Vera - 01.02.2001, Side 52

Þóra Þorsteinsdóttir og Hugrún R. Hjaltadóttir
B net
Fituskertur
létt-femínismi
Þættirnir um Buffy vampírubano hafa ótt gríð-
arlegum vinsældum að fagna í Bandaríkjunum
og víðar en minna hefur farið fyrir þáttunum hér.
Stöð tvö er nú að hefja sýningar á þriðju seríunni og
því fannst mér við hæfi að fjalla lítillega um þættina
frá femínísku sjónarhorni.

Buffy er nógu sterk til þess ao ráoa vio allar

Þegar ég sá fyrst þátt um Buffy the Vampier Slayer
fannst mér ekki mikið til hans koma. Þarna var bara
enn einn unglingaþátturinn með ljóshærða dúkku í
aðalhlutverki sem örugglega ekkert væri varið í. Það
sem vakti athygli mína var að þessi litla dúkka var að
slást af hörku við ógeðsleg skrímsli sem sést ekki oft í
bandarískum sjónvarpsþáttum. Þegar ég var búin að
sjá nokkra þætti kom upp sú hugsun að þetta væru
hugsanlega femínískir þættir, allavega létt-femínískir.
í Bandaríkjunim hefur Buffy verið lof-
uð fyrir að vera femínísk kvenhetja
og í mörgum háskólum er farið að
fjalla um hana sem dæmi um femín-
isma í afþreyingarmenningu. Þetta
finnst mér pínulítið sorglegt þar sem
enginn viðriðinn þættina hefurviður-
kennt femíníska boðskapinn og aðal-
leikkonan, hún Sarah Michelle Gell-
ar, þvertekur fyrir það að vera
femínisti. Þó þori ég ekki alveg að af-
skrifa það að höfundur þáttanna sé
að reyna að lauma femínískum boð-
skap að
áhorfendum en þori bara ekki að
hafa orð á því af hræðslu við að fá á
sig femfnistastimpilinn og þar með
fæla burtu milljónir áhorfenda.
Þættirnir um Buffy eru angi af Girl power bylgjunni
sem er oftast tengd við Spice girls. Girl power gengur
út á að sýna að stelpur geti líka verið sterkar og kraft-
miklar og umfram allt eru þær ekki fórnarlömb eins né
neins. Þetta er auðvitað takmarkaður boðskapur en
hann nær til stelpna og gefur tækifæri á nýja og kraft-
meiri sýn á stelpur í fjölmiðlum.
Ofurnáttúrulegur líkamlegur kraftur
Buffy er 16 ára þegar sagan hefst og er hún nýflutt til
Sunnydale. í bænum er ekki allt með felldu, þar er
einn unglingaskóli og einn skemmtistaður en tólf
kirkjugarðar sem segir margt um fólksfjölda og dánar-
tíðni. Ástæðan fyrir þessu er sú að bærinn stendur
ofan á einum af munnum vítis. Buffy talar og klæðir
sig eins og flestar stelpur gera í high school sjón-
varpsþáttum en hún er öðru vísi. Hún er útvalin vam-
pírubani, „the slayer", og til að auðvelda henni að
slást við myrkraöflin er henni gefinn ofurnáttúrulegur
líkamlegur kraftur. Buffy er nógu sterk til þess að ráða
við allar stærðir og gerðir af skrímslum en hún notar
þessa krafta sfna líka óspart til þess
að sýna að það er hún sem ræður.
Hún gengur í skrokk á ósmekklegum
körlum sem flauta á eftir henni úti á
götu og hjálpar vinum sfnum út úr
vandræðum í skólanum með því að
snúa upp á hendurnar á fólki. Xand-
er vinur Buffy finnst karlmennsku
sinni oft ógnað. Honum finnst í lagi
þegar hún bjargar lífi hans en það
fer í taugarnar á honum að hún
þurfi ailtaf að vera að skipta sér af
þegar hann lendir upp á kant við
hina strákana f skólanum. Eins og
hann segir sjálfur: Glóðarauga
hverfur en stoltið grær ekki. Sem
sagt þá leysir Buffy mjög mikið af
vandamálum sínum með ofbeldi, sem er ekki dæmi-
gert fyrir unglingsstelpur í sjónvarpsþáttum, heldur á
frekar við um vöðvastælta karlmenn.
Buffy er langt frá þvf að vera fullkomin. Hún er
ekki fyrirmyndarnemandi, skólastjórinn hatar hana,
hún hlýðir ekki mömmu sinni, lendir í strákavandræð-
um og hún reynir fyrir sér sem klappstýra en kemst
ekki að. Því að þrátt fyrir að hún sé lykilpersónan í að
halda vampírum og djöflum úr öðrum heimum í
skefjum, upplifir hún flest það sem venjulegar stelpur
upplifa f sínu daglega lífi. Þessi venjulegu vandamál
draga hana út úr sínum óraunverulega heimi og nær
raunveruleika áhorfenda.
Þættirnir um Buffy eru angi
af Girl power bylgjunni sem
er oftast tengd við Spice
girls. Girl power gengur út á
að sýna að stelpur geti líka
verið sterkar og kraftmiklar
og umfram allt eru þær ekki
fórnarlömb eins né neins.
52