Einherji - 12.05.1970, Blaðsíða 6

6
EINHERJI
Þriðjudagur 12. maí 1970
Unga fólkið er reitt í dag
Hilmar Kristjánsson
Rætt við Hilmar Krist-
jánsson, iðnaðarmann á
Blönduósi, um framtíðar-
verkefni kauptúnsins, vanda-
mál líðandi stundar og að
hverju reiði ungs fólks bein-
ist í dag.
— Er ungt fólk reitt í
dag?
— Já, unga fólkið er reitt
í dag. Það er reitt vegna þess
að því finnst fram hjá því
gengið. Örfáir einstaklingar
fara með öll völd í landinu
og eru þeir nánast sagt lítið
í sambandi við fólkið. Á Al-
þingi sitja 60 þingmenn.
Verulegur hluti þeirra er
kominn yfir fimmtugt, en
hinir farnir að nálgast þann
aldur, en enginn er yngri en
fertugur. Á því sést, að full-
trúar unga fólksins eru ekki
til í þeirri háttvirtu stofnun.
Þáttur ungafólksins er
nánast enginn í stjórn lands-
ins og leiðtogarnir gera lítið
til að komast 1 samband við
okkur, sem yngri erum. —
Okkar fyrsta krafa er að
valdakerfinu verði breytt,
þannig að fleiri fái að taka
þátt í uppbyggingu landsins
og ráðamenn þjóðarinnar
deili ekki aðeins með sér á-
hrifastöðum, heldur sé þeim
deilt á fleiri. Og væri nær,
að setja unga menn í áhrifa-
stöður, en að láta þar sitja
staðnaða, stirðnaða og hug-
myndasnauða menn, sem
fylgjast lítið með tímanum.
Það sem gera þarf er að lofa
ungum mönnum að taka þátt
í uppbyggingu landsins og
kynna þeim vandamál lið-
andi stundar, þannig að ekki
skapist of mikill aðstöðu-
munur milli yngri og eldri
manna. Minna má á, í sam-
bandi við skoðanakannanir,
sem nú eru að verða fastur
liður í kosningaundirbúningi,
að þar standa eldri menn
betur að vígi, hafa oftar
komið fram, eins og sagt er.
— I»ú ert iðnaðarmaður ?
— Ég lærði trésmíði hjá
föður mínum, en bóklega
námið í Iðnskólanum í
Reykjavík. Ég byrjaði 16
ára gamall, en námið tekur
4 ár.
— Hvað viltu segja um
atvinnuástand í kauptúninu?
—• Atvinnuástand er ekki
gott sem stendur. — Þó
hefur verið nóg iað gera hjá
okkur. Byggingar hér á
staðnum og í nágrenni Keld-
ur litlar. Þó eru nokkur
íbúðarhús í smíðum, en mið-
ar fremur hægt vegna fjár-
skorts. Hjá verkamönnum
er ástandið lakara, lítið að
gera, eins og oftast að vetri
til.
Hér eru tvær verksmiðj-
ur: plastverksmiðjan Trefja-
plast og Naglaverksmiðjan
Málmur. Eins og stendur
gengur rekstur þeirra vel.
Málmur hefur framleitt tvö
og hálft tonn af nöglum á
dag og er mest af því selt
fyrirfram. Trefjaplast er
með verk upp á tvær og
hálfa milljón í Straumsvík
og nú er í athugun fram-
leiðsla á stólum í íþrótta-
höllina í Reykjavík.
1 vor verður byrjað á
stækkun Barnaskólans. Það
er stórt verkefni og verður
sennilega boðið út. í vor
verður einnig hafin gerð
varanlegra gatna. Um ann-
an atvinnuveg er enn ekki
fullljóst. Nauðsynlegt er að
koma upp einhvers konar
iðnaði. Rætt hefur verið um
verksmiðju til fullvinnslu á
skinnum, að einhverju leyti
í sambandi við Sútunarverk-
smiðjuna, sem verið er að
byggja á Sauðárkróki.
— Hvernig er búið að iðn-
aðarmönnum í dag af hálfu
stjórnarvalda?
— Aðbúnaður að iðnaðar-
mönnuin hefur verið slæmur
í tíð núverandi ríkisstjórn-
ar. Að mínum dómi hafa nú-
verandi stjórnarvöld reynt
að drepa niður iðnaðinn,
bæði stóran og smáan, með
skefjalausum innflutningi á
iðnaðarvörum, sams konar
og framleiddar eru í landinu.
