Neisti - 15.04.1983, Blaðsíða 3

NEISTI
3
Skakkaföll í
húsnæðismálum
Núverandi lánakerfi í hús-
næðismálum er að stofni til
orðið hátt í þrjátíu ára gamalt.
Lögum um Húsnæðismála-
stjórn og Húsnæðismálastofn-
un hefur þó verið breytt
nokkrum sinnum á þessum
tíma, og síðast 1980. Sú laga-
breyting hafði verið vel undir-
búin árin áður og var með
r henni m. a. stefnt að verulegri
hækkun lána til kaupa og
bygginga á íbúðum, en undan-
, farandi ár höfðu þessi lán farið
lækkandi, mest vegna vaxandi
verðbólgu.
Alþingi, undir forustu nú-
verandi sijórnar, afnam hins
vegar einn aðal tekjustofn þessa
hluta lánakerfisins og þar með
forsendur fyrir hækkun lána.
Lán hafa því lítið breyst að
raungildi síðustu ár. Til þess að
geta greitt lánin með svipuðum
hætti og undanfarin ár hefur
orðið að taka yfirdráttarlán hjá
Seðlabanka íslands, en endur-
greiðsla hlýtur að dragast frá
því fé, sem til ráðstöfunar
verður á næstu árum til
íbúðarlána. Einnig hefur af
sömu ástæðum orðið minna úr
ýmsum góðum áformum varð-
andi lán til nýrra verkefna, sem
heimiluð voru með þessum
lögum.
BREYTTAR ÁHERSLUR —
SLÆMUR
UNDIRBÚNINGUR
í stað almennra íbúðarlána
ákvað Alþingi að leggja aðal-
áherslu á byggingu verka-
mannabústaða, og voru lán
byggingarsjóðs verkamanna til
hverrar íbúðar hækkuð mikið.
Jafnframt var bætt við eldri
áætlun um byggingu leigu- og
söluíbúða, en samkvæmt henni
hefði átt að hefja smíði á hátt í
tvöhundruð íbúðum á árunum
1980 og’81. Margar þeirra voru
þó byggðar sem verkamanna-
bústaðir, en einnig var hafin
smíði margra annarra íbúða,
ýmist sem framhald af áður
ákveðnum verkamannabústöð-
um, eða alfarið eftir nýju lög-
unum.
Þegar kom fram á árið 1982
fór að bera á því að ekki var til
nægilegt fjármagn til allra
þessara framkvæmda og varð
að draga mikið úr þeim, enda
hafði aldrei verið kannað hve
margar - íbúðir mætti byggja
fyrir það fé sem til ráðstöfunar
var. Þannig varð slæmur undir-
búningur til þess að miklu færri
verkamannabústaðir voru
byggðir en talað hefur verið
um, og raunar vafasamt hvort
nokkur aukning hefur í raun
orðið á byggingu svokallaðra
félagslegra íbúða frá því sem
áður var.
MISTÖK í LAGAGERÐ
Við lagabreytinguna 1980
voru lán til verkamannabú-
staða stórhækkuð eins og áður
sagði, auk þess sem vextir voru
lækkaðir og ýmsum ákvæðum
um endursölu breytt þannig, að
jafna má til að þessar íbúðir
hafi verið settar á stórútsölu.
Þeir sem eiga þess kost að
kaupa þessar íbúðir þurfa að
fullnægja vissum skilyrðum,
sem þó eru ekki þrengri en svo,
að mjög margir fullnægja þeim.
Mikill fjöldi umsækjenda um
íbúðir í verkamannabústöðum
segir því lítið til um þörf fyrir
húsnæðishjálp af þessu tagi.
ÓÆSKILEGAR
AFLEIÐINGAR
Stóraukin bygging svokall-
aðra félagslegra íbúða á síðasta
áratug hefur einnig haft önnur
og óæskilegri áhrif. Mjög miklu
af takmörkuðu lánsfé verið
veitt í mjög fáar íbúðir, og
þannig komið fáum til góða.
Vegna þeirra hefur einnig lagst
af vísir að byggingum íbúða á
vegum sjálfstæðra byggingar-
fyrirtækja sem víða voru komin
á legg, en þessar íbúðir voru oft
þær ódýrustu, sem fáanlegar
voru. Fyrirtækin sem byggðu
þessar íbúðir hafa því orðið að
draga saman seglin og snúið sér
að öðrum verkefnum.
ÞÖRFENDURBÓTA
Eins og hér hefur verið rakið
lauslega hafa illa undirbúnar
ákvarðanir síst orðið til þess að
bæta ástandið í húsnæðismál-
um. Þessu þarf að breyta og
endurskipuleggja allt kerfið frá
grunni með það að markmiði,
að einstaklingar geti eignast
hentugt húsnæði hvar sem þeir
kjósa að búa á landinu. Slíkt
verður sjálfsagt ekki gert í einu
vetfangi, en byrja verður á að
móta þær leiðir, sem farnar
verða til að fjármagna fram-
kvæmdirnar.
