Vera - 01.06.1995, Blaðsíða 4
A T II A F N A K () N II R
I
G R Æ N U M
K ö S T I
Hafið þið smakkað linsubaunaborgarana hjá
Grænum kosti? Hvað er nú það, kann einhver
að spyrja þvi það er stutt síðan staðurinn var
opnaður. Þó hafa margir fundiö hann og græn-
metissinnar sem vinna i miöbænum fjölmenna
þangað í hádeginu. Maturinn er frábær græn-
metismatur, laus við sykur, ger og hvitt hveiti.
Og hvar í ósköpunum er svo þessi staöur: Jú,
innst í húsinu sem stendur eiginlega á plani
bílastæöahússins á homi Skólavörðustígs og
Bergstaöastrætis. Og þetta er fyrsti „heilsu-
bitastaðurinn" á íslandi.
Grænn kostur er í eigu Hjördísar Gísladóttur
og Sólveigar Eiríksdóttur. Þeirra samstarf
hófst þegar Hjördfs var ráöin verkefnisstjóri
hjá Náttúrulækningafélaginu og faliö aö sjá
um matreiöslunámskeiö. Henni datt í hug aö
kenna fólki aö elda grænmetisfæði án auka-
efna og fór aö leita aö góöum kokki. Þá var
henni bent á Sólveigu. Námskeiðin gengu vel
en þrátt fyrir þaö ákvað Náttúrulækningafé-
lagið aö þeim skyldi hætt. Þá varfjöldi fólks á
glútenóþol. Við hugsuðum
þennan stað sem miðstöð
þeirra sem þjást af ofnæmi
en reyndin er sú aö hingað
kemur alls konarfólk."
Sólveig Eiríksdóttir var
sjálf meö fæöuóþol sem
krakki og hefur sannreynt
á sjálfri sér hve mikilvægt
er aö endurskoða matar-
æöiö. Hún sótti hvert mat-
reiðslunámskeiðið á fæt-
ur ööru í Kaupmannahöfn
þar sem hún bjó um skeiö
auk þess sem hún vann
sem kokkur í Kerlingafjöll-
um um árabil.
„Ég hef lesið mér til sjálf," segir hún,
„því maöur veröur sjálfur aö afla sér
fræðslu um grænmetisfæði. Indverjar eiga
t.d. langa hefö sem ég hef kynnt mér og
þaö er líka forvitnilegt að skoöa hvað
Mexíkanargerðu áðuren aukaefnin komu. Nú
S MA RT. ó DÝRT
0(5 GOTT
biölista svo þær ákváðu að halda áfram sam-
starfinu og leigðu sér húsnæði til námskeiða-
halds. Á námskeiðin kom margt fólk sem hef-
ur fæðuóþol. Meðal þess voru fjölmargir meö
mjólkurofnæmi og geróþol og enn aðrir sem
hafa ofnæmi fyrir þeim aukaefnum sem oft
eru sett í nútíma matvæli. Þetta fólk gat
aldrei farið út að borða vegna þess að það
vantaöi matsölustað sem bauð upp á
„hreina" fæðu. Þær ákváðu því að færa út
kvíarnar og opna slíkan stað.
