Ljósmæðrablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 15

fúl við sjálfa mig yfir því að hafa ekki
verið með augun betur á ritinu. Hins
vegar hafði ég engar áhyggjur þar sem
ég vissi að þetta var alveg eðlilegt og
líklegast væri kollurinn að skríða fram.
Konan rembdist ágætlega og var dugleg
að skipta um stellingar. Hins vegar fór
að verða lengra á milli hriða og þær
frekar stuttar. Eftir að hafa rembst í
rúman klukkutíma ræðir ljósmóðirin
mín við mig hvað mér finnist um fram-
ganginn. Ég hefði viljað sjá að kollur-
inn væri komin lengra niður eftir þenn-
an tíma en var ekki tilbúin að setja upp
dreypi strax þar sem mér fannst það
vera hálfgerð uppgjöf. Afram rembist
konan en síðan fer að bera á breytileg-
um dýfum sem komu hægt upp á milli
hriða. Kallað er á sérfræðing til þess að
nieta stöðuna. Konan er sett upp í fæð-
ingarrúmið og skoðuð. Kollurinn hafði
þá gengið lengra niður og vantaði bara
herslumuninn að hann kæmi undan
náraboganum. A þessum tíma voru all-
ir mjög uppteknir af ritinu enda virtist
sem þreyta væri komin hjá barninu þar
sem það hægði vel á sér í hríðunum og
var lengi að koma sér upp aftur. Konan
fékk mikla hvatningu í rembingnum og
loksins kemur kollurinn niður á spöng-
ina. Ákveðið var að kalla á barnalækni
og hafa hann viðstaddan vegna lækkun-
ar á hjartslætti hjá barninu. Kollhríðin
tók langan tíma þar sem spöngin var
mjög stíf og virtist ekki ætla að láta
undan. Á endanum var gerður spangar-
skurður, sá fyrsti sem ég gerði sjálf, til
þess að fá barnið „strax“ í heiminn og
feðist lifandi drengur.
Það sem kom mér á óvart var hversu
sprækt barnið var strax við fæðingu,
orgaði eins og ljón, fallegt á litinn með
góða vöðvaspennu og apgar upp á 8-10.
Annað sem kom á óvart var að nafla-
strengurinn var ekki vafinn um háls
eins og ég og fleiri voru viss um af rit-
mu að dæma. Ég hugsaði um það eftir á
hvort við hefðum e.t.v. verið of fljótar á
okkur með að klippa en miðað við
hvernig ritið var, tel ég okkur ekki hafa
Verið það, maður tekur ekki áhættu þar
Sem ekki er hægt að spá fyrir um út-
komuna. Hins vegar fannst mér ritið
hafa gabbað mig og gert mig óþarflega
a*tyggjufulla. Móður og barni heilsaðist
vel.
öæmi 2
Stuttu eftir þessa fæðingu var mér boð-
'ð að vera viðstödd heimafæðingu. Þar
var rúmlega þrítug kona að fæða þriðja
harnið sitt. Ástæða hennar fyrir að velja
heimafæðingu var að fæðing bams
númer tvö hafði gengið mjög hratt og
vel. Önnur ástæða var að henni leið
ekki vel inni á sjúkrahúsi og fannst þar
af leiðandi heimafæðing vera góður
kostur. Þegar ég mætti heim til hennar
lá hún í stórri gúmmílaug inni í stofu.
Hún var greinilega langt komin í fæð-
ingunni þar sem hún lá í lauginni í eins
konar „trans“. Ég setti mig niður í
stofusófann og lét lítið fyrir mér fara
enda vildi ég ekki trufla þetta afslapp-
aða umhverfi. Sólin skein inn um stofu-
gluggann og píanótónlistin ómaði um í-
búðina. Þar sem ég sat og fylgdist með
fann ég hvað ég var afslöppuð og róleg
þarna inni og allt virtist svo áhyggju-
laust. Annað slagið hlustaði ljósmóðir-
in með hjartsláttarnema, annars hélt
hún sig að mestu til hlés og leyfði þeim
hjónum að kljást við hríðarnar. Eftir
nokkra stund fann konan fyrir remb-
ingsþörf og byrjaði að rembast með í
hríð. Þegar hún hafði rembst tvisvar
sinnum fór legvatnið og kom kolgræn
slikja í vatnið. Ljósmóðirin ákvað þá að
fá hana upp úr og klára fæðinguna inni
í hjónaherberginu. Áfram rembdist
konan og ljósmóðirin hlustaði við og
við, í og eftir hríð. Ég hugsaði með mér
að ef konan hefði verið í riti á þessum
tímapunkti þá hefðum við orðið varar
við einhverjar dýfur hjá barninu þar
sem kollurinn gekk mjög hratt ffam og
legvatnið var kolgrænt. Samt sem áður
hafði ég engar áhyggjur og var viss um
að allt væri í lagi og allt færi vel. Barn-
ið fæðist síðan í tveimur hríðum og um
leið og höfuð þess var fætt sogaði ljós-
móðirin vel úr vitum þess. Strax eftir
fæðingu lét það heyra duglega í sér og
virtist nokkuð sátt með að vera komið í
heiminn. Móður og barni heilsaðist vel
og var okkur boðið upp á súpu sem hit-
uð var upp eftir fæðinguna.