Unnt ætti að vera að einfalda
það flókna kerfi sjóða, stjórna
og stofnana, sem nú sér um
lánveitingar til húsnæðismála,
þ. á m. að leggja niður níu
manna Húsnæðismálastjórn
sem á sínum tíma var komið á
til þess að skammta takmarkað
lánsfé til „réttra" aðila, en hefur
nú nær engu hlutverki að
gegna, þar sem flestöll lán eru
afgreidd eftir föstum reglum.
Samhliða þessu þyrfti að
hækka lán til íbúðarbygginga
sem jnfnast til allra og lengja
lánstímann verulega, enda eru
öll þessi lán nú orðin verð-
tryggð, og hafa verið það í
nokkur ár. Fjármagn til þessara
lána ætti að vera unnt að fá með
auknum sparnaði innanlands.
Þegar fjármagn til bygginga-
framkvæmda verður tryggt
mun byggingakostnaður lækka,
bæði vegna þess að fram-
kvæmdir taka þá styttri tíma,
auk þess sem unnt verður að
skipuleggja þær betur en nú er
og nýta betur nútíma bygg-
ingaaðferðir.
Frétt frá Hvammstanga
Föstudaginn 11. mars s.l. var
stofnuð deild í Landssamtök-
unum um jafnrétti milli lands-
hluta hér í Vestur-Húnavatns-
sýslu, á fundi, sem haldinn var í
Félagsheimilinu á Hvamms-
tanga.
Pétur Valdimarsson, Akur-
eyri, mætti á fundinum og hafði
framsögu. Fjallaði hann um
það mikla misrétti, sem ríkir
milli landshluta í ýmsum mál-
um. Einnig benti hann á fyrir-
komulag kosningalaga í ná-
grannalöndunum, en þar er at-
kvæðisréttur ekki jafn. Er þar
tekið tillit til ýmissa dreifbýlis-
sjónarmiða, þó með ýmsu móti
sé.
Síðan urðu almennar um-
ræður og stjómarkjör. Eftir-
taldir menn hlutu kosningu:
Form. Aðalbjöm Benediktsson,
Hvammstanga.
Ritari Hólmfríður Bjamadóttir,
Hvammstanga.
Gjaldk. Bjöm Sigvaldason,
Litlu Ásgeirsá.
Meðstjómendur: Sveinn
Benónýsson, Hvammstanga og
öm Bjömsson, Gauksmýri.
Fundarstjóri var Sveinn
Benónýsson.
Verðbólguhraðinn kominn í
100%.
Seðlabanki Islands hefur
reiknað út lánskjaravísitölu
fyrir aprílmánuð og er hún 569
stig, og hefur því hækkað um
5,96% frá marsmánuði, þegar
hún var 537 stig.
Á síðustu 12 mánuðum hefur
lánskjaravísitalan hækkað úr
335 stigum í 569 stig, eða um
70%.
Sé verðbólguhraðinn fram-
reiknaður miðað við lánskjara-
vísitölu næstu 12 mánuði,
verður hann 100,3%.
Þetta eru nýjar stærðir, sem
aldrei hafa sést hér áður. Þetta
er afleiðing af stjórnleysi ríkis-
stjómarflokkanna.
Hvað segið þið Ragnar og
Pálmi, eða Eykon? Að ekki sé
nú talað um niðurtalninga-
flokkinn Framsókn?
Þetta dæmi sýnir að niður-
talningin er eingöngu á iífs-
kjörum.
FRAMBOÐSFUNDIR
f Norðurlandskjördæmi vestra hafa verið ákveðnir sem hér segir:
Þriðjudag 12. apríl á Skagaströnd
Miðvikudag 13. apríl á Hvammstanga
Fimmtudag 14. apríl á Blönduósi
Sunnudag 17. apríl i Miðgarði
Mánudag 18. apríl á Siglufirði
Þriðjudag 19. april á Hofsósi
Fimmtudag 21. apríl á Sauðárkróki
Fundirnir hefjast allir kl. 2030, nema fundurinn í Miðgarði, sem
byrjar kl. 15.
Ræðutimi hvers lista er 30 minútur í þrem umferðum. Ræðutími í
fyrri tveim umferðunum er 20 mínutur samtals, og mcga ræðumenn
flytja tíma á milli þeirra umferða, en í sfðustu umferð er hámarks-
ræðutfmi hvers flokks 10 mínútur.
FRAMBJÓÐENDUR
/V\iðier
MÖGULHKI
Fjöldi stórvinninga á nýju happdrættisári
Mánaðarlega verður dregið um íbúðarvinning; 8-10
bílavinninga; 25 ferðavinninga og hundruð húsbúnaðar-
vinninga.
Aðalvinningurinn sem jafnframt er stærsti vinningur á einn
miða hérlendis er húseign að eigin vali fyrir 1.5 millj. króna
(dregið út í apríl '84).
11 íbúðavinningar 100 bílavinningar 300 ferðavinningar
á 400 þús. kr. hver. á 75 þús. kr. hver. á 25 þús. kr. hver.
HAPPDRÆTTl '83-84