Tilraunir til uppbyggingar á
atvinnufrekum iðnaði verið
næsta litlar. Litill skilningur
á, að afnema tolla á vélum
og íhráefni til iðnaðar á sama
tíma og veitt hefur verið
stórfé til styrktar öðrum at-
vinnuvegum og framkvæmd-
ir engar. Á alþingi á aðeins
einn iðnaðarmaður sæti, en
hann er sjávarútvegsmála-
ráðherra. Bændur og útgerð-
armenn eiga þarna stóran
hóp fulltrúa, Ég tek þetta
fram vegna þess, að mér
finnst ekki óeðlilegt, að fimm
til tíu tæknimenntaðir iðn-
aðarmenn ættu sæti á al-
þingi.
— Hvað viltu láta stjórn-
ina gera fyrir iðnaðinn?
—• Hefja skipulega upp-
byggingu hans og iðnfræðslu
Þó ber að varast, að öllu
fjármagni sé veitt á tak-
markað svæði. Dreifing fjár-
magns í þessu skyni á sem
flesta landshluta er ótvíræð
nauðsyn fyrir jafnvægi í
byggð landsins. Þá ber að
fella niður tolla af vélum,
lækka rafmagnsverð og
tolla á hráefnum.
— Eitthvað nánar um iðn-
fræðslu?
Fræðslu iðnaðarmianna er
mjög ábótavant. Það þarf
að breyta iðnfræðslulögun-
um þannig, að til séu tvenns
konar iðnskólar. Annar skól-
inn væri fyrir iðnverkamenn,
en þar á ég við hinn al-
menna iðnaðarmann, yrði sá
skóli heldur léttari en iðn-
skólinn er í dag. Það yrði
aðaláherzla lögð á verklega
kennslu, en ekki lagt eins
mikið upp úr því bóklega,
því að til er stór hópur iðn-
aðarmanna, sem á erfitt með
að læra það bóklega, en eru
fyrsa flokks verkmenn. I
hinum skólanum yrði þá
væntanlega lögð aðaláherzla
á bóklega kennslu og tækni-
lega hlið iðnaðarins. Einnig
mætti kenna þar bókfærslu
og verkstjórn.
— Nú flýja iðnaðarmenn
land. Ætlar þú að fara?
Landflótti iðnaðarmanna
hefur verið mikill, sérstak-
lega á síðasta ári og hefur
það stafað af því, eins og
allir vita, að litið hefur ver-
ið að gera í byggingariðn-
aðinum. Hvað mig snertir,
þá hef ég ekki látið hvarfla
að mér að flýja úr landi. Ég
hef haft nóg að gera hér
heima. Hinsvegar flutti bróð-
ir minn, sem er trésmiður,
með fjölskyldu sína til
Ástralíu, einnig systir mín
og hennar maður. Eftir
fregnum, sem ég hef fengið
af þeim, þá hafa þau það
mjög gott. Vikukaup hjá
bróður mínum er 97 dollarar
fyrir 44 stunda vinnuviku.
Ég tel að hið slæma atvinnu-
ástand hér muni lagast og
flest af þessu fólki komi
aftur heim.
— Eitthvað um pólitíska
starfsemi ?
— Póltísk starfsemi hefur
á undanförnum árum verið
heldur lítil hér á Blönduósi.
En á síðasta ári íhefur færzt
heldur meira líf í pólitíkina.
I sumar sem leið var endur-
vakið Framsóknarfélag
Blönduóss og félagsstarfið
er nú að komast af stað.
Ætlun okkar, sem í þessu
félagi erum, er að efla með
því samstöðu eldri og yngri
Framsóknarmanna um þjóð-
málin og framfaramál
hreppsins.
— Er nokkur undirbún-
ingur liafinn að sveitar-
st jórnarkosningum ?
— Nú eru sveitarstjórn-
arkosningar 1 vor og fer
senn að líða að því, ;að kosn-
ingaskrekkur komi í menn.
Framsóknarmenn hafa, á-
samt vinstri mönnum, mynd-
að meirihluta 1 hreppsnefnd
síðasta kjörtímabil og enn
hefur ekki verið tekin af-
staða til áframhaldandi sam-
vinnu. Hinsvegar höfum við
ákveðið að hafa skoðana-
könnun um niðurröðun
manna á lista og verður hún
væntanlega í marz og von-
ast ég til að hún verði opin
öllum. Ég er bjartsýnn á úr-
slit kosninganna í vor. —
Flokksmenn hér eru afar
samstilltir nú sem endranær.
Margt hefur verið gert á
síðustu f jórum árum, en enn
fleira er þó ógert og vona
ég að okkar menn megi
halda áfram þeirri uppbygg-
ingu.
— Eitthvað að lokum?
— Að lokum vil ég segja
þetta: Blönduós er og verð-
ur um ókomna framtíð verzl-
unarmiðstöð fyrir þetta hér-
að. En það sem við þurfum
að gera til að fólki haldi á-
fram að fjölga, er að byggja
upp iðnað, sem veitt getur
næga atvinnu, þannig að
unga fólkið flytji ekki burt
af staðnum.
