En hvað á ég svo við með þessum
fí 22