Vera - 01.02.2000, Blaðsíða 20
Fyrsti íslendingurirm
sem er barn 21. aldarinnar
„Jú, víst er ég svolítið upp með mér.
Ég get ekki neitað því," segir Ásta Císladóttir
Ijósmóðir á Patreksfirði. Það var hún sem
tók á móti 2000 áramóta barninu á nýársnótt
á sjúkrahúsinu á Patró, stórum og fallegum strák,
sem er sonur hjónanna Öldu H. Sigurðardóttur
og Bjarka Birgissonar
„Hann er yndislegur eins og öll lítil börn," segir
Ijósan og hýrubros lýsir upp andlitið með
reynslurúnum. „Nei, mér datt það nú ekki í hug á
mínum yngri árum að ég mundi taka á móti fyrsta
Islendingi sem væri barn tuttugustu og fyrstu ald-
arinnar. Reyndar hef ég stundum hugsað sem svo
- bara um venjuleg áramót - að fyrsta barnið
gæti vel komið til okkar hérna fyrir vestan.
Blessuð börnin vilja víst ekkert endilega fæðast í
borgum. Ég er sjálf útnesjakona - og vona að ég
verði aldei svo langt leidd að ég hætti að vera
það. Reyndar er ég eyjakona að ætt og uppruna,
frá Skáleyjum á Breiðafirði, eins og þú veist, fædd
1935."
Við Ásta sitjum tvær einar í borðstofu sjúkra-
hússins. Allir eru farnir heim nema kvöldvaktin,
hér er rólegt og hljótt.
Segðu mér frá sjálfri þér, bið ég. Það er eitt-
hvað mikilfenglegt undir kyrrlátu yfirborðinu hjá
fólki eins og Ástu, eitthvað sem geymir reynslu
kynslóðanna. Segðu mér hvers vegna þú valdir
Ijósmóðurstarfið.
„Það er nú löng saga og þó stutt. Ég var sext-
án ára þegar ég tók þá ákvörðun. Þannig var að
elsta systir mín, sem bjó suður í Borgarfirði, kom
heim í Skáleyjar til að fæða sitt fyrsta
barn. Það mundu víst fáar ungar kon-
ur gera nú. En auðvitað voru þá aðrir
tímar, sveitir allar í byggð og læknir og
Ijósmóðir í Flatey. Allt gekk vel, hún
eignaðist fallegt stúlkubarn. Þetta
gerðist snemma morguns og ég kom
inn til hennar þegar barnið var alveg
nýfætt, ekki farið að baða það eða
klæða, það var bara það sjálft. Mér var
þetta eins og opinberun sem ég gleymi
aldrei. Mér fannst ég verða vitni að
einhverju óendanlega stórkostlegu. Á
þeirri stundu ákvað ég að verða Ijós-
móðir. Ekkert annað kom til greina.
Kannske hefur Ijósan sem var hjá syst-
ur minni orðið vör við áhuga minn því
hún bað mig að aðstoða sig dagana sem hún
dvaldi í Skáleyjum. Ég átti að halda herbergi
sængurkonunnar hreinu, fjarlægja óhrein föt og
„bekken" og allt þess háttar. Ég leit mjög upp til
Ijósunnar, Pálínu Sveinsdóttur, fannst hún alveg
einstök kona. Frá henni geisluðu góð áhrif. Það er
erfitt að lýsa því en auðvelt að finna það."
Og draumurinn rættist?
„Já, draumurinn minn um Ijósmóðurstarfið rætt-
ist. Ég fór reyndar ekki að læra fyrr en ég var
komin yfir tvítugt. Þá hafði ég þó farið nokkuð að
heiman, meðal annars í húsmæðraskóla."
Þig hefur ekki dreymt að þú sætir yfir
álfkonu, eins og stundum bar við fyrrum?
Nú kímir Ásta. „Nei, ónei. En afasystur mína,
Kristínu Jónsdóttur sem var Ijósmóðir, dreymdi
þannig draum þegar hún var ung stúlka. Þá var
hún við heyskap með fleira fólki í eyju sem heitir
Fagurey og var legið við. Eina nóttina dreymdi
hana að hún væri sótt til álfkonu. Slíkt þótti mik-
ið lánsmerki."
En þú hefur líka verið lánsöm i starfi?
„Jú, það tel ég mig hafa verið. Starf mitt hefur
verið alveg sérlega farsælt, finnst mér. Auðvitað
koma líka daprar stundir, eins og þegar maður
þarf að taka á móti litlum, andvana börnum. En
sem betur fer hef ég sjaldan þurft þess."
Hvað getið þið þá gert til að
hugga mæðurnar?
Ásta hugsar sig um. „Maður finnur bara ósjálfrátt
hvað helst getur veitt kjark og huggun hverju
sinni. Auðvitað tekur maður þátt í söknuðinum,
alveg eins og maður tekur þátt í gleðinni þegar
allt gengur vel."
Manstu eftir einhverju óvenjulegu
frá starfi þínu?
„Já, ég man eftir mörgu. En allt það óvenjulega er
svo viðkvæmt og svo mikið einkamál að maður
getur ekki talað um það. En ég skal segja þér
hvað það er sem tekur öllu öðru fram - mesta
gleði sem ég hef lifað í starfi: Að taka á móti
barnabörnunum sínum. Það er stór-
kostleg lífsreynsla." Og andlit ömm-
unnar geislar við tilhugsunina.
En svo við vikjum að hversdagslíf-
inu. Þú fékkst stöðu hér á Patreks-
firði strax eftir að þú útskrifaðist?
„Já, hér hefur starfsvettvangur minn
verið. Og hér kynntist ég manninum
mínum sem var ungur sjómaður hér
þá. Hér áttum við börnin okkar og
komum þeim upp."
Ert þú ekki dálítill sjómaður sjálf,
eyjakonan?
k * ■! )
7 'W -
Ásta við störf á Sjúkrahúsinu á Patreksfirði.
20 • VERA