Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.06.1919, Blaðsíða 7

T I M A R I T V. F. í. 19 19
17
inni gerð, eða holveggur með tiltekinni gerð, vegna
þess að kostnaður við mótin, sem ekki er tekinn með
i samanburðinn, verður ekki sá sami fyrir einfaldan
vegg og liolvcgg.
2. Hitageymslan.
Engir útveggir fullnægja algerlega þvi verkefni,
að varna útstreymi liitans úr íbúðarhúsum. Jafn-
skjótt og mismunur er á hitastigi innan við vegg og
utan við hann, strcymir liiti gegn um vegginn, því
meiri, sem hitamismunurinn er meiri, en að öðru
leyti mismunandi eftir gerð veggjarins. Reglan um
hitastrauminn cr þessi:
W — k X F (t, — t2)
og þýðir:
W tala liitaeininga þeirra, er á hverri kl.st. streyma
gegnum allan vcgginn.
F flatarmál veggjarins í ferm.
t^ liitastigið innan við vegginn, á C.
C bitastigið utan við vegginn, á C.
k sú tala bitaeininga, sem streymir á ld.st. gegn-
um 1 fcrm. af veggnum, þegar mismunur hita-
stiganna inni og úti cr 1° C.
Talan k, eða hitastreymi veggjarins, er mis-
munandi eftir gerð veggjarins, og er hún þá jafn-
framt mælikvarði fyrir því, hve skjólgóður vcggur-
inn cr. pví meira sem hitastreymið er, því ver full-
nægir veggurinn verkefni sínu, scm hjer ræðir um.
Áður en farið er út í það, að bera saman hita-
stcrymi mismunandi veggjagerða og leita eftir á-
kveðinni niðurstöðu um hentugustu gerðina, skal jcg
lcitast við að gera grcin fyrir því undirstöðuatriði,
hvaða f j á r li a g s-þýðingu það hafi, Iivort hita-
streymið er meira eða minna.
Telja má að hjer á landi sje yfirleitt þörf á sjer-
stakri hitun ibúðarherbergja alt að 250 daga á ári
hvcrju eða h. u. b. frá 23. sept. til maímánaðarloka.
Samkvæmt veðurathugunum (sjá íslandslýsing porv.
Thoroddsens) er meðalhitinn úti í Reykjavik þannig
á þcssu tímabili:
Mánuðir Meðnl biti Dngar Dagar X st'S
C° + -T“
September 78 7 54.6
Oktðber «3 9 31 120.9
Nóvember 1.2 30 36.0
Desember -4- 1.2 31 37.2
Jnnúar H- 1.1 31 34.1
Febrúar = 08 28 22.4
Mnrz = 0.5 31 15.3
April 3.1 30 93.0
Mni 6.4 31 198.4
Samtals 250 + 502.9 h- 109.0
Meðalhiti
502.9H-109.0
250
= +
1.57°C.
Á sama hátt hefi jeg fundið meðalhita á Akureyri
fyrir sama tímabil h-0,58" C.
Nú er venja, að reikna hitanir íbúðarhúsa þannig,
að liitaslig íveruherbergja sje 20° C., eða geti orðið
það þegar menn vilja. Samkvæmt þvi ætti meðal-
mismunur hitans inni og úti yfir allan hitunartím-
ann að vera:
I Reykjavík...... 20,0 -- 1,57 = 18,43° C.
Á Akureyri....... 20,0 + 0,58 = 20,58° C.
pegar um það er að ræða, hve mikill liiti streymi
í raun og veru gegnum útveggi ibúðarhúsa yfir allan
hitunartímann, má þó ekki gera ráð fyrir, að hitinn
sje slöðugt 20° C. í öllum herbergjum. Fyrst og fremst
verður að sleppa næturstundunum, og tel jeg hæfi-
legt, að reikna, að liitunin starfi að fullu i 18 kl.st.
á sólarhring, en alls ekki í 6 kl.st. í öðru lagi verður
að taka tillit til þess, að ekki er daglega hafður 20°
liiti í öllum herbergjum, bæði af því að sumum þyk-
ir það óþarflcga mikill hiti, og af þvi að sum herbergi
eru ekki hituð eða notuð að staðaldri. Jeg áætla, að
hæfilegt sje að telja meðalmismun liitastiga inni og
úti yfir allan hitunartimann í Reykjavík 13° C, þcgar
um það er að ræða, að ákveða meðalhitastrauminn
gcgnum útveggi íbúðarhúsa yfirleitt.
Eftir þessum forsendum má nú reikna út hve
mikill hiti streymir gegnum hvcrn fermetra í út-
vegg íbúðarhúss alls yfir hitunartimann á hverju ári.
pað verða:
H = 250 X 18 Xl3 X k = 58500 k hitaeiningar.
pessu næst er að gera grein fyrir, live mikið elds-
neyti þurfi lil þcss að framleiða þennan hita. Venju-
leg, góð ofnkol hafa alt að 7000 hitaeiningar livcrt kg;
það fer eftir gcrð og hirðingu eldfæranna live mik-
ið nýtist af þessum hita; eins og eldfærum er háttað
upp og ofan má ckki vænta, að meira nýtist en
rúmlega helmingur hitagildisins, og geri jeg það
3(550 liitaeiningar fyrir hvert kg. Til þess að fram-
leiða ofannefndar 58500 k hitaeiningar þarf þá
58500 k
3650
16 k kg
af kolum á hverju ári.
T i 1 þ e s s a ð f r a m 1 e i ð a h i t a þ a n n, s e m
streymir á 1 á r i g e g n u m 1 f e r m e t r a
a f ú t v e g g ibúðarhúss í Reykjavík,
þarf 16 X k kg af kolu m, e f h i t a -
s t r e y m i veggjarins e r k.
Með því að sumar af forsendunum fyrir þessari
ályktun eru bygðar á ágiskunum, væri mjög æski-