Freyr - 01.03.1906, Page 1

J'KE Y R.
Landbúnaðarlöggjöf 1905.
VII. Lög- um skýrslur um alidýrasjúkdóma.
ITrumvarp þetta var samþykt að mestu ó-
Lreytt fró því sem það var, þegar það kom frá
milliþingauefndinni, nema hvað neðri deild bætti
inn í frumvarpið sektarákvæðum fyrir að gefa
vísvitandi rangar skýrslur, og beimilaði lög-
reglustjóra að ákveða dagsektir með úrskurði,
ef tregða væri sýnd í að láta slíkar skýrslur
í tó.
VIII. Lög um gaddavírsgirðingar.
iÞau voru samþykt óbreytt að efni til, eins og
þau komu írá milliþinganefndinni.
Frumvarpið var lagt fram í efri deild. Urðu
um það all-miklar umræður, ekki af því að
menn greiudi á um stefnu frumvarpsins eða
einstakar greinar þess, heldur af því að vissir
þingmenn þurftu að svala sér á bændum fyrir
það, að þeir vildu eigi nota „gaddavírslögin11,
og einstöku mönnum, sem hafa andmælt þeim
opinberlega.
Nefndin, sem skipuð var í málið (Guðjón
Guðlaugsson, Guttormur Vigfússon og Þorgr.
IÞórðarson) segir: „að lögin frá 19. des. 1903
(gaddavírslögin) séu ein hin þörfustu og nytsóm-
ustu lög, sem hafi komið frá þinginu nú á síð-
ari tímum“, en leggur þó einróma til, að frest-
að sé framkvæmd þeirra, eftir að þau höfðu
verið í gildi rúmt ár!
Vér efumst ekki um að slikt samræmi(!)
millum orða og athafna, sem hér kemur fram
hjá nefndinni, gæti „gert sig“ á leiksviði í
gamanleik, en miður vel fer á því á löggjafarþingi
þjóðarinnar.
> '
IX. Lög um breyting á og viðauka við lög
umstofnun Ræktunarsjóðs íslands 2. marz 1900.
Þessu frumvarpi breytti stjórnarráðið ekk-
ert, það var lagt fram í neðri deild, og samþykt
að efni til óbreytt því nær umræðulaust, 1.
gr. með 20 atkvæðum, en hinar með 23 atkv.
Efrideild breytti frumvarpinn þannig að Rækt-
unarsjóður skyldi borga 4°/0 í vexti til lands-
sjóðs aí andvirði þeirra jarða, er seldar yrðu
eftir 1. jan. 1906. Samþykt í einu hljóði.
Erumvarpið gekk svo til neðrideildar aftur og
var þar samþykt sú miðlunartillaga (með 15
atkvæðum) að Ræktunarsjóðurinn greiddi lands-
sjóði 2°/0 af andvirði þjóðjarða, er seldar yrðu
eftir áramót 1906. Þetta þótti efri deild ekki
nóg og færði gjaldið í landssjóð úr 2°/0 upp í
3°/0- Erumvarpið fór síðar í sameinað þing,
og hafði efri deild þar sitt fram.
Eins oglögin eru, nú fær Ræktunarsjóður-
inn andvirði seldra þjóðjarða aðeins til útlána,
en greiðir landssjóði S°/0 vexti af lánuuum
jafnóðum og þeir rennaí Ræktunarsjóðsins. Þótt
nú vextir af útlánsfé Rækunarsjóðsins verði færðir
úr 3°/o UPP í 4°/0, sem gjöram á ráð fyrir, verða
tekjur hans fyrst um sinn aðeins rúmar 6,000
kr, því nokkuð fé verður hann að liggja með,
er hann getur ekki ávaxtað á hverjum tíma,
og svo má óhætt gjöra ráð fyrir að hann tapi
nokkru fé við og við, þar sem hann lánar að-
allega gegn öðrum veðrétti. Af þessum tekj-
um sjóðsins má verja alt að ®/, eða rúml.
4,000 kr. til að styrkja menn til lífsábyrgðar-
kaupa til viðbótartryggingar lánveitingum til á-
býliskaupa, og til að verðlauna fyrir atorku,
liagsýni og eftirbreytnisverðar nýjungar í bún-
aði. Hitt legst við höíuðstólinn. Efri deild ætl-
aðist til, að fast að helmingur af árstekjum
sjóðsins gengi til líftryggingar til þess að
hjálpa grasbýlismönnum og smábændum til
að eignast ábýlisín. Mikill meiri hluti grasbýlis-
manna (húsmenn sem hafa stærri eða minni
jarðarskika) er og verður að sjálfsögðu við
sjávarsíðuna, lifir aðallega á fiskiveiðum. Óhætt
er þvl að gjöra ráð fyrir að lý af tekjum