Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.06.1919, Blaðsíða 3

Tímarit V. F. 1. 1919.
Útveggir íbúðarhúsa.
Fyrirlestur fluttur í V. F. í. 18. des. 1918 af Jóni Þorlákssyni verkfræðingi.
Inngangur.
Ætlunarverk útveggjanna í ibúðarhúsum er í aðal-
atriðum þrenskonar:
1. ) Að bera þungann, scm má greina þannig sundur:
a) pakþungi, ásamt snjóþunga og vindþrýst-
ingu.
b) pungi gólfanna, fleiri eða færri, ásamt not-
þunga sem á þau getur komið.
e) pungi veggjanna sjálfra.
2. ) Að stemma stigu fyrir útstreymi hitans úr her-
bergjum- hússins.
3. ) Að verja vindi og vatni utan að inngöngu i
herbergin.
Markmið fyrirlestrarins er að rannsaka, liver gerð
litveggja sje hentugust liieð tilliti til fullnægingar
allra þessara ætlunarverka, eins og nú er háttað þekk-
ingu vorri á byggingarefnum og með þeim kosti
hyggingarefna, sem hjer er fyrir hendi. Með þvi að
naumast er um annað veggjaefni að ræða alment
lijer á landi til að bera þungann, en steinsteypu í
einhverri mynd, fjallar fyrirlesturinn að mestu leyti
um steinsteypuveggi.
1. Styrkleiki veggjanna.
pað er mjög misjafnt, hve mikinn þunga litveggir
ibúðarhúsa þurfa að bera, og þar af leiðandi misjafnt
hve sterkir þeir þurfa að vera. Nú er óframkvæman-
legt að ákveða styrkleika hvers einstaks veggjar eftir
þvi, hve mikinn þunga honum er ætlað að bera,
heldur verður að skifta öllum útveggjum venjulegra
ihúðarhúsa í flokka, og ákveða í eitt skifti fyrir öll,
hverjar kröfur skuli gera til styrkleika livers floklcs
fyrir sig. Sem dæmi upp á slika flokkun má nefna,
að Byggingarsamþykt Reykjavíkur flokkar útveggi
steinhúsa þannig, og ákveður jafnframt minstu leyfi-
legu þykt i hverjum flokki:
a) Gaflveggir, sem engir bitar hvila á, í tveim efstu
hæðum húss, og útveggir, sem bitar hvíla á, í
efstu hæð hússins, minsta þykt 9 þml.
b) Gaflveggir, sem engir bitar hvila á, fyrir neðan
tvær efstu hæðir hússins, og útveggir, sem hitar
hvila á, i næst efstu hæð, minsta þykt 12 þuml.
c) Útveggir, sem bitar livíla á, í þriðju efstu hæð
hússins, minsta þykt 15 þml.
Sjeu fleiri hæðir, eykst þykt útveggja þeirra,
er bitar hvila á, um 3 þml. fyrir liverja hæð
niður eftir, að kjallara meðtöldum. Undir glugg-
um má þyktin vera 9 þml., þótt veggir sjeu ann-
arsstaðar þykkari, nema í kjallaranum, þar 12
þml. minst.
pessar þyktarákvarðanir, sem gerðar voru árið
1903, áður en byrjað var að byggja steinsteypuhús
að nokkrum mun hjer á landi, verða nú vitanlega
ekki teknar gildar rannsóknarlaust, þegar ákveða
skal hentugustu gerð steinsteypuveggja. En vel
má hafa flokkun veggjanna svipaða þessu. pó verður
að gæta þess, að þegar loft eru gerð úr járnbendri
steinsteypu, eins og nú er algengi, þá hvilir þungi
loftanna á öllum útveggjum, og verður því iniimi
munurinn á gaflveggjum og liliðveggjum en áður,
að þvi er snertir þunga þann, sem þeim cr ætlað að
bcra.
Til rannsóknar á þvi, hve mikill þungi komi á
útveggi íbúðarhúss með steypuloftum, skal gengið út
frá tilhögun, sem sýnd er á 1. mynd. Breidd hússins
er 11 metrar, hæð milli gólfs og lofts 2,8 m. ris,
port 1,5 m. að hæð og skammbitaloft ætlað til
geymslu á Ijettum varningi. Ennfremur eru þung-
arnir áætlaðir þannig:
pakþungi, að meðtöldum snjóþunga og vindþrýst-
ingu, fyrir hvern ferm.af grunnfleti hússins (pappa-
torfþak) .............................. 300 kg.
Skammbitaloft með varningi, hver ferm. 300 —
Efsta gólf úr steinsteypu með notþunga,
hver ferm............................. 550 —
Útveggurinn sjálfur, liver ferm........... 000 —