Freyr - 01.03.1906, Blaðsíða 6

38
FREYR.
ekki getað sannfært mig nm, að kartöflu og
rófn auppskera gróðrarstaðarinn ar á Akureyri, sem
skýrt er frá í ársskýrslu Ræktunarfélagsins 1904,
sé rétt. Það hefir miklu fremur vakið grun
kjá mér um, að tilraunirnar liafi eigi verið
gjörðar með því vísindasniði, eða framkvæmd-
ar með þeirri nákvæmni, er eg-hafði vonað, og
ástæða var til að ætla. JÞessi grunur minn
byggist á því:
1. að höf. (tilraunastjórinn) er auðsjáan-
lega mjög ófús á að gefa nokkrar frekari upp-
lýsingar um tilraunirnar, þótt allir, sem lesa
skýrsluna með athygli, og þekkja til slíkra
tilrauna, hljóti að vera mér samdóma um, að
upplýsingar þær, sem gefnar eru í skýrslunni,
eru öldungis ófullnægjandi.
2. að hjá höf. virðist bóla á einhverri þykkju,
sem grein mín gefur ekkert tilefni til, og
3. að höf. rangfærir grein mína í fleiri
meginatriðum, og byggir svör sín á þeim rang-
færslum. Á slíkri röksemdafærslu þurfa menn
aldrei að halda, þegar rétt mál á að verja, og
sízt er það við eigandi, þegar málefni það, sem
um er deilt, er sérfræðilegs efnis.
Eg óskaði meðal annars í grein minni, að
fá upplýsingar um, hvað tilraunablettirnir hefðu
verið stórir, og hversu margir fyrir hvert af-
brigði. Ef tilraunablettirnir hafa verið nógu
stórir, og nægilega margir (segjum 3) fyrir hvert
afbrigði, og gott innbyrðis samræmi í uppeker-
unni, var það mikil trygging fyrir, að uppskeru-
skýrslan væri rétt, einkanlega ef höf. hefirsjálf-
ur séð um uppskeruna og viktun afurðanna.
En allar slíkar upplýsingar forðast höf. að
gefa.
Annar vegur til þess að færa líkur fyrir
að uppskeruskýrslan sé rétt, var að gefa upp-
lýsingar um, hvað mikla uppskeru Akureyrar-
búar fá úr görðum sínum. Um það hlýtur höf.
að vera kunnugt. Akureyrarbúar hafa lengi
ræktað kartöflur, og kartöflurækt er þar í
góðu lagi. Ef þeir fá í góðum árum svipaða
uppskeru og skýrsian segir að fengist hafi í
gróðrarstöðinni, er þar með horfinn allur efi
um að uppskeruskýrsla gróðrarstaðarinnar sé
rétt, svo framarlega sem upplýsingarnar um upp-
skeru einstakra manna eru ábyggilegar. Loks
hefir hof. uppskeru gróðrarstaðarinnar seinast
liðið sumar að styðjast við. En um hvorugt
þetta hefir honum þóknast að gefa upplýsingar
í svari sínu. Aðferðin, sem höf. notar til þess að'
færa líkur fýrir að uppskeruskýrslan sé rétt, er að
tína saman úr dönskum, sænskum og norskum
tilraunaskýrslum mestu líartöflu og rófna upp-
skeru, er fengist hefir í þeim löndum; þá upp-
talningu endar hann á þessari málsgrein:
„Tölur þær, semhér eru nefndar, sýna ljóslega,
að tilraunir Ræktunarfélagsins eru í fullu sam-
ræmi við erlendatilraunareynslu. Þær sýna því
að ályktanirhöfundarinseru eigi árökum bygðar“.
Eg skal seinna athuga sönnunargildi þessara
útlendu uppskeruskýrslna höf. Hér vileg benda á
að þessi sönnunaraðferð er tvíeggjað járn í
höndum höf. sjálfs, er hann verður að beita
mjög varlega, ef hann vill firra sig meiðslum-
Eg get eigi séð, að hægt sé að sanna með uppskeru-
skýrslum n ágrann alandan n a, að uppskeran á Akur-
eyri sé talin rétt, því sumarhitinn er þar mikið minni
og veðráttufar ólíkt. Mérer heldur ekldkunnugt
um að til sé neinn sameiginlegur mælikvarði, sem
hægt er að mæla á uppskeruna á Akureyrioglöðr-
um löndum, en sé svo, er heldur eigi hægt að tala
um „fult samræmi “ í innlendri ogútlendri uppskeru.
En af af því leiðir afturaðtölurhöf.sýnahvorkiné
sanna, að eg tortryggi uppskeruna á Akureyri að
ástæðulausu.
Höf. segir að eg byggi ályktanir mínar
um að uppskeran í gróðrarstöðinni á Akureyri
sé talinn of há á því að:
1. Hitinn í Rvfk. [séj meiri en á Akureyri
yfir sumarmán., og
2. Uppskeran ótrúlega mikil, þegar húu
sé borin saman við uppskeru í öðrum jöndum.
Þetta er ekki rétt.
Efa minn um að uppskeran sé rétt talin
bygði eg aðallega á því, að hún er þriðjungi
meiri en mest hefir fengist í gróðrarstöðinni í
Reykjavík eftir 4 ára tilraunir, þrátt fyrir það
þótt sumarhitinn þar só nokkuð meiri en á
Akureyri. En af því eg ímyndaði raér að ein-
hverjir kynnu að segja, að óvarlegt væri að
byggja á gróðrartilraununum í Reykjavík ein-
um, gat eg um uppskeru í Danm. og í Luleá.
Einnig vakti það fýrir mér, þótt eg nefndi það
eigi, að mér er ekki kunnugt um, að nokkurn-
tíma liafi fengist uppskera hér á landi í líkingu
við uppskeru þá, sem hér er um að ræða.
Eg hefi heldur aldreisagt, að undirbúningur
og öl! vinna liafi verið eins í gróðrarstöðinni í
Reykjavíkogá Akureyri. En eg sagðistgangaút