Vera - 01.12.1999, Qupperneq 44

F E M í N I S I I E E R Á B í Q
Anna Ólafsdóttir Björnsson
*
Kjarnakonur
Það hefur lengi staðið til að taka fyrir nokkrar myndir um kjarnakonur, sumar
með nettum feminískum boðskap, sem ef til vill eru ekki efni í heilan kvikmyndapistil
en verðskulda engu að síður athygli. Nú skal verða af því. Þetta eru myndir sem eiga það
aðallega sammerkt að vera um konur sem láta sér ekki allt fyrir brjósti brenna við
mjög margvíslegar aðstæður. Til glöggvunar flokka ég þær á gamaldags hátt eftir vinsælustu
sýningartímum bióanna - en þessar myndir eru allar fáanlegar á helstu myndbandaleigum.
3 bíó:
Harriet the Spy
(1996)
Þessi mynd prýðir list-
ann yfir tíu bestu
myndir ársins 1996 hjá
feminískum kvik-
myndagagnrýnendum
í Bandaríkjunum. Hún
kom verulega á óvart.
Frómt frá sagt hefði
ég ekki skoðað hana
nema vegna þess að hún hafnaði á þessum lista.
Söguhetjan er 11 ára gömul stelpa, Harriet, sem
Michelle Trachtenberg leikur. Barnfóstran hennar,
Gulla, sem Rosie O'Donnell leikur, hvetur hana til
að þroska með sér hæfileikann til að skrifa sem
stelpan hefur fengið ríkan skammt af. Hún segir
henni að athuga hegðun fólksins í kring um sig
og skrá nákvæmlega. Harriet tekur hlutverk sitt
mjög alvarlega, kannski full-alvarlega, og njósnar
samviskusamlega um vini jafnt sem ókunnugt
fólk. Leikur barnanna er sérstakt aðalsmerki
myndarinnar og eiginlega lifir maður sig inn í
heim þeirra. Stelpurnar eru gerendurnir, eins og
títt er um stelpur áður en þær komast á flissald-
urinn. Þetta er hvorki barna- né fullorðinsmynd
heldur bara góð mynd fyrir fólk sem hefur áhuga
á mannlegum samskiptum. Leikstjóri er Brownen
Huges og myndin er að mestu leyti tekin í
Kanada.
5 bíó:
Guarding Tess
(1994)
Það er fyrst og fremst
góður leikur Shirley
MacLaine sem veldur
því að ég mæli með
þessari mynd. Hún
leikur Tess, skapmikla
fyrrverandi forsetafrú
Bandaríkjanna sem þolir ekki þá þvingun sem líf-
verðirnir í kringum hana eru í lífi hennar. Sam-
skiptin eru bæði dramatísk og ærslafengin og
myndin er á mörkum þess að vera spennumynd
og drama. Nicoias Cage leikur lífvörð sem er í
lykilhlutverki nokkra mánuði í lífi Tess. Hann skilar
sínu hlutverki mjög vel, er að vísu ofboðslega
Cage-legur, en það er nú bara kostur. Shirley
MacLaine Ijær sínu erfiða hlutverki skemmtileg
blæbrigði og það sem mestu máli skiptir hve auð-
velt er að láta sér þykja vænt um persónurnar í
myndinni, hversu fáránlegar sem þær eru í raun
og veru. Leikstjóri er Hugh Wilson.
9 bíó:
Roseanna's Grave
(1997)
Roseanna's Grave, sem
einnig hefur verið gefin
út undir nafninu For
Roeseanna, er grá
kómedía (ekki kolsvört)
um ítalskan eiginmann
sem berst fyrir því að
tryggja krabbameins-
veikri konu sinni leg-
stað í kirkjugarðinum í þorpinu þeirra. Jean Reno
er alveg óborganlegur í hlutverki Marcello, eigin-
mannsins trygga og trausta, sem leggur allt í söl-
urnar fyrir konuna sína. Það er alveg merkilegt að
sjá þennan furðulega leikara í svona hlutverki, en
það væri erfitt að hugsa sér annan betri í það.
Myndin nálgast það að vera ærslaleikur á köflum
en Ijúfur og alvarlegur undirtónn í mátulegum
skömmtum með. Merchedes Ruehl er hófstilltari
sem Roseanna en eftirminnileg, ekki síst í seinustu
senunum. (tölsk/amerísk framleiðsla. Leikstjóri
Paul Weiland.
11 bíó: Coming Home
(1978)
Þessi mynd var sú fyrsta
í röð margra mismun-
andi friðelskandi banda-
rískra kvikmynda um Ví-
etnamstríðið og heim-
komu hermanna ( og
eftir stríðið. Að mínu
mati ber hún af jafnvel
hinni sterku Deer
Hunter, sem fjallar um
svipað efni. Það sem mér finnst spennandi við
myndina er að skoða aðalpersónuna, Sally, sem
Jane Fonda leikur. Ég þurfti að kyngja nokkrum
fordómum um Barbarellu, framtlðarskutlu og lík-
amsræktarfrömuðinn í röndótta dressinu, til að
njóta þess að sjá Fonda í þessu hlutverki en það
tókst, enda fékk hún Óskarinn fyrir hlutverkið,
ásamt mótleikaranum Jon Voigt, sem er einnig
mjög eftirminnilegur í sínu hlutverki. I upphafi
myndarinnar er hún hlýðin og góð eiginkona yfir-
manns I Bandaríkjaher og aldrei hefur staðið á
eigin fótum. Hann bannar henni að vinna úti þeg-
ar hann fer til Víetnam að yfirmannast og henni
finnst greinilega ekkert athugavert við það. En
henni finnst að hún hljóti nú að „mega" vinna
sjálfboðastarf á herspítala og þar öðlast hún bæði
lífsreynslu og sjálfstæði til að standa á eigin fót-
um. Aðrir atburðir myndarinnar yfirskyggja þessa
atburðarás en ef grannt er skoðað er þessi þráð-
ur sterkur og óslitinn í gegnum alla myndina.
Skoðið bara, stelpur. Tími myndarinnar er dálítið
skemmtilegur, bæði tímarnir sem hún á að endur-
spegla og einnig sú staðreynd að þegar fram-
leiðsla hennar hófst stóð stríðið enn. Myndin er
öflug ádeila á það, en þegar gerð hennar lauk var
stríðinu lokið. Aðstandendur myndarinnar hafa
sjálfsagt ætlað henni að vera innlegg ( ádeiluna á
stríðið, enda flestir aktívistar gegn stríðsrekstri
Bandaríkjamanna í Víetnam. En sem betur fór
fékk myndin að halda sínum brag þótt strfðið væri
búið. Leikstjóri er Hal Ashby.
44 • VERA