Vera - 01.02.1997, Page 28

alla kökuna, bara eina sneiö; ef þau gætu
tekið eitt og eitt námskeiö sem gæfi þeim
afmörkuö réttindi og sem þau gætu síðan sí-
fellt prjónaö viö þegar þau eru tilþúin til
þess. Það rekst hins vegar hvað á annars
horn, því faghópar reyna aö standa vörö um
réttindi sín eins og aukin ásókn í löggildingu
starfsheita ber meö sér. Ástæðan fyrir mik-
illi uppbygginu bóknáms er sú að þaö er
miklu ódýrara heldur en verknámið.”
Nú, þegar grunnskólinn hefur veriö
fluttur frá ríki til sveitarfélaga, ætti aö
vera hægt aö breyta þessu.
„Já, en það tekur langan tíma, eins og
meö allar rótgrónar stofnanir.”
Hvaöa breytingar vildir þú helst sjá?
„Aö skólinn væri betur í stakk búinn aö
sinna þessum einstaklingsbundnu þörfum.
Að hann geti uppfyllt þá lagaskyldu grunn-
skólalaga aö uppfylla þarfir einstaklinga,
viðurkenna styrkleika og veikleika og aö
menn viðurkenni þetta allt sem gott oggilt.”
„Ungar, menntunarlausar mæöur
þurfa aö fá starfsmenntun," segir
borgarstjóri sem hér skoöar
listsýningu ungs fólks í Ráöhúsinu.
En fyrst viö erum farnar aö tala um
skólastarfiö, þá er stór meirihluti kenn-
ara í dag kvenkyns. Er þaö æskilegt?
„Nei, það er ekki kostur aö nær einvörð-
ungu konur sinni kennslustarfi. Það er eng-
in kvennapólitík í því. Börn þurfa fyrirmyndir
af báðum kynjum. Égheld að meirajafnvægi
næðist í skólastarfinu með því.
Það er búið að gera mælingar á þeirri at-
hygli sem stelpur og strákar fá í skólastof-
unni. Strákarnir fá meiri athygli og meiri við-
brögö frá kennaranum, en það er ekki
magnið heldur gæðin sem málið snýst um.
Mikið af þessari athygli snýst um að fá
strákana til að vera til friðs. Stelpurnar eru
jafnvel látnar í það aö sjá til þess aö strák-
arnir séu til friös. Það er þetta sem Margrét
Pála hefur ver-
ið að tala um;
strákarnir fá
athygli á kostn-
að stelþnanna.
Sem betur
fer eru foreldr-
ar að gera sér
greinfyrirþessu
og famir að
vera virkari í
skólastarfinu.
Sem foreldrar
berum við frum-
ábyrgð á börn-
unum okkar
oggetum ekki ætlasttil þess aö skólinn sjái
um allt; aö kenna þeim kurteisi, framkomu
og mannleg samskipti. Viö getum ekki bara
afhent börnin við skóladyrnar og ætlast til
að skólinn komi þeim til manns.”
Sem leiöir hugann aö öðru máli; ástand-
inu í miðborg Reykjavíkur um helgamætur.
„Það varð mikil breyting á því ástandi fyrir
tveimur árum. Þá fór í gang samstillt átak
borgar, yfirvalda ogforeldra um að fjarlægja
börn undir sextán ára aldri úr miðborginni.
Reglur eru reglur og eftir þeim á að fara. En
þetta hefði aldrei gerst ef frumkvæði for-
eldra hefði ekki notið við. Hins vegar eru þar
ennþá krakkar frá 16-18 ára en það er
vandamál sem yfirvöld geta ekki ráðið við ef
ekki er stuðningur frá foreldrum.
Þessum krökkum er alls staðar úthýst.
Þau geta ekki farið inn á kaffihús eftir klukk-
an átta á kvöldin vegna þess að þá breytast
kaffihúsin í vínveitingahús. Krakkarnir eiga
því í mjögfá hús að venda. Að vísu hefur orð-
ið einhver breyting á þessu með Hinu hús-
inu því þangað kemur alveg ótrúlegur fjöldi.
Það er hins vegar ekkert I lagi að 16-17 ára
krakkar séu úti á nóttunni til klukkan fjögur
eða fimm og það niðri t miðbæ. Strangt til
tekið mega þau vera úti og yfirvöld eða lög-
regla geta ekkert gert. Þetta er hins vegar
spurning um skilaboðin sem krakkarnir fá
að heiman: Er þetta allt í lagi?
Ég held að inn í þetta hjá okkur spili sjálf-
ræðisaldur. Hann er of lágur. Krakkarnir eru
sjálfráða sextán ára, samkvæmt lögum, en
ekki í praxis. Sextán ára krakki getur ekki
séð um sig sjálfurí nútíma samfélagi. Hann
fær ekki vinnu og getur ekki séð sér far-
borða. Hann er ekki orðinn fullorðinn. í sjálf-
ræði felast hins vegar þau skilaboð að hann
sé það og geti fundið fótum sínum forráð.”
Þarf þá ekki að byrja á því að hækka
sjálfræöisaldurinn?
„Jú. Þaö er stundum talað um það sem
mannréttindaskeröingu aö taka þennan rétt
af unglingum. Mörg þeirra búi við þannig að-
stæður að þau verði að geta flutt frá foreldr-
um slnum. En hvert?
Ég tel mun mikilvægara að finna úrlausn
fyrir þennan takmarkaöa hóp krakka en lög-
legt leyfi til að flytja frá foreldrum sínum.”
Hvers vegna er sjálfræðisaldurinn
ekki hækkaður?
„Ég held að það sé fjármálapólitísk
spurning. Þegar þau verða sjálfráða, eru
þau orðin skattskyldir þegnar og ríkið hættir
að borga með þeim barnabætur. Ef sjálf-
ræðisaldurinn yrði hækkaður myndi það
$

l