Vera - 01.06.1995, Blaðsíða 34
k nurnar i París
Sylvia Beach og Adrienne Monnier
ráku bókabúöir í París á tímum
tveggja heimsstyrjalda og bjuggu
saman i íbúö Adrienne. Til þeirra
sóttu tvær kynslóöir bandarískra,
breskra og franskra rithófunda í Par-
ís bókmenntalega næringu sína og
Sylvia varö fyrsti útgefandi írska rit-
höfundarins James Joyce. Bókabúöin
hennar hét Shakespeare og
Company.
aö sinna áhugamálum sínum og var faðir
þeirra stoltur af sínum sjálfstæðu dætrum.
Barátta bresku suffragettanna fyrir kosn-
ingarétti kvenna hafði áhrif á þær og móðir
þeirra, Eleanor sem einnig hreifst af Evr-
ópu, var á stöðugum ferðalögum með dæt-
ur sínar. Hún og Sylvia voru meðal annars í
tvö ár á Spáni og varð spænskan fjórða
tungumál hennar, auk ítölsku og frönsku.
Með ferðalögunum vildi móðirin stuöla að
aukinni menntun dætranna og það sjónar-
mið varði faðir þeirra en í Princeton, þar
sem hann starfaði, var talað um að konan
og dæturnar hefðu svikið hann.
Sylvia fórtil Parísar árið 1916 til að lesa
frönsk Ijóð og komast að heiman. Þá var
stríð í Evrópu og margir Ameríkanar buðu
ekki miklir í Frakklandi á þeim tíma.
Adrienne og Gertrude Stein
Árið 1917 urðu þáttaskil í Itfi Sylviu, en þá
frétti hún af bókaverslun Adrienne Monnier
ogfór að sækja Ijóðaupplestra sem þarfóru
fram. Hún var þá þrttug en Adrienne 26 ára.
Þær voru afar ólíkar - Adrienne bústin og
móðurleg en Sylvia grönn og beinaber og
alltaf með sígarettu milli langra og fínlegra
fingranna. Hemingway segir að Sylvia hafi
verið hressileg t fasi: „Hún hafði fallega fæt-
ur, var elskuleg, skemmtileg og áhugasöm
og hafði gaman af þvt að spauga og slúðra.
Enginn sem ég þekki hefur verið eins elsku-
legur við mig og hún.“
Árið 1919 opnaði Sylvia svo sína bóka-
verslun, Shakespeare og Company, í ná-
Sylvia fæddist árið 1887 og óist upp I New
Jersey í Bandaríkjunum þar sem faðir henn-
ar var prestur. Sylvia var heilsutæpt barn og
fékk þvt litla formlega menntun, en var orð-
in læs fjögurra ára gömul ogfann sinn heim
í bókum. Hún kom fyrst til Parísar
árið 1902 þegar faðir hennar fékk
starf við amertsku kirkjuna þar. Par-
ísardvölin hafði mikil áhrif á fjölskyld-
una sem dvaldi í borginni í þrjú ár og
systurnar þrjár áttu allar eftir að
snúa aftur. Þær voru hvattar til þess
sig fram til starfa fyrir Frakkland. Sylvia tók
að sér landbúnaðarstörf og starfaði einnig
nokkra mánuði t Stbertu fyrir Rauða kross-
inn. Hana langaði til að verða blaðamaður
en atvinnumöguleikar blaðakvenna voru
grenni við verslun Adrienne og sex árum
seinna var hún oröin ein af þekktustu kon-
unum í Parts. Bókabúðin markaði upphaf
nýs tímabils bókmennta á ensku í París og
þessar tvær verslanir, sem einnig lánuðu
bækur, voru algjör nýjung í Parísar-
borg. Annað sem markaði þeim sér-
stöðu var það að þær seldu einung-
is bækur sem þær voru sjálfar
hrifnar af. Viðskiptavinirnir
streymdu að og gerðust meðlimir
bókasafnsins. Hér hittust frægir rit-
Sylvia Beach og
Adríenne Monnier.
Samband þeirra
stóö í 38 ár.