Einherji - 15.12.1970, Blaðsíða 8

JÖLABLAÐ 1970
EINHEKJI
Gullteigarnir okkar
Framliald úr opnu
ast, og menn finna sér n>ja
teiga. Þeir beita ekki lengur
á þá að vísu, en þeir treysta
þvi að þeir fenni ekki í kaf.
Og þeir, sem foúa í fallegum
’néruðum, líta yfirleitt á þau
sem einn samfelldan gullteig.
En gullteigurinn er þó stærst
ur og mestur í hjörtum
þeirra, sem eru farnir.
Og nóg um það.
Mér skilst, að nú hafi
menn hug á að virkja Reykja
foss. Það munar svo sem
ekki um einn kepp í slátur-
tíðinni. Annars virtust horf-
ur því, að tekizt hefðu sinna-
skipti, o g bergvatnsárnar
yrðu látnar í friði framveg-
is. En þetta er sjálfsagt em-
hver gömul áætlun, sem nú
er hugmyndin að framfylgja.
Og satt að segja er mönn-
um vorkunn, þótt þeir sjái
ekki mikið annað en Reykja-
foss, þegar sannanlega vant-
ar rafmagn á svæðið. Reykja
foss er í einu sæmilega stóru
bergvatnsánni í héraðinu, og
því vatnsfalli héraðsins sem
hægt er með góðu móti að
fylla svo af laxi, að það
standi á skömmum tíma jafn-
fætis beztu og frægustu lax-
veiðiárn landsins. Hvað snert-
ir virkjun Reykjafoss og
fyrirhugað laxeldi í Svartá
ofan hans, þá er hér um
tvær illsættanlegar fram-
kvæmdir að ræða. Þá er
spurningin, hvort fórna á að
einhverju eða öllu leyti hart-
nær þrjátíu kílómetrum af
fegursta veiðivatni héraðs-
ins, sem þegar er komið í
rækt, auk þess að leggja
undir vatn gott undirlendi,
sem ekki er of mikið af í
byggðinni sunnan fossins,
svo ekki sé minnzt á þau
áhrif, sem virkjunin kann að
hafa á þann vísi af laxveiði,
sem er á stuttu svæði fyrir
neðan fossinn, þar sem áin
hefur verið í ræktun að und-
anförnu. En skammt frá
virkjunarstaðnum eru einu
umtalsverðu veiðistaðirnir í
ánni nú. Þótt mjög sé rætt
um virkjunina, hefur ekki
heyrzt að laxræktarmenn,
sem eiga iand að ánni fyrir
neðan foss, og eru mjög á-
hugasamir um velferð fiski-
stofnsins þar, hafi andmælt
því að sprengja þarf niður
allt fossgil og viðhafa annað
rask, ef til virkjunar kem-
ur, með þeim árangri vænt-
anlega, að þá fer að styttast
nýtanlegt veiðisvæði fyrir
löndum þeirra. Eða treysta
þeir á það að virkjunarmenn
hafi á einni nóttu „turner-
ast“ og borgi nú fyrir spjöll
á laxveiði, þannig að kom-
andi kynslóðum sé að fullu
bætt breytt náttúrugæði. Ég
set þetta svona fram hinum
varfærnu og áhugasömu
laxaræktarmönnum til athug
unar, sem hafa verið trúir
yfir litlu (einum fimm kíló-
metrum af veiðanlegu vatm).
Ungt fólk hefur undanfar-
in sumur farið upp á fjöll
til að bera á mela og sanda
og sá fræi til að auka gróður
landsins. Mikil og óeigin-
gjörn þátttaka sýnir, hve
annt fólki er urn að græða
og bæta það, sem ágangur
og veður hafa tætt og rifið
niður. Árangurinn af þessu
ræktunarstarfi er þegar orð-
inn ótvíræður, og mun í vax-
andi mæli kalla á fólk til at-
hafna. En þetta er aðeins
einn liðurinn í því upp-
byggingarstarfi, sem maður-
inn verður að vinna til að
hjálpa náttúrunni til sjálfs-
bjargar. Hvar sem ræktun
verður við komið, hvort sem
það er nú gras eða lax eða
eitthvað annað, sem halloka
hefur farið í ríki náttúrunn-
ar, verður þegar að hefjast
handa. Þekkingin og tæknin
sem við höfum yfir að ráða,
kalla beinlínis á framkvæmd-
ir í þessum efnum. Og slíkar
framkvæmdir ættu að hafa
forgangsrétt, eða að minnsta
kasti jafnan rétt.
Það er nú svo um hina
hagnýtu hlið slíks ræktunar-
starfs, að um hana getur
orðið meiningarmunur. Ann-
ars vegar stendur kannski
framkvæmd, sem verður veg-
in og metin í ákveðnum töl-
um, en hins vegar er um að
ræða verðmæti, sem standa
ofar öllum slíkum reiknings-
dæmum. Reiknistokkar verk-
fræðinga eru aðeins reikni-
stokkar. Mér dettur t. d. í
hug að enn hefur slíkum
reiknistokki ekki verið slegið
á Glóðafeyki. Það verður
sjálfsagt seint hægt. En ætli
mönnum brygði ekki í brún
ef einn daginn ætti að fara
að moka úr honum upp á
bíla. Annars vita Húnvetn-
ingar þínir töluvert um
reikningshlið ræktunarstarfs
ins í náttúrunni. Mér skilst
þeir fái samtals einar níu
milljónir fyrir árnar sínar á
ári
Það er staðreynd að
byggðasvæði í vexti þurfa
aukið rafmagn. Engum dett-
ur í hug að andmæla því eða
neita. Það eru dauðir menn,
sem ekki vilja virkja. Það
er aðeins deilt um staði. Nú
skulum við segja að vitað
mál sé að undir miklu og
góðu túni sé ágæt sandtaka.
