Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.07.1918, Blaðsíða 8

34
TÍMARIT V. F. í. 1918
iim atriðum verður gerð túrbínanna mismunandi,
eftir því frá livaða verksmiðjum þær verða.
4. S t ö ð v a r h ú s. Stærð þcss og tilhögun er
sýnd á 6. blaði. Yfirborð gólfs liggur í hæð -)- 12,0
métrar, en botn frárenslisins undir húsinu í hæð
-j-6,50 ínetrar. Gert er ráð fyrir að veggir allir sjeu
steyptir, og klæddir innan með kóksplötum eða með
innri múr úr steyptum steinum. Loft úr járiibendri
steinsteypu í háspennuendanum, þak úr trje með
tjörupappa og bárujárni. Endaveggur vjelasalsins
er ráðgerður hlaðinn úr steyptum steinum eða grá-
steini, svo að auðvelt sjc að taka liann burtu, þegar
stöðvarhúsið verður lengt — cn lengingin þarf að
framkvæmast áður en 4. vjelasamstæðu er bætt við.
Ætlast er til að háspennuendi liússins sjc nægilega
stór, þótt vjelasamstæðurnar verði 5 alls.
5. Frárensliss k u r ð u í'. Hann cr sýndur á
3. blaði, og er þegar i upphafi gerður svo, að ixægi
fyrir 8 tenm. rcnsli á sek., cða fyrir bið nxcsta rensli,
sexxi stöðinni nokkurn tírna cr ætlað að nota. Á 15
metrunx næst stöðvai'húsinu, sem ráðgert er að leng-
ing hússins með tímanum íxxuni taka yfir, ex'ix steyptir
lóðrjettir múrar við lxliðar skui’ðsins, og gert bráða-
birgðalok yfir úr járnbendri steinsteypu. Bolnbreidd
skurðsins er 5 metrar eftir að frárenslin frá öllum
5 túrbinunum cru komin í hann. Klöpp er í botix-
inum, og er þvermál skurðsins mcð lóðrjettum Iilið-
unx svo hátt upp sem klöppin xxær, cn þar fyrir ofan
mcð steinlögðum fláa 1:1,5. Skurðbotninn kemur
út í árfarveginn á hæð -þ 6,80 íxxcti’ai', og cr
meðalvatnsborð þar áætlað 7,80 m. Halli á skurð-
botninunx 1: 400.
6. V e g xi r. Áætlað er að gcra mölborinn vcg
fi'á aðalveginxmx austaxx við eysti'i brúna á Elliðaán-
um, xipp mcð austurkvíslinni og yfir mynnið á frá-
ræsluskurðinum. Ennfrenxur þarf að gei'a veg frá
aðalveginum fjrir ofan túnið á Árbæ og að stýflu-
stæðinu; eru vegir þessir til samans unx 000 metrar
að lengd.
7. íbúðarhús við aflstöðina. Til gæslxx
á aflstöðinni nxun þux'fa 3 menn. Verður einn þeiiTa
yfirmaður, og þarf að ætla honunx dágóða ibúð fyrir
fjölskyldumann. Gert er ráð fyrir að annar undir-
mannanna þurfi einnig litla fjölskyldu-íbúð, en Iiixxxx
lxúsnæði fyrir einhleypan mann. Ibúðax’hús fyrir þcssa
þrjá menn er sýnt á 5. blaði. Á neðri hæðinni er ibxið
fyrir varðstjórann ásanxt skrifstofu fyrir stöðina, og
á þakhæðinni eru íbúðir fyrir hina tvo varðmennina.
Gert er ráð fyrir að lxúsið sje bygt úr steinstcypu
með tvöföldum veggjum, og að öðru leyti samkvæmt
lxyggingai-samþykt Reykjavíkur og byggingarvenjum
i Reykjavik. Garður með girðingum sje milli íbúðar-
hússins og aflstöðvarhússins.
B. Rafmagashlutinn.
A1 in en n atriði: Rafmagnið er franxleitt í
túrbinuknúðum vjelum og sje þrífasa breytistraunx-
ur, 6000 volta. Rafmagninu cr síðan veitt með þess-
ari spennunx eftir ofanjarðai’leiðslum inn i úthverfi
bæjarins — austan í Skólavörðuholtinu — (sjá upp-
drátt 14 og 15), en þar er leiðslan feld í jörðu og
th'eifist síðan í neðanjarðai'leiðslum til 8 spennibreyti-
stöðva víðsvegar unx bæinn. í þessum spennibreyti-
stöðvum cr spennan færð niður í liæfilega lampa-
spennu, sem sje 230 volt nxilli livei-ra tveggja lasa,
og með þein'i spennu er svo rafinagninu vcitt inn i
gatnalxvei'fi bæjai’ins, en þaðan aftur inn í hús manna
og málleysingja. Er svo til ætlast, að þetta lágspenta
rafleiðslukerfi sje neðanjarðar í öllum miðbænum og
fjölförnustu götum, en ofanjarðar i úthverfum'bæj-
arins.
Ennfremur er gjört ráð fyrir að veita mcgi raf-
nxagni frá aflstöðinni til Ilafnarfjax’ðar, senx er lijer
um bil 8 knx. Kostnaður við aukin raftæki i aflstöð-
inni í þessu skyni, cr tilgreindur i áætluninni út af
fyrir sig, en þó ekki tekinn með í samandi’egnum
kostnaði stöðvai'innar.
Allar vjelar og tæki eiga að vera af bestu gerð og
uppfylla skilyi'ði þau, sem selt eru í almennum regl-
um iðnaðarþjóðanna um slík efni.
Spennuvalið: Úti’eikningur með lilliti lil
fjarlægðar, orkumagns og oi’kutaps sýna, að velja
má spennuna i aðfærsluleiðslununx milli 5 og 10000
volt. 6000 volta spennan cr valin sjerstaklega með
tillili til þess, að hún gjörir rekstur stöðvai'innar
tryggai'i, aðgerðir auðveldari, vjelarnar endingarbetri
og kostnaðinn engu meiri meðan stöðin er litil, lieldur
en ef valin væri hærri spenna. Að vísu mætti mcð
hærri spennu spara nokkuð í giklleik leiðsluþráðanna
til bæjarins, en það vegur vai'la á móti dýrari ein-
angrun á háspentu jai'ðleiðslunni í bænum. Við
spennuvalið er einnig tckið lillit lil þess, að vænta
má, að fyr eða síðar fáisl leilt hingað rafmagn frá
vatnsaflstöðvunx austan fjalls, sem gera má ráð fyrir
að lxafi niun liærri spcnnu (50—80000 volt). Niður-
færsla þeirrar spennu mundi kosta jafnt, hvort hún
yrði lækkuð ofan i (5 eða 10000 volt. Ilugsi maður
jafnvel svo langt fram í tímann, að gjöi-a þurfi raf-
veitukerfi um umlivcrfi Revkjavíkur, nxundi 6000
volla spenna nægja, jafnvel suður til Hafnarfjai'ðar,
enda þótt um talsverðar iðnstöðvar væri að í’æða.
1. R a f m a g n s v j e 1 a r n a r. J?ær eru tengdar
við túrbínuriiar með ásatengslum, en fremst á ás-
enda þeii'ra sjálfra koma seguhnögnunai'vjelarnar.
Stærðin er 435 Iv.V.A. (kílóvolt-ainpere), sem saxn-
svarar 500 hestöflunx á túrbínuásana. Kastþungi
(Svingnxoment = GD2) pólhjólsins cr valinn þamiig,