„Viö fórum til London og skoðuöum svip-
aða heilsubitastaði þar," segir Hjördís. „Þar
er maturinn ódýr, enda hráefnið ódýrara en
hér. Okkur langaöi til að gefa íslendingum
kost á jafn ódýrum mat og ná tekjunum frek-
ar inn með fjöldanum. Það sýnir sig að fjöld-
inn kemur þannig að þetta virðist ætla aö
ganga upp. Viö vildum líka að þetta yrði „töff"
staður í staöinn fyrir blúndurnar og gamla stíl-
inn sem hefur einkennt veitingastaði í mið-
bænum undanfarin ár. Kjörorðin voru sem sagt
smart, ódýrt og gott. Við vildum einnig gera virkilega
vel við þá sem þjást af ofnæmi fyrirtd. kjöti, sykri,
geri, aukaefnum og mjólkurvörum og bráðum ætí-
um við líka að vera meö mat fyrir fólk sem hefur
kjújsþngaka-uinr i jjarrý
1 L>o]]i kjúkliiigafca-anir
3 fco]]ar vatn
1 tsk. sa]t
1 Lo]]j púrra
1 fcojji gu]rstur
1/2 fco]]i paprijía
1/2 fco]]i rófur
‘t hvit]auksrif
2 tsjs. Jíarrý
1 /‘t tsjl. cayehhe
l/k ] vath
1/2 3 grseninetisso'S/Jsraftur
1. Bauhirnar JjVegJiar og ]átn-
ar figgja i Weyti yfir jiótt
ásaJnt io sm strim]i af JsomBu,
eía fceltisjjara, sem úregur úr
gasmyhúuji í Jsó'rmum Joegar
fó]Js fcoríar fcauhir. Me3 J^vi aí
3eggja Jiahh í fcleyti og sjóía
sííah meí fcauhuhum er gas-
myhtíuhihhi ha]«ii'S í JágmarJsi.
2. Soíhar i hýju Vathi i 1 Js]st.
og saJta'Sar i ]oJsih.
3. 0]ia sett á pó'hhu og i Jiehhi
er hvit]aujsur og Jsryótíi'5 hita5.
‘t. ðrsehmetihu fczett út í og ]át-
i5 Jsrauma í 5 míh.
5. Vó'Jsvahum og fcauhuhum
fcstt úl i og ]áti5 sjó5a i um 20
mih.
Grænn kostur: Miöstöö þeirra sem þjást af
fæöuóþoli, en þaö eru fleiri sem velja
þennan kost. Athafnakonurnar f.v.: Sólveig
Eiríksdóttir og Hjördís Gísiadóttir.
er talið að um 75% Vesturlandabúa séu með
geróþol en gerið er nýtt í fæðunni því það var
ekki fundið upp fýrr en eftir 1870. Við munum
líka eftir því að foreldrar okkar keyptu eplakassa
fyrir jólin en nú er það liðin tíð og fólk kaupir
konfektkassa í staðinn. Sykur var yfirleitt ekki á
borðum almennings fyrr en eftir seinna stríð og
þá var líka farið að setja alls kyns aukaefni í fæð-
una. Við sérhæfum okkur í fæðu án þessara
aukaefna en þegar við vorum búnar að sleppa
sykrinum, gerinu, mjólkinni og hvíta hveitinu vor-
um við komnar svo langt að við ákváðum aö
sleppa eggjunum líka vegna þess að það eru
svo margir með ofnæmi fyrir eggjum."
Það hljómar undarlega í eyrum leikmanna
að mjólkurafurðir séu ekki notaðar við matar-
gerðina, en fjöldi fólks hefur ofnæmi fyrir
þeim. Á Grænum kosti er þó notuð örlítil AB-
mjólk I sósurnar, enda er hún ekki geril-
sneydd, og þeir sem eru lausir við mjólkur-
óþol geta fengið þeyttan rjóma með eftirrétt-
unum. Sé einhver hræddur um að fara á mis
við kalkið segjast þær sækja það í t.d.
sesamfræ, þara, tofu og hirsi auk þess sem
þær noti mikið hnetur við matargeröina.
Hjördís og Sólveig keyptu 57 fm húsnæði
fyrir veitingastaöinn sinn og byrjuðu á því að
hafa opið frá hálf tólf til 6. En vegna þeirra
sem vilja fá að borða kvöldmat hjá þeim hafa
þær nú ákveðið að hafa opið til 9 á kvöldin.
„Okkur dreymdi aldrei um aö við gætum
orðið atvinnuskapandi, en við sjáum nú fram
á að geta ráðið starfsfólk okkur til aðstoðar,"
segir Sólveig að lokum og leysir okkur út með
uppskrift að einum af þeim réttúm sem þær
bjóða upp á á námskeiðunum.
sbj