Ljósmæðrablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 27

ir (2002b). Hugleiðingar um áhrifaþætti ung-
barnadauðans á fslandi. í Loftur Guttormsson o.fl.
(ritstj.), fslenskir sagnfræðingar. Viðhorf og rann-
sóknir. Reykjavík: Mál og mynd, bls. 385-393. -
Loftur Guttormsson. Ólöf Garðarsdóttir og Guð-
mundur Hálfdanarson (2001). Ungbarna- og
barnadauði á íslandi 1770-1950. Nokkrar rann-
sóknamiðurstöður. Saga 39, bls. 51-107. - f bók-
inni Saving the Child er dánartíðni ungbama at-
huguð eftir einstökum vikum og mánuðum fyrsta
aldursársins á rannsóknarsvæðunum og til þess að
sannreyna upplýsingar um bamaeldi er m.a. notað
svokallað bíómetriskt reiknilíkan sem þróað var af
Svisslendingnum Bourgois-Pichat. Þar er upp-
söfnuð dánartíðni eftir einstökum aldursmánuð-
um fyrsta ársins sýnd á lógaritmískum skala.
Samkvæmt þessari aðferð gefur þróun ungbarna-
dauða á fyrsta aldursárinu ákveðnar vísbendingar
um það hvenær börn eru vanin af brjósti. Það er
raunar með ólíkindum hversu vel líkanið kemur
heim og saman við vitnisburð lækna í ársskýrslum
þeirra og öðrum ritum um bamaeldishætti í ein-
stökum landshlutum á 19. öld. Sjá Ólöf Garðars-
dóttir (2002a), bls. 131-144.
25 Eggert Ólafsson og Bjarni Pálsson (1847). Reise
igiennem Island foranstaltet af Vtdenskabemes
Sœlskab i Kjöbenhavn Sorö, bls. 334-335 -
Schleisner, P. (1849). Island undersögt fra et lœ-
gevidenskbeligt Synspunkt Kaupmannahöfn, bls.
194.
26 Um brjóstaeldi í Reykjavík var rætt í mörgum
samtímaheimildum frá 19. öld. Þar á meðal var
bók Jón Thorstensen (1846). Hugvekja um med-
ferd á ungbörnum. Viðey. Umfjöllun um þetta at-
riði sjá Ólöf Garðarsdóttir (2002a), bls. 151-167.
27 Lokke A. (1998), bls. 152-157. f báðum þessum
löndum var brjóstagjöf almenn og undantekning-
ar frá þessari reglu voru fáar. Þó má nefna örfá
landbúnaðarhéruð í Danmörku þar sem nýburar
vom ekki lagðir á brjóst. Ungbarnadauði t' þessum
héruðum var umtalsvert meiri en annars staðar í
Danmörku.
28 ftarlegar er rætt um ljósmæður, menntun þeirra og
fræðsluhlutverk í: Ólöf Garðarsdóttir (2002a), bls.
151-166 og 198-212 og Ólöf Garðarsdóttir
(2004). Ljósmæður, brjóstamjólk og hreinlæti.
Saga 42 (2), bls. 108-115.
29 Ólöf Garðarsdóttir, Saving the Child, bls. 130-
131.
30 Um þetta sjá m.a.: Helsing, E. (1976). Lactation
Education: The Leaming of the Obvious. Breast-
feeding and tlie Motlter. Amtserdam: Ciba
foundation symposium, bls. 215-230.
31 Viðtal við Róshildi Sveinsdóttur 7. ágúst 1999. -
Um líf og störf ljósmóðurinnar Gyðrfðar Sveins-
dóttur má einnig lesa í endurminningum dóttur og
tengdasonar Róshildar. Brynja Benediktsdóttir,
Erlingur Gíslason og Ingunn Þóra Magnúsdóttir
(1995). Brynja og Erlingur fyrir opnum tjöldum.
