Vera - 01.06.1995, Side 22

nýi j fnréttisráðherrann
58 ára frá því 17. mars síöastliöinn. Hefur set-
iö á þingi í 21 ár. Háriö gráspengt. Jakkafötin
ómissandi sitja vei. Þrekiö er greinilega í lagi
þrátt fyrir aö hann keöjureyki filtersígarettur.
Mér gengur illa að tengja Pál Pétursson á
Höllustööum viö jafnréttismál. Ég veit raunar
ekki hvort mér þykir furðulegra: Aö sjá mann í
háu opinberu starfi á þessum heilsufarstím-
um reykja filtersígarettur eöa Pál Pétursson í
yfirstóli jafnréttismála.
„Ég get ekkert gert að þvt að ég er ekki
kona," segir jafnréttisráðherrann þegar ég
viðra hugrenningar mínar um manninn í
stööunni. „Ég hef langa reynslu í pólitík og
er vanur því að leggja mig stíft fram. Jafnrétt-
ismál heyra undir félagsmálaráðuneytið og
þar með kem ég að þeim málaflokki. Hann
hefur verið í ólagi og ég ætla mér að þoka
þeim málum til réttrar áttar. Að vissu leyti er
það styrkur að vera ekki kona í þessu emb-
ætti og á kafi í hagsmunatogstreitu."
Ég spyr hvað hann eigi við með því. Páll
bendir á að félagasamtök í landinu séu ekki
endilega sammála um leiðir að settu marki,
hvort heldur samtök kvenna eða samtök á
vinnumarkaði. Skoðanir séu skiptar í þess-
um efnum og það geti verið kostur að vera
ekki bundinn þeim.
Er nokkur óbundinn af skoöunum? Það
kemur í Ijós hér síðar. Ég nefni að stjórnar-
sáttmáli hinnar nýju ríkisstjórnar nefni jafn-
réttismál stuttlega og ekki sé laust við að
mörgum þyki roðiö rýrt.
Páll Pétursson segir sáttmálann ekki
hafa verið hugsaðan öðru vísi en sem
minnispunkta um atriði sem ríkisstjórnin
ætli að beita sérfyrir. Ráöherrar muni vinna
að verkefnaskrám hver í sínum málaflokk-
um og þær verði birtar meö haustinu. „Brýn-
ast í jafnréttismálunum eru launamálin,"
„Að vissu leyti er það styrkur
að vera ekki kona í þessu
embætti og á kafí í hags-
munatogstreitu."
segir hann. „Launamunurinn er mun meiri
en maður gerði sér grein fyrir og það er brýn-
ast að draga úr því misrétti." Rannveig Guð-
mundsdóttir, fýrrverandi félagsmálaráð-
herra, skipaði starfshóp þann 8. mars sl.
sem ber heitið „Starfshópur til að draga úr
launamun karla og kvenna". Páll nefnir að
vinnuveitendur hafi ekki viljaö taka þátt í
starfshópnum á sínum tíma, en hann vilji fá
fulltrúa þeirra í hópinn. „Án þeirra finnst mér
ekki líklegt að árangur náist," segir hann. Þá
hefur flokkssystir hans Siv Friðleifsdóttir
tekið að sér formennsku fýrir hópnum og
segir Páll að hún gangi að því verki af ein-
þeittum vilja og metnaði. Hópurinn mun afla
gagna um starfsmat og huga að leiðum í
þeim efnum. Þá nefnir félagsmálaráðherra
að jafnréttisáætlun muni endurskoðuð á
þessu ári svo sem reglur geri ráð fyrir.
Ég segi félagsmálaráðherra aö mér þyki
flokkur hans vera sá stjórnmálaflokkur af
gömlu flokkunum sem mesta stökkið hafi
tekið á síðastliðnum árum í þá átt að bæta
ímynd sína meðal kvenna. Reyndar var þar
ekki upp í háan söðul að fara því Framsókn-
arflokkurinn var lengur aö taka við sér en
hinir flokkarnir. Konur skipa nú 20 prósent
af þingliði hans. Til samanburðar: Alþýðu-
flokkur 14%, Alþýðubandalag 22% og Sjálf-
stæðisflokkur 16%. Konur skipa 75% af
þingliði Þjóðvaka, og Kvennalistann þarf
ekki að nefna.
Félagsmálaráðherra segir aö allan þann
tíma sem hann hafi unnið í pólitík (frá
menntaskólaárunum) hafi framsóknarmenn
reynt að auka hlut kvenna innan flokksins.
Illa hafi hins vegar gengið í fyrstunni að fá
konur í framboð. Hér sagðist hann tala sem
framsóknarmaður í Norðurlandskjördæmi
vestra og þurfi sú reynsla ekki að gilda alls
staðar á landinu. „í fýrsta skipti sem ég var
í framboði skipaöi þó Guðrún Benediktsdótt-
ir í Grundarási 3. sæti listans," segir hann.
Það hafi verið stöðugt keppikefli aö auka
hlut kvenna og nú væri að takast sæmilega
til. „Við sem skipum efstu sætin erum oft
ekki tilbúnir til að standa strax upp, hvorki
fyrir konum né körlum," segir ráðherrann.
„Konur eru nú komnar ofarlega á lista og
Flestir stjórnmálaflokkar á
hinum Norðurlöndunum tóku
upp kvóta varðandi þingmenn
á 8. og 9. áratugnum, og ár-
angurinn lét ekkí á sér
standa.
munu þokast upp með tímanum. Konur í
Framsóknarflokknum eru fremur áberandi í
sveitarstjórnum en í landsmálunum. Það á
sér e.t.v. þær skýringar að þingmennsku
fylgir mikil röskun á fjölskylduhögum og bú-
setu fýrir landsbyggðarfólk, og það er nú svo
að karlmenn hafa verið „færanlegri" að
þessu leyti heldur en konurnar. En konur
eiga að sjálfsögðu erindi í landsmálin. Ekki
vegna þess að þær eru konur heldur vegna
þess að þær eru ekki síður hæfar en karlar."
Félagsmálaráðherrann segist ekki vera
kvótamaður. „Égtei að kynin eigi að njóta sín
á jafnréttisgrundvelIi,“ segir hann. „Jafnrétti
getur ekki verið fólgið í því að vera ráðin í starf
vegna þess að viðkomandi er kona, eða vera
hafnað fyrir það eitt að vera karlmaður."
Ég þendi á að kvótar hafi lengi verið not-
aðir í opinberum störfum í Bandaríkjunum
og mjög víöa T Evrópu séu þeir ýmist notaðir
eða verið að taka þá upp, hvort heldur á
vinnumarkaði eða hjá stjórnmálaflokkum.
Flestir stjórnmálaflokkar á hinum Norður-
löndunum tóku upp kvóta varðandi þing-
menn á 8. og 9. áratugnum, og árangurinn
lét ekki á sér standa. „Þessa ráðstöfun hafa
margar þjóðirtekið uþþ vegna þess að þetta
hefur einfaldlega þótt líklegt til að skila ár-
angri," segi ég. „Enginn hefur þó vænt þess-
ar þjóðir um heimsku. Hér er kvótatal hins
vegar talið heimskutal."
Félagsmálaráðherra verður hugsi á svip.
„Það má vel vera að viðbrögðin liggi í tungu-
málinu," segir hann síðan. „Jafnrétti á Ts-
lensku þýðir að annað kynið sé ekki sett hjá
vegna kynferðis. Annað hvort er rétturinn
jafn eða ekki.“