Vera - 01.02.2000, Blaðsíða 54

,,Þú liefur bara takmarkaðari tíma ti) þess að veiða íiskinn, þurrka kjötið þitt, tína berin - og þetta
á ekki bara við Yukon fylkið (Kanada); svona er þetta í öllum löndum norðurbeimskautsins.u
Louise Profeit-Leblanc, kanadísk indjánakona
Nftrflurheiimskau
^konur
Á ráðstefnu sem haldin var í Whitehorse í Kanada nýverið, mættu 400 konur
og ræddu um hvað það þýðir að vera kona nærri norðurheimskautsbaugi jarðarinnar.
Þessi þriggja daga kvennaráðstefna var haldin dagana 18. til 20. nóvember 1999
til þess að mynda tengingu milli kvenna á norðurheimskauti jarðarinnar.
Eins og ein kona orðaði það: n Indjánar ofan á.”
Ekki bara indjánar
Mikiil meirihluti þeirra 400 mektarkvenna sem
samankomnar voru á þessari ráðstefnu voru
frumbyggjar frá norðurhluta Kanada, Alaska,
Grænlandi og Rússlandi. En þrátt fyrir að flestar
konurnar sem mættu væru indjánar, eskimóar og
lappar, þá voru ekki bara frumbyggjar é ráðstefn-
unni. Það var líka hægt að finna nokkrar víkinga-
dætur í Whitehorse þessa helgina; Ijóshærð kona
frá sænska ríkisútvarpinu mætti, nokkrir Finnar,
ein eða tvær norskar konur og einn (slendingur.
Konum frá átta löndum umhverfis norðurheim-
skautið var boðið - Kanada, Bandaríkjunum
(Alaska), Rússlandi, Finnlandi, Svíþjóð, Noregi,
Grænlandi og íslandi.
Það var tólf stiga frost og nærri fullur máninn
skein í gamalkunnu skammdeginu. Klædd í galla-
buxur og lopapeysu - eins íslensk og ég mögu-
lega gat verið án þess að hafa þjóðbúninginn
hennar ömmu tiltækan - mætti ég vopnuð
myndavél og skrifblokk á þessa alþjóðlegu ráð-
stefnu kvenna. Tvær hollenskar konur og nokkrar
breskar og skoskar konur mættu af einskærri for-
vitni, til þess að kynna sér lífshætti og siði kvenna
sem búa í kring um norðurheimskautið. Tólf stiga
frost er bara milt svona seint í nóvember, á
breiddargráðu 61 í norðvestur Kanada. En það er
meira dagsljós heldur en heima á (slandi.
Tilgangur
„Tilgangur ráðstefnunnar var að sýna heiminum
fram é að hægt er að koma mörgu í framkvæmd,
þrátt fyrir ólíkan uppruna," sagði ein af ellefu
stjórnendum ráðstefnunnar, Amanda Graham,
frá Kanada.
Shauna McLaron, kanadísk kona sem þýðir
rússnesku yfir á ensku sagði: „Það eru haldnar svo
margar ráðstefnur þar sem fólk bara talar, at-
burðarás ráðstefnunnar er gefin út og svo ekkert
meira - fólk sem hittist á ráðstefnunni hefur ekk-
ert frekara samband."
Stjórnendur ráðstefnunnar vonast til þess að
Netið auðveldi þeim konum sem kynntust að hafa
samband aftur, og ef til vill halda aðra ráðstefnu
eftir aldamótin. Fleimasíða ráðstefnunnar er
www.circumpolar.net.
Námskeið
Mörg námskeið voru haldin á ráðstefnunni. Á
flestum þeirra var einblínt á mál sem viðkoma öll-
um löndum sem liggja umhverfis norðurheim-
skautið. Ofbeldi í samböndum unglinga; lög og
réttur; ofbeldi gagnvart konum; vinna kvenna;
konur og frami; konur í fjölmiðlum; jurtalækning-
ar; heimastjórn á norðurhveli jarðarinnar; garð-
rækt; alkóhólismi og konur og fleiri og fleiri nám-
skeið voru haldin.
Liflegar umræður áttu sér stað um hluti eins
og hversu margt annað en grænkál og rófur sé
hægt að rækta fyrir norðan sextugustu breidd-
argráðu, hversu útbreiddur alkóhólismi er á
norðurhveli jarðarinnar, skammdegið og tónlist
kvenna.
íslendingur
Þar sem ég bý í Whitehorse, eða Hrímfaxa, eins
og íslenskir gullgrafarar nefndu borgina I gullæði
Kanada og Alaska fyrir rétt rúmum 100 árum, þá
var það algjör tilviljun að Breiðhyltingurinn ég tók
þátt í þessari ráðstefnu.
Ég veit ekki af hverju ekki fleiri (slendingar
mættu - kannski var kostnaðurinn hindrun. Flug
til Yukon frá Keflavík og til baka kostar um það bil
150 þúsund krónur. Ég verð að viðurkenna að ég
hafði vonast til þess að geta talað hið ástkæra, yl-
hýra í þrjá daga en ekkert varð úr þeirri ósk.
Vegna þess að ég hef unnið sem lausapenni I
þremur löndum og unnið sem blaðakona á eina
dagblaði Yukons fylkis seinasta árið, þá var ég
beðin um að halda námskeið um konur í fjölmiðl-
um. Hvert sæti var setið, þar af voru tveir græn-
lenskir karlmenn, hollensk kona, margar
kanadískar konur og ein frá Alaska. Þar sem ég
var eini (slendingurinn þá var, skiljanlega, öllum
spurningum um (sland beint til mln. Mér þótti at-
Rita Blumenstein sem er af Athabaska
ættstofninum í Alaska söng á tungumáii
þjóðfiokks síns. Rita er indjánalæknir
og notar þekkingu formaeðra sinna
í fræðum sínum. Hún notar hanska
í dönsum sínum þar sem það er óvirðing
við andana að sína hendur sínar.
hyglisvert að fólk virtist almennt vita minna um
mitt elskaða Island heldur en um Síberiu eða
Lappland. En margar konur fóru heim með mun
meiri vitneskju um Island heldur en áður en þær
komu.
Sigrún Maria Kristinsdóttir
54 • VERA