Freyr - 01.04.1906, Blaðsíða 4

52
FREYR.
þrátt fyrir það er þó langgreiðastar samgöngur
þaðan til útlanda. I Reykjavík má draga sam-
an langmest vörumagn bæði til inn-og útflutn-
ings, og þess vegna hljóta siglingar að verða
mestar þaðan bæði til útlanda og meðfram
ströndum landsins.
Hafnarleysið er tilfinnanlegur bagi fyrir
sameignarslátrunarhús í Reykjavík, en á því
verður vonandi ráðin bót, áður en langt um
líður. Vatnsleysið er líka tilfinnanlegt í Rvík,
því að vatnsleiðsla þarf að vera um sameignar-
slátrunurhúsið þrifnaðarins vegna, enda munu
Sunnlendíngar setja siátrunarhús sitt fyrir utan
Reykjavík, þar sem hægt er að ná í vatn.j
Kostirnir við að reisa sameignarslátrunar-
hús í Reykjavík eru ljósir. Þar er markaður
við hendina, þar sem bærinn er; er sjálfsagt
fyrir slátrunarhúsið að hafa kjötsölubúð í
bænum. I Reykjavík er einnig allmikil nauta-
kjötsverzlun á snmrin, bæði við bæjarmenn og
við skipverja, innlenda og útlenda. Sameignar-
slátrunarhús það, sem reist verður hjáReykja-
vík, þarf því að verða þannig úr garði gert,
að hægt sé að slátra nautgripum einnig
i því; eiga bændur að taka þá sölu einuig í
eigin hendur sínar. A þann hátt geta þeir not-
að sameignarslátrunarhús miklu lengri tíma á
hverju ári en ella, og fengið meira gagn af
því.
Islenzkt saltkjöt, sem sent er til útlanda,
er selt í Hanmörku, Noregi og Svíþjóð. ÍDan-
mörku er almenningur beztu vanur og því mat-
vandastur. I>ar má fá góðan markað fyrir ís-
lenzkt saltkjöt, þá er það er alt vel verkað og
hefir fengið það orð á sig, að menn geti reitt
sig á, að það sé vönduð vara. 1 Danmörku er
ejnginn toliur á kjöti eða vörum frá íslandi
og er það margra þúsund króna virði
fyrir Islendinga, ef þeir kunna að nota sér það.
Danir eru einnig auðugastir allra Norðurlanda-
búa, og hafa því bezt ráð á að kaupa vandaða
°g dýra vöru. í Noregi og Svíþjóð er tollur
á innfluttu kjöti; þar verður því aldrei eins
góður markaður fyrir íslenzkt saltkjöt sem í
Danmörku.
Svo má að likindum vinna nýjan markað
handa íslenzku kindakjöti á Skotlandi, en það
þarf að senda það þangað nýtt í kælurúmi. Þá
er sameignarslátrunarhúsið er komið á stofn í
Reykjavík, er rétt að reyna það og rannsaka.
Frá Færeyjum hefir að vísu verið gerð ein til-
raun í þessa átt, svo mér só kunnugt um, en
eigi tekist, vel; það er eigi að marka og eigi
fullreynt enn.
A Austfjörðum og Norðurlandi þarf að
koma á sameignarslátrunarhúsum. Þau geta
eigi verið stór, því að varla verður hægt að
sameina mjög margar sveitir um þau sökum
fjallgarðanna, sem skilja þar bygðir og sýslur
í sundur. JÞað er skaði. Slátrunarhús nyrðra
eða eystra þarf varla að gera nema til sauðfjár-
slátrunar.
A Norðurlandi mun slátrunarhús efiaust
bezt sett á Akureyri, á Austurlandi að líkindum
á Búðareyri. Þar er bezta kaupstaðarstæði á
Austurlandi. Skaði, að Seyðisfjörður, stærsti
verzlunarstaðurinn á Austurlandi, skuii vera
umgirtur háum fjöllum og allar samgöngur ert-
iðar milli hans og Fljótsdalshéraðs.
Ef Austfirðingar gætu sameinað sig um
eitt sameignarslátrunarhús, svo að þeir gætu
dregið saman allmikið vörumagn á eiun staðr
þá munu þeir standa allvel að markaði. Þeir
eiga þá heldur hægt með að senda kjöt til
næstu útlanda. En eins og allir munu skilja,
ríður mjög mikið á því fyrir oss íslendinga, að
draga svo mikið vörumagn saman á einn stað
innanlands, svo að skipin geti fengið fullan
farm að sigla með og farið fijótt og oft milli
landa.
III.
Hið fyrsta, sem bændur verða að gera, er
þeir vilja setja á stofn sameignarslátrunarhús,
erað rita sig fyrir eignarhluta í slátr-
unarhúsinu, 10 kr., 20 kr., 30 kr. eða 40
eða 50 kr. Það er í sjálfu sér ekkert á móti
því, þótt sumir eigi 100 kr. í sameignarslátr-
unarhúsinu, en það mun þó varla vert að hafa
hlutina stærri áíslandi, en her er lagt til. Hver
fjáreigandi mun hinsvegar geta lagt til 10 kr.
Þess vegna heita svona slátrunarhús sameignar-
slátrunarhús, að allir, sem láta slátra fé-
í þeim, eiga einhvern hlut í þeim. Það
fé, sem á vantar bæði til þess að reisa sam-
eignarslátrunarhúsið og til þess að reka þaðr