Vera - 01.12.1987, Blaðsíða 44

Uppáhalds
bækurnar
mínar
/
Þegar ég renndi augum og fingrum eftir kili bókanna í hill-
unni minni til þess að velja uppáhalds bók fann ég aö ég
átti enga, eöa öllu heldur allar. Ég á bara uppáhalds bækur.
Og þó ég nefni nokkrar hér eru þær einungis dæmi, ekki
fyrsta, önnur eöa þriöja í röö góöra bóka, heldur aðeins
dæmi um bækur sem ég hef lesið, sumar oft, og mun lesa
aftur, sumar oft, eftir því sem tími gefst til.
Fyrsta bókin sem ég greip er svolítið þykk og svolítiö
þung, enda efnismikil.
Sagan spannar fimmhundruð ára tímabil, og hefst 17. maí
1279 á Ítalíu.
Hún segir frá manni sem varö fyrir því óláni aö drekka
ódáinsdrykk meö þeirri ofboöslegu afleiðingu aö heyra, sjá
og reyna á sjálfum sér fimm alda stríö og valdabaráttu,
veröa virkur þátttakandi í veraldarsögunni, nauöugur viljug-
ur úr því sem komið var. Sagan heitir ,,Allir menn eru dauð-
legir“ og er eftir Simone de Beauvoir, einn virtasta rithöfund
frönsku tilvistarstefnunnar.
Ekki ómerkari kona en Þórhildur Margrét Danadrottning
varö svo hrifin af þessari „mannkynssögu,, Simone de
Beauvoir aö hún þýddi hana sjálf og gerði líka bókarkáp-
una, sem hún merkir aö venju meö nöfnunum Ingahild
Grathmer. Káputeikning hennar skreytir einnig íslensku út-
gáfuna en þýöandi hennar er Jón Óskar.
„Allir menn eru dauölegir" er bæði viðburðarík og spenn-
andi saga. Hún minnir meö vissum hætti á fljót, eilífan
straum, enda niðar hún áfram í huga manns og hjarta
löngu eftir aö lestri hennar er lokiö.
Það dugir ekki aö dunda viö eina bók þótt hún sé góö, ég
gríp nokkrar bækur af handahófi úr skápnum. Það eru smá-
sögur. Smásögur hafa alltaf heillaði mig, ekki ósvipað og
Ijóö gera. Þessar smásögur eru allar eftir konur. Frá barns-
aldri og fram á fulloröinsár las ég smásögur eftir karla, frá-
bærar sögur Gunnars Gunnarssonar, Guðmundar Hagalíns
og fleiri jöfra. En svo þustu konurnar fram á ritvöllinn og
fluttu okkur listilegar frásagnir byggöar á þeirra kvenlegu
reynslu, séðar af þeirra sjónarhóli og jafnvægar þeim frá-
sögnum, smásögum, sem karlarnir höföu miðlað úr sínum
heimi, sem reyndar er líka heimur okkar kvenmanna, frá
öðru sjónarhorni aö vísu, en auöskilinn samt. Ég hef oft velt
því fyrir mér hvort karlar skynji og skilji sögur Svövu
Jakobsdóttur sem jafn lifandi staöreynd og sögur jafn viður-
kenndra rithöfunda af þeirra eigin kyni, þó aldrei væri nema
nokkurn veginn jafnvel og konur skilja karla. Þaö er nefni-
lega synd ef þeir gera þaö ekki, þeir fara svo mikils á mis,
líf okkar er svo samþætt og hefur svo marga sameiginlega
snertifleti ef viö „gefum hvert öðru.“
En þaö er ekki bara Svava sem gefur okkur ríkulega, það
er líka Nína Björk, systurnar Fríða og Jakobína Sigurðar-
dætur aö ógleymdri Ástu Sigurðardóttur, sem settist hjá
I
Sögur íslenskra
1879- 1960
Stórbækur eru mikill hvalreki fyrir
bókafólk. Með þeim gefst teekifæri tíl að
eignast margar bækur í einni og á verði
einnar. Mál og menning hefur áður gefið út
nokkur verka Pórbergs Þórðarsonar i
stórbók og nú er komin stórbók með
skáldverkum íslenskra kvenna. Þar eru
sögur sem allþekktar eru orðnar, en þær eru
þó miklu fleiri sem legið hafa í láginní og
tímabært var orðið að gefa út á ný.
Þetta er sannkölluð stórbók, tæþlega
1000 blaðsíður að stærð. I henni eru
prentaðar sex heílar skáldsögur: Gestír eftir
Kristínu Sigfúsdóttur, Huldir harmar eftir
Henriettu frá Flatey. Arfur eftir Ragnheiði
Jónsdóttur, Eitt er það landíð eftír Halldóru
B. Björnsson. Systumar frá Grænadal eftir
Maríu Jóhannsdóttur og Frostnótt í maí eftir
Þórunni Elfu Magnúsdóttur og auk þess yfir
20 smásögur. Soffía Auður Birgisdóttir sér
um útgáfuna og ritar eftirmála um sagna-
skáldskap kvenna sem jafnframt eru drög
að kvennabókmenntasögu tímabilsins.
Aftast er skrá yfir ritverk höfunda í bókinni.
Verð: 2.850,-
44