Vera - 01.10.2003, Blaðsíða 31

/ BRÍET - FÉLAG UNGRA FEMÍNISTA
& Ólafía E. Svansdóttir skrifar frá Danmörku
dk.draumur
»Ég væri að Ijúga ef ég héldi því fram að danski jafnréttisráðherrann (frúin),
Henrietta Kjær, væri vinsæl meðal danskra femínista. Síðan hún tók við em-
bættinu hefur hún ýmist kallað femínista vælukór (hylekor) eða steinsteypu-
femínista (beton-feminister). Hún hefur einnig sagt að það sé engin þörf fyrir jafn-
réttisráðuneyti og embættisverk hennar hafa einkennst af anti-femínískum gjörð-
um, eins og að leggja niður rannsóknastofu jafnréttis (Videncenter for ligestilling).
Það virðist vera að femínismi í Danmörku sé jafn óvin-
sæll og fyrir nokkrum árum á íslandi og í flestum lönd-
um á hnattkúlunni (geri ég ráð fyrir). Sú staðreynd kom
mér mjög á óvart. Ég hélt nefnilega að, líkt og í Svíþjóð,
þá væri Danmörk semi-mekka femínismans og byggði
ég það á gömlum hugmyndum um kraft Rauðsokka-
hreyfingarinnar hérna og fjölda skáldsagna sem ég hef
lesið, (sem voru reyndar flestar skrifaðar á áttunda ára-
tugnum), plús þeirri stórmerkilegu sjón sem danska
stígamóta/kvennaathvarfshúsið er. Húsið er höll á fs-
lenskan mælikvarða með þremur stórum, rauðum
rauðsokkamerkjum í gluggunum, en ef myndirnar eru
skoðaðar gaumgæfilega þá sést að þær eru byrjaðar að
flagna - danskur femínismi í hnotskurn!
Danska kvennahúsið í Kaupmannahöfn
Píkutorfufemínisti
Forsætisráðherra Svíþjóðar, Göran Person, kallar sjálfan
sig femínista, einnig flestir í ríkisstjórn hans og eins allir
þingmenn Jafnaðarflokksins (fyrir utan einn sem er úr
Kristilega demókrataflokknum). Sænskir femínistar eru
ekki par ánægðir með notkun Görans á orðinu og saka
hann um að nota hugtakið til að afla sér vinsælda - getiði
ímyndað ykkur? En hér í Danmörku þarf kona helst að
hvísla ef hún ætlar að opinbera sínar fem-pólitísku skoð-
anir til að afla sér ekki óvinsælda og halda höfðinu.
Dæmi um óvinsældir femínista koma fram í inn-
gangi dönsku útgáfunnar að Píkutorfunni. Þar skrifar
ritstjórinn að Píkutorfan aðskilji sig frá ímynd hennar
kynslóðar af femínista: Þær líkjast ekki karlmönnum tneð
varalit, þœr hata ekki karlmenn. Þœr hafa ekki skottið
fullt af sœrðu stolti og hjákátleika sem gerir raddir þeirra
gjallandi og augu þeirra myrk af biturð... ég er ekki
femínisti, ég er Píkutorfufemínisti, og ætlar sér þar af
leiðandi að búa til annan flokk af femínistum - svölum
femínistum sem hafa engin tengsl við „gömlu trukka-
lessu-femínistanna.“
Sambandsleysi kynslóðanna
I óútkomnu greinasafni norrænna femínista, Femkamp -
feministisk kamp i fem lander, er kafli sem fjallar urn
tengsl Rauðsokkahreyfingarinnar við ung-femínista - eða
tengslaleysi öllu heldur. Kaflinn er í viðtalsformi þar sem
fulltrúar rauðsokkanna og ung-femínistanna gera upp
ágreiningsefnin og reyna að komast að því af hverju nú-
tímafemínistar vilja ekki vera flokkaðar í hóp með rauð-
sokkurn. Margt áhugavert kernur fram, meðal annars að
konur úr görnlu Rauðsokkahreyfmgunni séu svo meðvit-
aðar um hið neikvæða álit á sér að þær hafa haldið sig frá
opinberum stuðningi við ungu konurnar til að eyðileggja
ekki orðspor þeirra. Og það var oft rnikil þörf á því.
Greinin fjallar líka um sambandsleysið á milli görnlu
hreyfingarinnar og þeirrar nýju og af hverju sú nýja not-
færir sér ekki reynslu og sögu þeirrar gömlu. Þær komast
að þeirri niðurstöðu að það orsakist aðallega af gömlu,
skökku klisju-ímyndinni sem Rauðsokkahreyfingin hefur
á sér.
Það getur verið spennandi að bera þessa reynslu
dönsku femínistanna við þá íslensku. Hvurt og þá
hvernig er sambandið á milli femínískra kynslóða á Is-
landi? Ég ætla að leyfa mér að staðhæfa að við heima
gæturn kennt Dönunum ýmislegt í þeirn málum. Bríet
varð til í Kvennalistanum og margar Kvennalistakonur
komu úr ltauðsokkahreyfmgunni. Kannski, og mjög
líklega, er það smæð landsins að þakka að það er erfitt
að líta framhjá fortíðinni, við erum jú of fá til að vita
ekki hvert um annað.
Ég hef lengi haft þann draum að búa til heimilda-
mynd urn Rauðsokkahreyfinguna, akkúrat til að arfleifð
þeirri fari ekki í gleymsku-kistilinn. Því það er til
óhugnalega lítið útgefið efni um Rauðsokkahreyfinguna
og við eigum henni svo ótal margt að þakka. Þannig að
ef einhver á nokkrar millur undir koddanum og vill
eyða í góðan málstað þá er ég tilbúin. X
vera / 5 -6 . tbl. / 2003 / 31