Á þá að eyðileggja túnið.
Er ekki betra að leysa sand-
tökumálið með því að leita
betur og víðar. Er þá hvergi
vatn nema í Svartá, fyrst
svo mjög er einblínt á
Reykjafoss til virkjunar. Ég
spyr um stækkun Skeiðfoss-
virkjunar? Ég spyr mn Jök-
ulsá hjá Goðdölum? Eða
þurfti ekki að athuga hana.
Var hún ekki nógu tær fyrir
hverflana. Nú skilst mér að
með því að virkja Reykja-
foss fáist 5-7 ára frestur.
Þá verður allt komið í sama
farið aftur með rafmagns-
skortinn. Jökulsá veitti lengri
frest. Stækkun Skeiðfoss-
virkjunar mundi veita ámóta
frest. Ég þori svo ekki að
nefna fleiri lausnir eins og
línu að, fyrir þeim heima-
ríku. Nú en virkjun Svart-
ár hækkar prósentuna eitt-
hvað. Búið er að virkja ein
sex prósent af fallvötnum |
landsins. Það er bergvatn
nema fyrir utan virkjunina
við Búrfell. Þannig hefur
farið um ræktanlega vatnið
á meðan jökulsskólpið renn-
ur til sjávar engurn til gagns.
Nýlega sá ég í fréttum
frá Alþingi, að bændur væru
taldir hlyntir virkjun Reykja
foss. Þá þekki ég illa bændur |
ef þeirri ánni, sem best er
fallin til laxaræktar i héraði
á að þeirra. viti að fórna i
virkjun. Auðvitað hefur ver-
ið átt við, að þeir vildu að
rafmagnsskorti yrði aflétt.
Það hljóta allir góðir meim
að vilja.
Jæja, Guðmundur minn,
þetta er orðið lengra en ég
ætlaði og þar að auki nætur-
skrif. Við skulum heita á
alla góða menn Svartá til
hjálpar. Svo vænti ég þess
að rafmagnsmálin verði leyst
hið fyrsta og skynsamlega.
Við þá lausn ættu menn að
vera minnugir þess að við
erum ein þjóð í einu landi,
og rafmagnið, sem enginn
skilur enn til hlýtar, þekkir
ekki til héraðastolts og er
jafngott úr þessari leiðsl-
unni og hinni.
Með jólakveðju.
Indriði G. Þorsteinsson
Lœkkið
útsvörín!
PLASTSEKKIR í grind-
um ryðja sorptunnum
og pappírspokum livar-
vetna úr vegi, vegna þess
að PLASTSEKKIR
gera sama gagn
og eru ÓDÝRARI
Sorphreinsun kostar
sveitarfélög og
útsvarsgreiðendur
stórfé.
Hvers vegna ekki að
lækka þá uppliæð?
PLASTPRENT h.f.
GRENSASVEGI 7 — SlMAR 38760/61
Áhrif sígarcttureykinga á hjarað
og blóðrásina.
Royliingar liai'a aukizt stórlega
á síðustu órum, einkum eftir 1940
og áhrifin eru pegar farin að sýna
sig. Lungnakrabbamein er þegar
farið að aukast ár frá ári og allt
bendir til, af reynslu annarra
þjóða, að þessi sjúkdómur eigi
eftir að færast stórlega í aukana,
,>f unga fólkið heldur áfram að
reykja eins og það gerir nú.
Ef við eigum að forðast mann-
hrun á næstu áratugum, verðum
við að brjóta við blað og hætta að
reykja. Ekkert annað getur forð-
að okkur frá þeim örlögum, sem
aðrar reykingaþjóðir hafa orðíð
að mæta.
LANDSBANKIISLANDS
Austurstræti 11 — Reykjavík — Sími 17780
Útibú í Reykjavík:
Austurbæjarútibú, Laugavegi 77, sími 21300
Árbæjafútibú, Rofabæ 7, sími 84400
Langholtsútibú, Langholtsvegi 43, sími 38090
Múlaútibú, Lágmúla 9, sími 83300
Vegamótaútibú, Laugavegi 15, sími 12285
Vesturbæjarútibú, Háskólabíó v/Hagatorg, sími 11624
Útibú úti á landi:
AKRANESI
AKUREYRI
ESKIFIRfÐI
GRINDAVÍK
HUSAVlK
HVOLSVELLI
ÍSAFIRÐI
SANDGERÐI
SELFOSSI
Afgreiðslur:
EYRARBAKKI
KEFLAVÍK
RAUFARHÖFN
STOKKSEYRI
ÞORLÁKSHÖFN
Aimast öll venjuleg bankaviðskipti
innanlands og utan
IÐN SKÓLINNj
Siglufirði,
tekur til starfa 5. jan. n. k.
I vetur starfar 4. bekkur.
Inntökupróf fara fram 2. og
4. janúar. Þeir, sem þurfa
að ljúka prófum áður en
skólinn hefst, verða að hafa
samband við skólastjóra fyr-
ir 28. des. n. k.
Skólastjóri.
TILKYNNING
Ákveðið hefur verið að gefa fólki kost á að lýsa
upp leiði í kirkjugarðinum um jólin. Þeir, sem
hafa áhuga á þessu hafi samband við Jóhann Krist-
jánsson, en hann gefur allar nánari upplýsingar.
Nafn eigenda þarf að vera ljósastæðum.
RAFVEITA SIGLUFJARÐAR
SÓKNARNEFND SIGLUFJARÐAR