Ljósmæðrablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 31

þeirra sem fjallað er um hér að framan.
Þau drógu þá ályktun af niðurstöðum
sínum að nýburi sem ekki var með gula
húð neðan við geirvörtur væri með
minna en 205 gmol/L (12 mg/dL) af
gallrauða í sermi. Ástæða þess að rann-
sakendur miða við 205 gmol/L (12
mg/dl) og 290 gmol/L (17 mg/dl) er sú
að í vinnureglum AAP (American
Academy of Pediatrics) er mælt með
ljósameðferð fyrir nýbura á aldrinum
24-47 tíma ef gallrauði fer yfir 205
pmol/L (12 mg/dl) en fyrir nýbura eldri
en 72 tíma er mælt ljósameðferð fari
gallrauði yfir 290 gmol/L (17 mg/dl). í
niðurstöðum Madlon-Kay (2002) kem-
ur ennfremur fram að ef gildið sem les-
ið er af gulumæli er hærra en 2,5 er
ástæða til frekari rannsókna annaðhvort
með blossamæli eða blóðrannsókn.
Þetta er í samræmi við fyrri rannsóknir
á gulumælinum. Á Landspítala, há-
skólasjúkrahúsi er miðað við að hefja
ljósmeðferð fari gallrauði í sermi yfir
290 pmol/L (17 mg/dl) hjá nýburum
sem eru eldri en 72 klukkustunda
(Landspítali, háskólasjúkrahús).
I rannsókn Schumacher, Thornbery
og Gutcher (1985) voru bornir saman
Minolta Jaundice Meter 101 blossa-
mælar sem þá voru nýir á markaðnum
og gulumælar sem höfðu verið notaðir
til margra ára. í þessari rannsókn fannst
ekki marktækur munur á áreiðanleika
mælitækjanna. Schumacher (1990)
gerði einnig fræðilega úttekt á sömu
gerð blossamæla og gulumælis. Hann
telur bæði umræddan blossamæli og
gulumæli vera áreiðanleg tæki til
skimunar á gulu. Mjög mikill munur er
á verði blossamælis og gulumælis en
Schumacher heldur því fram að áreið-
anleikinn sé sambærilegur. Þegar út-
tektin var gerð kostaði umræddur
blossamælir í Bandaríkjunum 2.500
bali en gulumælir aðeins 20 dali. Það er
þó rétt að geta þess að umræddur
blossamælir þótti ekki nógu áreiðanleg-
Ul' til að meta magn gallrauða hjá fyrir-
burum og börnum af öðrum kynstofni
en hvítum samkvæmt Bertini og
Rubaltelli (2002).
I grein sem Hay (1995) skrifaði fyr-
lr MIDIRS bendir hann á mikilvægi
þess að ljósmæður þjálfi augun og geti
Wetið gulu með góðri skoðun án þess
að panta blóðrannsókn. Hann telur að
Bulumælirinn sem er mjög ódýr geti
Verið jafn áreiðanlegur og blossamæl-
arnir sem eru mjög dýrir.
Þegar klínískt mat bendir til þess að
gula sé kominn á það stig að meðferðar
sé þörf eða ef vafi leikur á að klíniskt
mat sé áreiðanlegt, getur þurft að grípa
til mælinga á gallrauða í sermi. Áður en
gripið er til þess að stinga nýburann og
draga úr honum blóð er hægt að notast
við blossamæli sem getur mælt
gallrauða í húð og þar með gefið vís-
bendingu um gallrauða í blóði.
Blóðprufa felur í sér óþægindi og er
streituvaldandi fyrir barnið. Ekki má
heldur gleyma sýkingarhættu og ör-
myndun. Einnig er mikilvægt að tak-
marka þann blóðmissi sem barnið verð-
ur fyrir vegna sífelldra blóðprufa. Fjöl-
margar rannsóknir hafa
verið gerðar á áreiðan-
leika blossamæla og hafa
þeir sannað gildi sitt sem
tæki til að skima börn
með sjáanlega gulu áður
en ákvörðun er tekin um
að taka blóðsýni.
Nýjasti blossamælir-
inn á markaðnum er Bili-
Check™ (sjá mynd 3)
sem mælir gallrauða í
húð með því að mæla
það magn ljóss sem húð
nýburans endurkastar.