G. H.
Að detta ofan í sjálfan sig
I júlí í sumar birti ég
grein í Tímanum, þar sem
svarað var fáeinum atriðum
í rætnisfullri ritæfingu, sem
komið hafði þá fyrir nokkru
í Norðanfara (þessum, sem
sendur er að sunnan). Eftir
6 mánaða meðgöngutíma, —
og nokkru betur þó, — kem-
ur svo nýverið 1 Norðanfara
einskonar ,,svar“ við grein
minni, en þrátt fyrir mánuð-
ina 6 sýnist mér fóstrið æði
ófullburða.
Greinarhöf. hylur sig enn
með nafnleysinu. Telur það
algenga siðvenju þeirra, sem
í blöð skrifa og geti ýmsar
ástæður til þess legið, að
menn vilji ekki leggja nafn
sitt við skrif sín. Sem betur
fer er það manndómsleysi
þó fremur sjaldgæft, að veg-
ið sé að ákveðnum mönnum
úr skjóli nafnleysisins. Hitt
má vera, að greinarhöf. segi
það satt, að hann hafi ærn-
ar ástæður til að halda sig
að hurðarbaki og skal ekki
við hann deilt um réttmæti
þess sjálfsmats.
Fyrri gein Sjálfstæðis-
mannsins á Sauðárkróki (hér
eftir S. S.) fjallaði einkum
um tvennt: Ólaf Jóhannes-
son og aðfinnslur hans við
misnotkun ráðherra á sjón-
varpinu, og Framsóknar-
menn og samvinnufélögin.
Flokksformennska Ólafs veld
ur S. S. miklum áhyggjum
og, að þvi er virðist, vegna
Frams.manna. Ég reyndi
að hugga hann í sumar, en
það hefur ekki tekizt til
fulls, því að ennþá vottar
fyrir, að honum „falli tár
um kinn“. Skylt er að þakka
þessa umhyggju, en því mið-
ur munu Framsóknarmenn
yfirleitt svo illa þenkjandi,
að þeir telji það Ólafi til
tekna fremur en hitt, að
íhaldið akneytist út í hann.
Hólið væri varasamara.
Mikið er það gæfuleysi
S. S., að vera ennþá að
skrifa um sjónvarpið. Ólaf-
ur bauð upp á umræður um
ásakanir sínar í sjónvarp-
inu sjálfu. Því var ekki
sinnt. Hvers vegna? Skyldi
S. S. geta ráðið þá gátu?
Misnotkun ráðherranna á
sjónvarpinu var svo gróf
orðin, að hún duldist engum
og sjálfir treystu þeir sér
ekki til að verja hana í á-
heyrn þorra landsmanna. Þó
að til sé svo þjónustusamur
andi úti á Sauðárkróki, að
hann hnoðist við þessar stað
reyndir, þá verða afleiðing-
arnar aðeins fleiri fleiður á
krúnuna. Annað gerist ekki.
S. S. læzt vera mjög rauna-
mæddur yfir þvi, að Sjálf-
stæðismenn fái ekki, fyrir
ofríki Framsókarm., að sýna
í verki ást sína á samvinnu-
félögunum, svo mjög, sem
hugur þeirra standi þó til
þess. ,,Kosning(ar?) fulltrúa
á aðalfund K. S. hafa um
langa hríð verið pólitískar
af hálfu Framsóknarmanna"
segir hann og telur mig fara
með ósannindi, þegar ég and-
æfi þessari staðhæfingu. Er
til of mikils mælst, að hann
finni þeim orðum sínum
stað? Ég held, iað flestum
finnist órökstuddar fullyrð-
ingar hans um þessi mál
heldur lítils virði. 1 meira en
20 ár hef ég tekið þátt í
kjöri fulltrúa úr Akradeild
á aðalfundi K. S. Sú kosning
hefur aldrei verið póhtísk,
eins og ég vænti að fulltrúa-
skráin beri með sér. Deild-
arstjórinn þar er Sjálfst.m.,
kosinn í þá stöðu fyrst og
fremst fyrir tilstilh Fram-
sóknarmanna. Á Sauðár-
króki hefur kosningin verið
pólitísk að því leyti, að flokk
amir komu sér saman um
að stilla upp sameiginlegum
hsta og ég hygg, að sá hátt-
ur hafi verið hafður á síðan.
Telji Sjálfst.m. hlut sinn fyr-
ir borð borinn við uppstill-
ingu þess lista, því neyta
þeir þá ekki réttar síns?
Þar er heimilt hlutfallskjör
og hefur verið svo nokkur
undanfarin ár. Á meðan þeir
notfæra sér það ekki er trú-
legt, að kveinstafir S. S. yfir
ómannúðlegri meðferð á
flokksmönnum hans í sam-
bandi við kosningar á kaup-
F'ramhald á 7. síðu