Vera - 01.02.1983, Blaðsíða 33

'ngu. en þó er gerð og uppbygging sjálfrar frásagnarinnar öðruvísi
en hjá karlmönnunum. F*ær segja frá í sameiningu, gera áheyr-
e'ndur sína að þátttakendum. Þegar þær grínast og gera að gamni
S|nu nota þær hnyttinn og snarpan orðaforða, sem karlmenn geta
upplifað sem kulda og nepju. í leikhúsinu finnst leikkonu hún
sjaldan skemmtileg. Hún kemur sér jafnvel hjá sumum verkefnum,
sem höfða til kímni, nteð afsökuninni ,,ég er ekkert skemmtileg"
Cjetur veriö að henni finnist hún ekki skemmtileg, vegna þess að
hún veit innst inni að hún og hennar kímni verða ekki skilin rétt?
,,Við flýtum okkur í lífinu og á leiksviðinu
við að segja eitthvað, en drögum síðan úr því
með brosi til þess að það fari sem minnst fyrir
okkur."
hetta eilífa, bölvaða bros okkar. Við erum bókstaflega síbros-
andi, þegar viö tölum og hreyfum okkur. Við höfum varla lokið við
einhverja fullyrðingu, fyrr en viö drögum úr henni með afsökunar-
brosi. Við llýtum okkur í lífinu og á leiksviðinu viö að segja eitt-
hvuö, en drögurn síðan úr því með’ brosi til þess að það fari sem
ntinnst fyrir okkur. Ef viö hættum að brosa fer okkur að líöa illa.
bn hvar er hláturinn, stóru hláturrokurnar, hlátrasköllin, pískrið
°g llissið, allt þetta frá unglingsárunum, sent ég er alltaf að leita
að?
Brosið er ákveðin spenna í andlitsvöðvunum, og er til þess að
dylja einhverja hugsun. Það bros sem brýst fram eins og sólargeisli
er altur á móti auðþekkjanlegra og meira ekta. Litli vöövatitring-
nrinn kringum munninn og brosviprurnar eru frekar augljós sár.
• aktu eltir því hvernig þú brosir og hugsaðu þér hversu þreytt þú
ert 1 kjálkunum að degi loknum. Hœttu ad brusa — er sú leiðbein-
■ng, sem ég þarf oftast að grípa til þegar ég leikstýri konum. Það er
gaman að leika heimskar. hórur, kellingar og tengdamæður. Að
sjalfsögðu verðum við að rannsaka þessar yfirborðskenndu myndir
af konum og annað sem fullyrt er um þær. Við eigunt að nota
kynferði okkar í eigin tilgangi, og það er full nauðsyn á því að
leikkonur nái valdi á því á leiksviði. Spurningin er bara alltaf hin
sama, fyrir hverja.
Mér finnst ég sjaldan eða aldrei hafa saknað gagnrýni kvenna og
hreinlínustefnu kvennahreyfingarinnar frá byrjun 8. áratugarins
jafn ntikið og einmitt núna. Oft og ntörgum sinnum hef ég bölvað
ofstækisstefnu vinstrihreyfingarinnar í fagurfræðilegum efnum og
þá sérstaklega kröfu þeirra um þjóðfélagslegt raunsæi í öllu, alls
staðar. Án virkrar baráttuhreyfingar kvenna, lognast öll umræða
um konur á leiksviði út af. Auðvitað er ekki hægt að línta sig við
eina rétta skilgreiningu á því hvaö sé kvennalist, enda ekki til.
Aöalatriðið er að finna nýjar leiöir, nýjar aöferðir og tækni við að
túlka líf kvenna.
Árið 1982 sagði leikkona nokkur frá reynslu sinni viö að leika
konu í 3 klukkustundir. sem hún ómögulega gat tengst eða skilið,
henni tókst aldrei að lifa sig almennilega inn í hlutverk sitt. Hins-
vegar skorti hana síður en svo skilning á vanamálum karlmanns-
ins sem hún lék á móti. Konurnar sem hlustuðu á hana tóku and-
köf af undrun.
Hver þorir aö spyrja „róttækan" kvennaleikhóp, sent strippar í
svörtum lífstykkjum hvort tilgangurinn sé sá, að koma karlmönn-
ununt í áhorfendasalunum til, eða gera konurnar atbrýðisamar og
þar með skilja þær útundan.
Dreifiritum er ekki lengur dreift.
Ungar kvennarokkhljómsveitir segja að kvennahreyfingin sé
hundleiðinleg.
Kvenfyrirlitningin (sjálfsfyrirlitningin) er eins og eyðandi afl.
Það út fyrir sig er eins og efni í leikrit, dúndrandi leikrit. með
mikilli líkamsfimi, söng, tónlist, fyndni, groddaraskap, sorg, þján-
ingu, reiði og Ijótleika, sem því miður tilheyrir lífi okkar.
33 6