Vera - 01.04.1987, Blaðsíða 18

feminismi eru konur í bandalagi með konum að
hrinda af stað afli, sem þrýstir samfélaginu til
þess að viðurkenna og gera ráð fyrir kvenvitund-
inni sem jafningja, þó svo hún sé öðru vísi.
(Cherrie Moraga og Gloria Anzaldúa, 1981)
Ef við íslenskum hugtakið og segjum kvenfrelsisstefna finnst mér
það hljóma mun jákvæðar, og ég tel mig hlynnta henni. Það er
þó fremur kúnst þjóðfélagsfræðinga en lögfræðinga að skilgreina
stefnu og velta því fyrir sér hvort þetta eða hitt sé í anda þessarar
eða hinnar stefnunnar. Því á ég svolítið bágt með að svara því
sem hér er spurt um. Ég vil þó segja að ég er Kvenréttindakona
með stóru K. Ég vil að konur búi við jafnan rétt og karlar á öllum
sviðum og séu virkir þátttakendur í atvinnulífi og þjóðlífi eins og
karlar. Ég vil að tryggt sé með stjórnvaldsaðgerðum að konum sé
gert kleyft að njóta þeirra réttinda sem lögboðin eru, að séð
verði til þess að þeim verði aldrei mismunað vegna kynferðis.
Ég tel ekki heppilegt að konur aðgreini sig of mikið í starfi,
nema að því marki sem slíkt er nauðsynlegt til að byggja þær
sjálfar upp og tryggja þeim aðild. Þegar raddir kvenna fara að
heyrast víðar, minnkar þörfin á slíku. Kvenfrelsi næst ekki nema
með jafnrétti. Ég tel forsendu jafnréttis vera fjárhagslegt sjálf-
stæði kvenna. Því fjárhagslega sjálfstæði ná konur ekki nema
með vinnu. Konur taka nú í æ ríkari mæli þátt í atvinnulífi, þann-
ig að þær eru í auknum mæli að upplifa það frelsi sem felst í
fjárhagslegu sjálfstæði. Um leið sjá þær hlutina í nýju Ijósi.
Meðal annars upplifa þær það launamisrétti sem viðgengst og er
að mínu mati í dag stærsta viðfangsefni kvennabaráttunnar hér á
landi.
Ég tel nauðsynlegt að konur standi vörð um hið kvenlega,
leggi áherslu á mjúku gildin og tel að það sé það sem konur hafi
fram að færa inn í heim karlanna. Þó má þessi áhersla ekki verða
til þess að við missum sjónar á því meginmarkmiði að lifa öll
saman í velferðarþjóðfélagi nútímans, þar sem hver einstaklingur
fær notið sín án tillits til kynferðis, efnahags eða þroska.
Ulrike Ljósm. : Jens
18
Ulrike Schieldmann,
kennari við Háskóla íslands:
„Daglega lífið
er hápólitískt"
Ég reyni a.m.k. að vera feministi eftir minni skilgreiningu á
feminisma.
Það er þó ekki hægt að svara því á einhlítan hátt hvað
feministi er. Það er nokkur skoðanamunur meðal feminista, en
það sem ég vil leggja áherslu á sem meginviðhorf feminista er að
líta á daglega lífið sem hápólitískt, að líta á breytingar á einka-
högum sem pólitískar breytingar og öfugt. Með því að reyna að
skilja sambandið á milli aðstæðna okkar sem kvenna og félags-
legra og sjálfstæðilegra aðstæðna okkar lærum við að skilgreina
sjálfar, hvað okkur er eiginlegt og getum þá, vonandi, orðið
meira skapandi, þegar við losnum úr þeirri spennitreyju sem
feðraveldið hefur sniðið okkur með sinni skilgreiningu á hvað
okkur konum er eiginlegt og eðlilegt.
Feminismi gerir þær kröfur til okkar að við skilgreinum og túlk-
um reynslu okkar og að við endurmetum það sem annað fólk
(venjulega karlar) hefur skilgreint fyrir okkur. Sem kennari reyni
ég að virkja afstöðu mína til kvennahreyfingarinnar með því; í
fyrsta lagi að velja rannsóknarverkefni og kennsluefni sem spegla
reynslu kvenna samanþorið við reynslu karla; í öðru lagi með því
að kynna mér hefðbundnar kenningar sem eru miðaðar við karla
og athuga hvernig þeim er beitt gagnvart konum; í þriðja lagi
með því að ræða möguleika á þjóðfélagsbreytingum sem ekki
mismuna konum.
Mig myndi langa til að vera virkari í einhverju kvennaverkefni,
svo sem í rekstri heilsumiðstöðvar fyrir konur eða í hópvinnu um
erfðaráðgjöf á öðrum nótum og sem mótvægi við hefðbundnar
ráðgjafastofur.
í einkalífi mínu reyni ég að vinna að því að samband mitt við
aðrar konur sé jákvætt og uppbyggilegt, með því að líta á þær
sem vini og stuðningsmenn en ekki sem keppinauta. (samskipt-
um mínum við karlmenn reyni ég að vera opin og sjá viðleitni
þeirra til breytinga, af því að mér er Ijóst að hefðbundnar hug-
myndir um kynhlutverk eru jafn eyðileggjandi fyrir karlmenn og
konur.
(GÓ þýddi úr ensku)
feminismi er marghöfða kvikindi, sem ekki er
hægt að aflífa með einu hálshöggi. Við vöxum
og breiðumst út á máta, sem er ofar skilningí
þeirra, sem hugsa í píramídum. (Peggy
Kornegger, 1979)