Mælirinn tekur tillit til
þátta sem geta skekkt
niðurstöðuna s.s. blóð-
rauða, dökkra litarefni í
húð og húðþykktar (Bert-
ini og Rubaltelli, 2002).
Hér á eftir er Qallað um
rannsóknir á áreiðan-
leika þessa mælis.
Rubaltelli o.fl. (2001) gerðu rann-
sókn á áreiðanleika blossamælinga.
Úrtakið var þægindaúrtak 210 barna frá
6 stöðum í Evrópu. Börnin áttu það
sameiginlegt að blóðprufa hafði verið
tekin hjá þeim öllum til að mæla
gallrauða í sermi en þau voru öll yngri
en 28 daga gömul og meðgöngulengd
hafði verið meiri en 30 vikur. Bornar
voru saman blossamælingar með
BiliCheck™ við mælingar á gallrauða í
sermi. Blossamælingarnar voru bæði
gerðar á bringubeini og enni til að
kanna hvor staðurinn væri áreiðanlegri.
Blossamælingarnar og mælingar rann-
sóknastofanna 6 á gallrauða i sermi
voru bornar saman við mælingar á
gallrauða í sermi sem mældur var á
sömu rannsóknastofunni og notaði að-
ferð sem kallast HPLC-B (high
pressure liquid chromatography biliru-
bin) sem talinn er vera hinn gullni stað-
all við mælingar á gallrauða. Niður-
stöður rannsóknarinnar voru á þá leið
að blossamælingar sem gerðar voru á
enni voru jafn áreiðanlegar og mæling-
ar á gallrauða í sermi. Rannsakendur
vilja þó ekki mæla með blossamæling-
um ffam yfir mælingar á gallrauða í
sermi fyrr en niðurstöður rannsókna
sýna að blossamælingar séu betri.
Rannsakendur benda einnig á að mæli-
aðferðirnar tvær mæli í raun ekki það
sama því með blossamælingum er ver-
ið að mæla það magn gallrauða sem
flust hefur frá blóði til veija en mæling-
ar á gallrauða í sermi mæla það magn
sem enn er í blóðinu. Þessar niðurstöð-
ur styðja að framkvæmdar séu
blossamælingar á enni, ekki ein-
göngu til að kanna hvort taka
þurfti blóðprufu heldur jafnvel
til byggja á ákvörðun um með-
ferð. Tveir þriðju hluta nýbur-
anna í rannsókninni voru hvítir á
hörund en einn þriðju hluti var
af öðrum mismunandi kynþátt-
um. Skoðað var hvort kynþátt-
ur, meðgöngulengd, fæðingar-
þyngd og aldur hefðu áhrif á
áreiðanleika blossamælinganna
en svo reyndist ekki vera. Rann-
sakendur benda á að enn eigi
eftir að rannsaka frekar áhrif
ljósameðferðar og blóðskipta á
áreiðanleika blossamælinga.
Ebbesen, Rasmussen og
Wimberley (2002) gerðu rann-
sókn á áreiðanleika BiliCheck™
blossamæla á háskólasjúkrahús-
inu í Álaborg, Danmörku. í
rannsókninni voru tveir hópar. í
öðrum hópnum voru 251 fyrirburi sem
fæddust fyrir 35 vikna meðgöngu og
veikir nýburar sem fæddust eftir meira
en 35 vikna meðgöngu. í hinum hópn-
um voru 227 nýburar sem allir voru
hraustir og meðgöngulengd var meiri
en 35 vikur. Niðurstöður þeirrar rann-
sóknar leiddi i ljós að blossamælingar
með BiliCheck™ væra áreiðanlegar
sem skimun fyrir háum gallrauða en
ekki áreiðanlegar sem mælingar til eft-
irlits hjá nýburum sem byrjuð voru á
meðferð við gulu. Rannsakendur full-
yrða að með notkun blossamæla við
skimun á nýburagulu sé hægt að kom-
ast hjá 80% blóðprufa hjá hraustum,
fullburða börnum en 42% blóðprufa hjá
veikum nýburum og fyrirburum sem
fæddir eru eftir meira en 32 vikna með-
göngu ef miðað er við að taka blóðpruf-
ur eingöngu hjá þeim sem mælast með
70% af gildi ljósaviðmiðunarmarka. í
niðurstöðum rannsóknarinnar kemur
fram að mestur áreiðanleiki blossamæl-

Mynd 3
Ljósmæðrablaðið júní 2005 31