Freyr - 01.03.1906, Blaðsíða 10

42
.FREYR.
áburðar; hvaðan þær stafi, hvernig verkanir
þær hafi og hvernig þær komi að sem beztum
notum.
Það viðurkenna allir, að undirstaða allrá
framfara í jarðræktinni sé áburðurinn; að
nauðsynlegt sé að drýgja búpeningsáburðinn
sem mest, hirða hann og hagnýta sem bezt.
Sé þessa vel gætt, getur ræktun landsins mið-
að stórum áfram ; en þá fyrst getur þó komið
verulegt skrið á hana, er farið verður að nota
tilbúinn áburð.
Tilbúinn áburður hefir verið haíður hér á
boðstólum í nokkur ár. Einstaka maður hefir
keypt nokkuð af honum. Hann hefir verið
reyndur á gróðrarstöðinni hér og fyrir norðan
■og á ýmsum stöðum út um land hefir hann
líka verið reyndur, sérstaklega á túnum.
Þessar tilraunir eru enn of ungar og of fáar
til þess að það sé verulega byggjandi á þeim;
þær gefa þó góða bendingu í þá átt, að á brot-
inni jörð gefi kalí og fosfórsýru áburður góðan
árangur, þar sem rækta á kartöflur, rófur, bygg
eða hafra. Kílísaltpéturinn eykur gróðurinn
bæði á brotinni jörð og heilli (túnum). Gall-
inn er sá, að hanu er dýr. Samt gerir hann
oftast betur en borga sig.
Það mun mega fullyrða, að í flestum
moldarmiklum eða mýrkendum, íslenzkum jarð-
vegi felist mikið af köfnunarefni í lifrænum
samböndum, sem sein eru að rotna vegna
kuldans. Vér þurfum að beita þeim ráðum,
sem vænlegust eru, til að leysa þetta efni úr
læðingi, og ráðin eru þau, að taka óræktar-,
landí rækt, plægja það ogherfa og bera íþað
áburð. Búpeningsáburðurinn kemur fyr lífi í
þessa dauðu mold en sá tilbúni, en vanti hann,
sem víðast á sér stað, berum vér tilbúinn á-
burð á og þá sérstaklega kalí og fosfórsýruá-
burð; köfnunarefnið viljum vér hafa úr mold-
inni sjálfri, og það vinst smátt og smátt eftir
því sem jarðvegurinn fúnar, en samt þarf ekki
mikið að bera á af Kílísaltpétri til þess að sjá
viðbrigðin. ' Enn eru þau ráð til, að blanda
jarðvegstegundunum sem bezt saman; mold
með sandi og leir, leir með sandi og mold, og
sand með leir og mold. Svo er og ennþá eitt
^talið og það er að bera á kalk. Verður
þessa minst s^ðar.
Tilraunir, sem gjörðar hafa verið með til-
búinn áburð á tún, hafa eins og áður er
sagt, ekki gefið eins glæsilegan árangur eins
og þar sem hann hefir verið borinn á brotna
jörð. Kílísaltpéturínn segir altaf til sin, en
eftir kalí og fosfórsýruáburðinn sjást minni
menjar. Að líkindum liggur það í því, að
þessar tvær áburðartegundir hafa verið
bornar á of seint; ennþá er ekki hægt að
segja með vissu hvort réttara sé að bera þær
á að haustinu eða á vorin strax og snjórinn
er leystur. Tilraunirnar skera væntanlega úr
þessu innan skamms.
Æskilegt væri að sem flestir bændur
vildu gjöra smávegis gróðurtilraunir á jörðum
sínum, svo sem með það, að athuga hvort það
muni borga sig að bera tilbúinn áburð á gras-
lendi. Það gæti orðið þeim til leiðbeiningar)
þó ekki væri á því byggjandi alment. Þessar
tilraunir þurfa að vera sem allra eiufaldastar
að mögulegt er, svo þær verði engum ofvaxn-
.ar. Mætti nægjast með 3 reiti, sem lægju
hver við hliðina á öðrum. A tvo væri borið
fosfórsýra og kalíáburður og á annan þeirri
kílisaltpétur í viðbót. A þriðja reitinn væri
ekkert borið. Blettina þyrfti að afgirða svo
örugt væri fyrir öliurn skepnura. Girðingin
þyrfti helzt að vera, nokkuð frá reitunum á
allar hliðar, svo sem 2 — 3 álnir. Þetta liti
þá út eins og hér er sýnt.
15 álnir.
18 álnir. 67» Pd- súperfosfat 37» pd. kalísalt 67. Pd- súperfosfot 37. Pd- kalísalt 37. Pd- kilísaltpétur Enginn áburður

Hver smáreitur er 15 x 18 álnir á stærð,
sem er sama sem 30 □ faðmar.
Bóndinn, sem' tilraunirnar gerir, þarf að
velja reitina á flatlendi og athuga að þeir
standi allir jafnvel að vígi hvað sprettu snert-
ir, að skjól sé ekki fremur á einum en öðrum,
eða misjafnt snjólag o. s. frv. Hann þarf að