Freyr - 01.07.1906, Blaðsíða 2

94
FREYR.
« r -
-t-3 fen .
£ 5 :
cð íq ;
'ö 2 '
2 s j
< ð
b ^
5 co
n s
a
o
.o
0,84 2,53 4,16 bólu-
* G^ O- CO 8 “o M ‘ S- + á ^ t-I g KS l— lo -H _L
2,43 4,90 6,42 nm töli
CO CO co íO co co 834 neitt i
13,881 7,861 i *o CO Cj Gt) G^ > c<r , _i h a xo
0,17 1,64 T—f > £
57 co co 880 í að el
2,39 0,18 > co A o~ 's
792 37 o 5 lO +5 CD m a
33,129 20,925 ‘d G5 rO tH ^
Veturinn 1903 —’04 —,— 1904—’05 —1905—’06 * Dautt a
ÍO
œ
a
í.
c3
co
co
cð
J*
cð
&B
æ
13
M
a
Tilraunirnar í vetur staðfesta enn betur þá
reynslu, að „hvíta“ efnið veiti hezta vörn gegn
hráðapest, en við það loðir altaf sá galli, að
fénu verður of mikið um bólusetninguna með
því. Sé það blandað með „hláu“ efni eða
„serum“ má draga úr þeirri hættu, en við það
rýrist þá lika gildi þess sem varnarmeðals gegn
pestinni. Af fé hólusettu með „hvítu“ efni fór
aðeins 0,39% úr bráðapest, en 2,74°/0 af því,
sem bólusett var með „blönduðu11. Vandinn er
að finna, hvað mátulegt sé að blanda bóluefnið
með miklu af „serum“. Eg benti mönnum á
i fyrra haust, að hæfilegt mundi vera að bólu
setja 75 kindur úr 1 „hvítu“ glasi og % gl-
„bláu“ samanblönduðu ; þá fengi hver kind 5-
mgr. af bóluefni og rúml. 5 mgr. af „serum“ •
en eftir reynslunni að dæma mun þannig bland-
að efni vera fremur dauft; væri víða nóg að
hafa helmingi minna af „serum“ en sjálfu bólu-
efninu. Reyndar eru margar af skýrslunum
mjög ónákvæmar, að því er blöndun efnanna
og skamt þeirra snertir, svo að ilt er að fá í
þeirn ákveðið svar í þessu efni. Enda hefir
auk þess allur þorri bólusetjaranna ýmist deyft
„hvíta“ efnið mun meira, en ég haiði bent á, eða
þá minkað skamtinn að miklum mun og marg-
ir gjörthvorttveggja t. d. blandaðsaman % gl.
„hvítu“ og % gl- );bláu“ og bólusett úr því 100'
kindur og jafnvel fleiri. £>egar svo er að far-
ið, fær hver kind að eins 2% nagr. af bóluefni,
en 4 mgr. af „serum“, og er þá ekki von að
vel fari.
Eg þykist vita að sumir hafi blandað efn-
in þannig og þynt, af þvi að þeir hafa verið
hræddir við að fénu mundi verða of mikið um,
og því gengið skrefi of langt með varkárnina,.
en hitt er mér engu síður ljóst, að margir hafa
farið þaunig að til þess að geta bólusett sem
flest fé, fullnægt beiðni sem flestra fjáreigenda,
og hefir þá bóluefnisskorturinn leitt þá skrefi
framar en vera átti, en það sjá auðvitað fjár-
eigendur og bólusetjarar, að þýðingarlítið er að
bólusetja kindina svo að segja að eins að nafn-
inu til, og tilraunanna vegna má slíkt ekki
eiga sér stað.
Að þvi er „silkiþræðina“ snertir, sýnast
þeir því miður ekki ætla að koma að tilætluð-
um notum, þótt það sé síður en svo, sem sum-
ir ætla, að þeir séu ónýtir með öllu. Þeir-
eru handhægir og þægilegir í meðfórum en
þyrftu, ef vel ætti að vera, að hafa^ í sér tals-
vert sterkara bóluefni.
Bráðapestin hefir verið með skæðastamóti:
síðastliðinn vetur, og mundi hennar þó hafa
orðið mun meira vart, ef fé væri ekki jafn
víða bólusett og nú er orðið, enda hefir hún
drepið rúmlega helmingi fleira (%) af óbólu-
settu fé en bólusettu, og er bólusetta fénu þó
auðvitað miklu pesthættara; það er einmitt val-
ið til bólusetningarinnar af þeirri ástæðu.
Magnús Einarsson.