Ég var alsæl með að hafa fengið að
taka þátt í svona fallegri athöfn. Hins
vegar er ég viss um að áhyggjuleysið og
rólegheitin sem ég fann hjá sjálfri mér í
fæðingunni tengdust því að ekki var
neinn mónitor til þess að treysta á,
konan var afslöppuð og ljósmóðirin
örugg og treysti á eigið innsæi.
Dæmi 3
í þriðju fæðingunni sem mig langar að
fjalla um var um að ræða hrausta
frumbyiju með eðlilega meðgöngu að
baki. Þegar ég og umsjónarljósmóðir
mín mættum á kvöldvakt var konan
með 4-5 í útvíkkun, tært legvatnið farið
og verið var að leggja mænurótardeyf-
ingu hjá henni til verkjastillingar. Hún
hafði verið lengi í hægu „malli“ án
mikils framgangs. Deyfingin verkaði
vel og náði konan að slaka vel á. Sam-
drættimir lengdust töluvert á eftir
þannig að stuttu seinna er ákveðið að
hengja upp syntocinondreypi til örvun-
ar þar sem ritið var fínt. Dreypið var
hækkað upp á hefðbundinn hátt en
fljótlega fer að bera á mikilli spennu í
leginu sem var lengi að líða úr. Ég
ákvað að slökkva á dreypinu og sjá til
hvort samdrættirnir héldu áfram. Aftur
lengdist á milli og hríðar urðu óreglu-
legri. í samráði við ljósmóðurina mína
ákváðum við að fara hægar í sakirnar
og hækka dreypið helmingi hægar þ.e.
byrja á 6 ml/klst og svo koll af kolli.
Hjartsláttur barnsins var góður allan
tímann og fljótlega komu reglulegir
samdrættir sem liðu vel úr á milli. Kon-
an var höfð í síriti eins og verklagsregl-
ur gera ráð fyrir og var ritið eins og það
gerist best með eðlilegum hröðunum og
breytileika. Þegar konan er farin að
finna fyrir þrýstingi niður á endaþarm
er hún skoðuð og reynist þá útvíkkun
lokið. Þar sem hún er enn vel dofin og
ritið fínt biðum við eftir því að deyfing-
in minnkaði og konan finndi fyrir
rembingsþörf. Um það bil hálf tíma eft-
ir að hún var skoðuð finnur hún fyrir
rembingsþörf og byrjar að rembast með
í hríð. Konan rembist vel til að byrja
með og er dugleg að skipta um stöður.
Eftir um það bil klukkustundar rembing
hækkum við dreypið aðeins þar sem
hríðarnar eru stuttar og vantar aðeins
meiri kraft. Ég var eiginlega farin að
halda að þetta yrði enn ein sogklukkan
þar sem konan var orðin mjög þreytt.
Hins vegar voru engin þreytumerki hjá
barninu þannig að maður gat verið ró-
legur og haldið aðeins áfram. Loksins
kemur kollurinn undan náraboganum
og niður á spöngina. Ég var mjög glöð
yfir því að konan skildi klára þetta
sjálf. Hins vegar tók kollhríðin langan
tíma og spöngin lengi að gefa eftir en
þar sem hjartsláttur barnsins var góður
gaf ég mér tíma til þess að setja heita
bakstra á spöngina og olíu þar sem kon-
an hafði áhyggjur af því að rifna. Barn-
ið fæðist svo í einni hríð og okkur til
mikillar undrunar var það mjög slappt.
Við skiljum strax á milli og ljósmóð-
irin fer með barnið sem er algjörlega
hreyfingarlaust og blátt á litinn á barna-
borðið þar sem hún sogar upp úr því og
gefur súrefni. Strax er kallað í barna-
lækni og kemur hann fljótt. Barnið er
áfram slappt og bregst illa við áreiti,
Ljósmæðrablaðið júní 2005 15