Freyr - 01.04.1906, Blaðsíða 11

Í’REYR.
59
Túnávinslu-áhald.1)
Eg sé á blaðaauglýsÍDgum o. fl. að hlekkja-
heríi til túnávinslu eru nokkuð íarin að tíðkast
hér og þar, og er það sízt að lasta þó hest-
aflið sé tekið til Dotkunar í því eí'ni. En útaf
þessu finn eg þó ástæðu til að minnast á og
lýsa í fám orðum, öðru verkfæri til sömu nota,
en sem mér virðist hafa ýmsa kosti framyfir
herfið, í öllu falli þann kost, að það er marg-
falt ódýrara, og þar afleiðandi hægara fyrir
margan mann að eignast það.
Yerkfæri þetta er hinn svokallaði „slóði“,
hann er búinn til úr borðum, fremst er hafð-
ur 3 al. langur borðristingur 3- 4 þuml. breið-
ur og í hann að framan reknir 2 keingir til
að krækja í dragtaumunum, aftan í þenna borð-
risting er svo krækt með vírkrókum eða þó
lielzt með fínni keðju 8 borðbútum, alin á lengd
hver og 6—7 þuml. á breidd, þanuig að það
verði 3 raðir hver aftur af annari; verða þá 3
bútar í þeirri fremstu, 2 i þeirri næstu og 3 í
þeirri öftustu, (í hverri röð snúa endar saman)
og á þá miðja þessara tveggja miðbúta að vera
á móts við endasamskeytin í fremstu og öft-
ustu röðinni, því annars verða ómuldar rákir
eftir slóðann um samskeytin. Til skýringar læt
eg í'ylgja mynd af áhaldinu. hiþessa 8 borð-
búta, þá hliðina sem niður á að snúa, eru svo
reknir járntindar, hæfilega margir og þéttir eft-
J) Slóði svipaður þeim sem hér er lýst, hefir
lengi verið notaður nokkuð á Vesturlandi, smíðað-
ur fyrst i Olafsdal að þvi er vér vitum hezt.
Ritstjómin.
ir því sem hverjum þykir við eiga, nægilegt er
að 3 tindaraðir séu á hverjum bút og 2 þuml.
á milli tinda í hverri röð, og þannig reknir í
að enginn standist á við annan aftur og fram;
verður þá liðlega '/2 þuml. á milli ráka þeirra,
er tindarnir rispa í túnið. I tinda þessa er
gott að hafa digran járnvír galvaníseraðan, og
hafa hvern 1—lV2þuml. á hæð, og beygja þá
lítið eitt aftur á við einkum í endann neðst, svo
síður festist á þeim rusl, svo sem kár og hey-
rusl, úr áburðinum. I tindana má einnig nota
ýmislegt járnrusl, jafnvel útslitnar hálfskeifur
o. fl. aðeins að þeir séu nokkurnveginn jafnhá-
ir I fremstu (lengstu) spítunni eru engir tind-
ar hafðir, húu verður vanalega á lofti sökum
átaksins frá hestinum, enda einungis til þess
ætluð að halda tindabútunum saman og festa
þeim við hestinn.
Þegar svo farið er að slóðadraga, er bætt
þyngslum á slóðann eftir því sem sést að hæfi-
legt er; fer það eftir þvi hvað áburðurinn er
harður eða mjúkur, þegar unnið er á; 2—3 þur-
ar torfur hefur mér reynst mátulegt.
Auðvitað má hafa slóðann á ýmsan hátt,
öðruvísi en þetta; það má t. d. hafa hann
bæði stærri og minni, og það má lika hafa
tindaspíturnar fleiri og styttri, og það hygg eg
að mundi einmitt vera gott, þar sem ekki er
vel slétt, en svona, eins og hér er lýst, hef eg
haft hann og brúkað í mörg ár og gefist vel.
Auðvitað verður hann ekki notaður nema á
nokkurn veginn slétta jörð, og því betri sem
sléttara er, eins og flest önnur áhöld.
Eg hef að vísu aldrei haft hlekkjaherfi
sjálfur til afnota, en eg hef bæði séð það not-
að og líka séð tún, sem unnið hefir verið með
því, og eftir því sem eg hef getað séð hefur
mér virzt að slóðinn hafi í flestum greinum yfir-
burðina. Eyrst og fremst er herfið svo þungt
að mér virðist tveimur hestum veitist lítið létt-
ara að draga það heldur en einum slóðann,
þó nógu þungur sé til að mylja. I öðru lagi
hefir mér sýnst herfið mylja svo illa (er of gis-
ið) að mér virðist því varla veita af tveimur
umferðum til að mylja jafnvel og slóðinn gjör-
ir í einni, ef' mátulega þurt er á. Loks er
verðmunurinn; mér er sagt að herfið muni ekki