Reykjavík: Mál og menning, bls. 95-96. - Sjá enn-
fremur prestþjónustubók Ása: ÞÍ. Skjalasafn
presta og prófasta. Vestur-Skaftafellsprófasts-
dæmi. Ásar í Skaftártungu (og Búland). Prests-
þjónustubók: BA5. 1881-1906.
32 Um meðferð trétútta má einnig lesa í Ámi Björns-
son (1996). Merkisdagar á mannsœvinni. Reykja-
vík: Mál og menning, bls. 94-98.
33 Ólöf Garðarsdóttir (2002a), bls. 203-207.
34 Þjms. Spurtungaskrá þjóðháttasafns nr. 10. Barn-
ið, fæðing og fyrsta ár. Sjá Ólöf Garðarsdóttir
(2002), bls. 17-18 og 200-206.
35 Þjms. Spurningaskrá þjóðháttasafns nr. 10. Bam-
ið, fæðing og fyrsta ár
36 Sama heimild, nr. 5620.
37 Þjms. Spumingaskrá þjóðliáttasajhs nr. 10. Barn-
ið, fæðing og fyrsta ár
38 Woods, Watterson og Woodward (1989), bls. 117-
19.
39 Rannsóknir mínar og annarra fræðimanna í
brjóstaeldislausum samfélögum fortíðar hafa leitt
í ljós að dánartíðni er hæst á 7-14 degi. Ólöf Garð-
arsdóttir (2002a), bls. 138-142. - Brandström, A.
(1984). De kárlekslösa mödrama. Spadbams-
dödligheten i Sverige under 1800-talet med
sarskild habsyn till Nedertomeá. Umeá:
Demografiska databasen, bls. 160-164.
40 Lýður Bjömsson (1979). Saga sveitarstjómar á
íslandi. Síðara bindi. Reykjavík: Almenna bóka-
félagið, bls. 341-355.
41 Ólöf Garðarsdóttir (2002a), bls. 191-195.
Ahusaverðar ráðstefnur framundan
Tulevaisuus kátilön kásissá
Framtiden i barnmorskans hánder
Midwifery guarding the future
Norðurlandaráðstefna ljósmæðra verður haldin í Ábo í
Finnlandi 4-6 maí 2007. Fyrsta „Call for abstracts“ verð-
ur sent út í september 2005 og annað í janúar 2006. Tek-
ið verður við útdráttum til og með 14 september 2006 og
gert er ráð fyrir að dagskrá ráðstefnunnar verði tilbúin í
nóvember sama ár. Nánari upplýsingar um ráðstefnuna
má finna á slóðinni;
www.nordiskjordemorkongress2007.com
Undirbúningsnefnd ráðstefnunnar.
(Kongressens planeringskommitte)
Konferens Reproduktiv hálsa
Haldið í Stokkhólmi, 16-17 nóvember2005
Vefslóð:
http://www.bammorskeforbundet.a.se/
Midwifery Today International Conference -
Sharing the Culture of Birth
Midwifery Today
Haldið í Nassau, Bahamas 22. - 26. september, 2005.
Netfang:
conference@midwiferytoday.com
2005 International Breastfeeding Conference
Autstralian Breastfeeding Association
Haldið í Tasmanía, Ástralíu 28. -30. september, 2005
Francine Gooris Award & Conference 2006 -
Caring for birth
Artevelde School of Higher Education
Haldið í Belgíu 9. - 10. mars, 2006.
Netfang:
mieke.embo@arteveldehs.be
The first international conference on Women’s Health &
Asian Traditional Medicine (WHATMedicine)
Haldið í Malasíu 23. -25. águst, 2005.
Netfang:
poovan@whatmedicine.org.
RCN Complementary Therapies in Nursing Forum
annual conference - Complementary therapy practice:
Independence not isolation
Haldið í Birmingham, UK 16. - 17. september, 2005.
Netfang: comptherapies@rcn.org.uk
The NICU Breastfeeding Specialist
Haldið í Washington, DC, USA 13. - 14. október, 2005.
Netfang:
candice.sullivan@inova.com
Ljósmæðrablaðið júnf 2005 27