Freyr - 01.11.1906, Qupperneq 1

:FREYR.
Búnaðarsamvinna á Vesturlandi.
í Frey II. 4. var drepið á, að nauðsynlegt
væri að koma sem fyrst á fót sambandsbúnað-
arfélagi fyrir Yesturland. — Bæði áður og
síðan befi eg haft það mál í huga, og leitast
við að hrinda því áleiðis, að svo miklu leyti
sem tækifæri hafa hoðist.
í sumar ferðaðist eg um Vestfirði til leið-
beiningar í búnaði samkvæmt ráðstöfun Lands-
bÚDaðarfélagsins, og bauðst þá gott tækifæri
til að athuga og undirbúa þetta mál. Á öllum
fundum, er eg hélt, var það rætt og í þeim
bygðarlögum, þar sem eg gat ekki komið við
að halda fuudi, mintist eg á það við bændur
og aðra áhugamenn í búnaði, er eg hitti. Nær
því allir tóku málinu vel, álitu nauðsynlegt að
koma félaginu á fót og helzt sem fyrst.
Eg get ímyndað mér, að ýmsir, er þetta
fesa, muni spyrja eitthvað á þessa leið:
Er þörf á slíkum félagsskap ?
Hvaö á félagið að starfa?
Hvernig á að haga fyrirkomulagi og fram-
kvæmdum félagsins?
Á að hafa eitt fólag fyrir alt Vesturland,
eða er heppilegra að þau séu tvö ?
Þessar spurningar þurfa allir, er láta sig
nokkru rnálið skifta, að athuga sem bezt, því
þegar um nýjan fólagsskap er að ræða, er mjög
áríðandi, að allir hlutaðeigendur gjöri sér frá
upphafi Ijósa félagsþörfina, og hvaða fýrirkomu-
lag sé heppilegast, til að ná því takmarki, sem
að er kept.
Eg skal gjöra mitt til að svara ofan nefnd-
um spurningnm, með von um að það geti orð-
ið til að skýra málið, og vil eg taka þær í
sömu röð, og þær eru hér að framan.
J. Er Jjörf á sllkum félagsskap?
Seinustu áratugina hafa lífsskilyrði og lífs-
kjör bænda hér á landi breyst mjög. Því
veldur einkum stórum bættar samgöngur og
aukin þekking á öðrum iöndum og þjóðum.
Við það höfum vér færst nær menningarlönd-
unum, erum ef svo mætti að orði kveða komn-
ir inn í hringiðu samkepninnar. Áður mátti
heita að íslenzki landbúnaðurinn væri ríki út
af fyrir sig, óháð þeim breytingum og bilting-
um, sem urðu á atvinnuvegum annara þjóða,
og innanlands var samkepnin engin, því svo
mátti heita að öll þjóðin lifði af landbúnaði.
Nú horfir þetta alt öðru vísi við.
Á seinustu áratugum hafa risið upp nýjir
atvinnuflokkar í laodinu, er keppa um völdin
— vinnukraftinu — við landbúnaðinn með si-
vaxandi ákefð.
Þá er samkepnin við önnur lönd eigi
síður hættuleg fyrir landbúnað vorn. Þau
framleiða samskonar búsafurðir og vér, og ef
vér getum eigi framleitt þær eins góðar og ó-
dýrar og þau, töpum vér ekki.einungis erlenda
markaðinum, heldur keppa erlendar afurðir við
vorar afurðir á innlenda markaðinnm. Og sömu
lögum er vinnukraftinn — verkafólkið — háð.
Það streymir þangað sem kaupgjaldið er hæst
— mest eftirspurnin — án tillits til þjóðernis.
Næg sönnun fyrir því eru Ameríkuferðirnar,
sem stöðugt hafa haldið áfram seinustu 30 ár,
meiri eða minni eftir því hvort ver eða betur
hefir árað hér á laDdi eða betur eða ver í
Ameríku.
Beri búskapurinn sig ekki svo vel á einstök-
um jörðum eða í heilurn héruðum, að hægt só